Του Χρήστου Αμανατίδη,
Γεννήθηκε το 1879, κατέλαβε την εξουσία το 1929 και κυβέρνησε με ατσαλένια πυγμή μέχρι το θάνατό του, το 1953.
Ο Ιωσήφ Βησσαριώνοβιτς Τζουγκασβίλι ήταν γιος Γεωργιανών πρώην δουλοπάροικων και η μητέρα του, Αικατερίνη, φιλοδοξούσε να τον δει ιερέα. Γι’ αυτό τον έστειλε να φοιτήσει από την ηλικία των εννέα ετών σε θεολογικά σχολεία. Οι πολιτικές του πεποιθήσεις, όμως, τον οδήγησαν στην αποβολή από το ορθόδοξο ιεροδιδασκαλείο της Τιφλίδας, το 1899.
Δύο χρόνια αργότερα, έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Δημοκρατικού Κόμματος και το 1904, όταν δραπέτευσε για πρώτη φορά από ένα στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας στη Σιβηρία όπου στάλθηκε από τους τσαρικούς, έγινε μέλος του Μπολσεβικικού κινήματος. Λόγω της δράσης του για το κόμμα, αντιμετώπισε αρκετές φορές τη φυλάκιση και την εξορία στη Σιβηρία, από το τσαρικό καθεστώς. Ποινές υπερβολικά επιεικείς μπροστά σε αυτές που θα επέβαλλε όταν αυτός θα έθετε την Ρωσία υπό τον έλεγχό του.
Τελικά, το 1912, έγινε ένας από τους επικεφαλής προπαγάνδας του Κόμματος από τον ίδιο τον Λένιν. Και στις 5 Μαΐου του ίδιου έτους, εγκαινίασε την εφημερίδα των Μπολσεβίκων, την «Πράβντα». Στις 15 Μαρτίου του 1917, που ο Νικόλαος Β΄ παραιτήθηκε από το ρωσικό θρόνο, ο Ιωσήφ, που υιοθέτησε το προσωνύμιο Στάλιν (ατσάλι), έγινε ένα από τα εννέα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής που τελικώς διαδέχθηκε την προσωρινή κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Κερένσκι, στις 7 Νοεμβρίου την ίδια χρονιά.
Στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, ο Στάλιν προτίμησε να κρατά χαμηλό προφίλ μέσω κατώτερων αξιωμάτων, όπως αυτό του Κομισάριου Μειονοτήτων, ένα πόστο στο οποίο έγινε γνωστός για τη βίαιη καταστολή εθνικιστικών κινήσεων, όπως της πατρίδας του Γεωργίας. Οι οργανωτικές του ικανότητες και η προσοχή του στη λεπτομέρεια, αλλά και η απόλυτη σύμπραξη με τις θέσεις του Λένιν, τον έκαναν πολύ αγαπητό σε αυτόν. Έτσι κατάφερε να επιλεγεί ως μέλος του διευθυντηρίου του κόμματος και να επιφορτιστεί με το καθήκον διορισμού των κομματικών αξιωματούχων.
Τότε ήταν που ο Στάλιν ξεκίνησε το κυνήγι για την εξουσία. Άρχισε να τοποθετεί φίλους του σε θέσεις-κλειδιά και να συλλέγει στοιχεία για τους αντιπάλους του, ώστε να μπορεί να τους εκβιάσει. Επιπλέον, ενθάρρυνε τους ανταγωνισμούς συνεργατών του. Ο Λένιν, προκειμένου να τον έχει υπό επιτήρηση, τον διόρισε Γενικό Γραμματέα του Κόμματος το 1922, αλλά αργότερα μετάνιωσε αυτή την απόφαση, καθώς σύμφωνα με τη διαθήκη του χαρακτήριζε τον άλλοτε έμπιστο συνεργάτη του υπερβολικά βάναυσο και ανίκανο να διαχειριστεί την τόση δύναμη που διαθέτει με αρκετή σύνεση. Στο ίδιο έγγραφο, ζητούσε από το Κόμμα να βρει έναν τρόπο να απαλλάξει τον Στάλιν από το πόστο του, αλλά υπέστη μια σειρά εγκεφαλικών, και το 1924 πέθανε. Ο Στάλιν αργότερα έμαθε για την ύπαρξη αυτού του εγγράφου και το εξαφάνισε. Αυτή θα γίνει μια από τις αγαπημένες του ασχολίες: η «διόρθωση» της ιστορίας κατά το συμφέρον του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ανάδειξή του ως ο βασικός υποκινητής της Οκτωβριανής Επανάστασης, αντί για τον Τρότσκι.
Τα επόμενα πέντε χρόνια ήταν ένας αγώνας για την εξουσία ανάμεσα στον Τρότσκι και τον Στάλιν. Τελικά, ο πρώτος ηττήθηκε, εκδιώχτηκε από το κόμμα και τη Ρωσία, και το 1940 δολοφονήθηκε. Την ίδια τύχη είχαν και οι συνεργάτες του σε αυτόν τον αγώνα. Ο Κάμενεφ και ο Ζηνόβιεφ εξάντλησαν τη χρησιμότητά τους, μόλις κατέστησαν τον Τρότσκι ακίνδυνο. Άλλη μια ζοφερή πτυχή στην προσωπικότητα του Στάλιν: η δημιουργία συμμαχιών για την καταστολή επικίνδυνων αντιπάλων και η εξόντωση των πρώτων συμμάχων με νέους, μέχρι που στο περιβάλλον του παρέμεναν μόνο αυλοκόλακες. Με τον εσωτερικό ανταγωνισμό εκτός μάχης, ο Στάλιν μπορούσε να εφαρμόσει το πολιτικό του πρόγραμμα: αντίθετα με τον Λένιν και τον Τρότσκι που πίστευαν στην εξάπλωση της Επανάστασης, ο Στάλιν πρέσβευε την εδραίωση του σοσιαλισμού σε μια χώρα. Έτσι, η Ρωσία έπρεπε να εκσυγχρονιστεί και να βιομηχανοποιηθεί, προκειμένου να φτάσει και να ξεπεράσει ακόμα την καπιταλιστική Δύση.
Βιβλιογραφία
- Shelley Klein: Διαίρει και Βασίλευε. 15 πιο μοχθηροί δικτάτορες στην ιστορία. Κεφάλαιο 4 Ιωσήφ Στάλιν, σελίδες 61- 77.
- Andrew Nagorski: Μόσχα 1941 η μεγαλύτερη μάχη. Ο Στάλιν, ο Χίτλερ και ο καθοριστικός αγώνας για τη Μόσχα που άλλαξε την πορεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, σελίδες 109-120.
- Τα υπέρ και τα κατά; Στάλιν, οι φάκελοι Mondadori, σελίδες 86-101, 106-107, 115-122.
- E.M. Burns: Ευρωπαϊκή ιστορία Ο δυτικός πολιτισμός: Νεώτεροι χρόνοι σελίδες 854-864
Γεννημένος το 1999 και μόνιμος κάτοικος Θεσσαλονίκης, είναι απόφοιτος Γενικού Λυκείου και φοιτητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2017. Ασχολείται με τον εθελοντισμό, συμμετέχει σε επιμορφωτικά σεμινάρια, ενώ σε μικρότερη ηλικία είχε κάνει και μαθήματα σε θεατρική ομάδα. Ενδιαφέρεται σε μεγάλο βαθμό για την σύγχρονη ιστορία και τη ζωολογία.
