Κόκκινα Δάνεια: Ώρα ανακούφισης των συμβαλλόμενων

Της Αθανασίας Γκοντέβα,

Έχοντας περάσει από τον αντιπραγματισμό στη συναλλαγή, δηλαδή στη χρήση του χρήματος ως μέσου, που είναι γενικά αποδεκτό για πώληση και αγορά σε μια οικονομία, καταλήγουμε στον νευραλγικό ρόλο των εμπορικών τραπεζών.

Πιο συγκεκριμένα, ως προς το πρώτο σκέλος, το χρήμα, επιτελεί κάποιες βασικές λειτουργίες που το καθιστούν κύριο παράγοντα της οικονομικής ζωής. Ειδικότερα, λειτουργεί ως:

1. Μέσο συναλλαγής, αφού αγοράζουμε με χρήμα και πουλάμε αντί χρήματος (ιδιαίτερη είναι η συμβολή του στην ανάπτυξη του εμπορίου),
2. Μονάδα μέτρησης αξίας, αφού με βάση το χρήμα υπολογίζονται οι χρηματικές μονάδες ενός προϊόντος, του οποίου η αξία διαμορφώνεται μέσω του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης, καθώς και ως
3. Μέσο διατήρησης αξιών. Αυτή η λειτουργία του χρήματος είναι σημαντική, καθότι παρέχει τη δυνατότητα για παράδειγμα σε ένα νοικοκυριό ή μια επιχείρηση να διατηρεί τον πλούτο υλικών προϊόντων που κατείχε στη μορφή του χρήματος. Έστω ότι ένας παραγωγός πουλάει όλη του τη σοδειά αντί να την πουλάει σταδιακά, έτσι διαθέτει τη σοδειά του μέσω του χρήματος που έλαβε κατά την πώληση.

Με την πάροδο των χρόνων εξελίχθηκαν και οι μορφές που λαμβάνει το χρήμα. Αυτές είναι:

1. Τα κέρματα,
2. Τα χαρτονομίσματα,
3. Οι τραπεζικές επιταγές,
4. Οι πιστωτικές κάρτες ή αλλιώς το πλαστικό χρήμα, το οποίο όλο και συχνότερα επιλέγεται στις μέρες μας.

Μέσα, λοιπόν, σε ένα οικονομικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου έχει επιλεχθεί το χρήμα ως μέσο συναλλαγής, στις σύγχρονες ανεπτυγμένες οικονομίες, παρατηρείται ο σημαντικός και διευρυμένος ρόλος των εμπορικών τραπεζών επί των συναλλαγών. Οι εμπορικές τράπεζες διέπονται από τους νόμους του κράτους και τους κανονισμούς της Εκδοτικής Τράπεζας. Ως επιχειρήσεις, αποσκοπούν και αυτές στη μεγιστοποίηση των κερδών τους. Η μεγιστοποίηση αυτή μπορεί να συμβεί μέσα από:

• Την είσπραξη προμήθειας,
• Τις επιτυχημένες επενδύσεις,
• Τη διαφορά των επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων, τονίζοντας στο σημείο αυτό, τον μηχανισμό των επιτοκίων στην αγορά του χρήματος.

Συνεπώς, οι εμπορικές τράπεζες δραστηριοποιούνται ακριβώς στην αγορά χρήματος ως εξής: δέχονται καταθέσεις, χορηγούν δάνεια και προβαίνουν σε πληρωμές για λογαριασμό των πελατών τους. Δρώντας υπό τη μορφή επιχείρησης, όμως, πέρα από τον σκοπό αυτό, έρχονται αντιμέτωπες και με τα κοινά ρίσκα. Με λίγα λόγια, είναι πολύ πιθανό να χορηγήσουν κάποια δάνεια, τα οποία θα οδηγήσουν σε ζημία.

Και κάπως έτσι, λοιπόν, φθάνουμε στα «κόκκινα δάνεια». Τα κόκκινα δάνεια αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Αυτό συμβαίνει διότι οι δανειολήπτες δε μπορούσαν να αποπληρώσουν τα δάνεια που είχαν λάβει, πράγμα που αποδόθηκε στη μείωση των μισθών και στην απώλεια της δουλειάς τους. Ωστόσο, αν και γίνεται έλεγχος από την πλευρά των εμπορικών τραπεζών, οι οποίες προσπαθούν να μειώσουν τον κίνδυνο της μη καταβολής των δόσεων σε δάνεια που χορήγησαν, η ύφεση και μάλιστα με ένα τέτοιο έντονο ύφος, όπως αυτή του 2009, δε μπορούσε παρά να πιάσει εξαπίνης κάθε ενδελεχή έλεγχο.

Λύση, ωστόσο, σε αυτήν την κατάσταση φαίνεται πως έρχεται να δώσει το σχέδιο «Ηρακλής». Πρόκειται για ακόμη ένα σχέδιο “στα σκαριά” που τείνει να αποτελέσει σωτήρια λύση, αφού προβλέπει την τιτλοποίηση των δανείων ύψους 30 δισ. ευρώ και 9 δισ. ευρώ ως παροχή κρατικών εγγυήσεων. Βαδίζοντας, λοιπόν, στα χνάρια της Ιταλίας και λαμβάνοντας υπόψη -φυσικά- και τις όποιες διαφορές στο τραπεζικό σύστημα και στο ύψος των επενδύσεων, επιχειρείται διαπραγμάτευση μεταξύ Υπουργείου Οικονομικών και των Τραπεζών (ως προς τον χρόνο, το κόστος, την αναδρομική ισχύ), ενώ εν συνεχεία απαιτείται και η επιβεβαίωση της συμφωνίας από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ένωσης.

Το ζητούμενο είναι εν προκειμένω να βρεθεί σύντομα μια λύση σε ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα των ελληνικών Τραπεζών, αλλά και των αντισυμβαλλόμενων. Στην ίδια κατεύθυνση-επιθυμία κινείται και η Ένωση, που επιδιώκει να κλείσει και αυτό το ζήτημα κατά ανάλογο τρόπο με αυτόν που ακολουθήθηκε στην Ιταλία και στην Κύπρο. Επομένως, αναμένονται οι «λυτρωτικές αποφάσεις»…!

Αθανασία Γκοντέβα

Εξ Αμαρουσίου Αττικής ορμώμενη, 1996, απόφοιτη του Τμήματος: Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο ίδιο Πανεπιστήμιο στο πρόγραμμα: Δημόσιο Δίκαιο και Δημόσια Πολιτική. Αυτόν τον καιρό απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα. Αγαπά τον εθελοντισμό, και ενδιαφέρεται για την επικαιρότητα εξού και γράφει για το OffLine Post.