Του Αλέξανδρου Ραπακούσιου,
Δεσποινίς Γκρέτα
Με Γκρέτα σας άφησα, με Γκρέτα σας ξαναβρίσκω. Εάν κανείς επιχειρήσει να αποκρυπτογραφήσει τον ντόρο που έχει δημιουργήσει η δεκαεξάχρονη ακτιβίστρια από τη Σουηδία, θα βρεθεί μπροστά σε κανιβαλισμούς, θεωρίες συνωμοσίας, ισοπεδωτικές αναλύσεις, παράλογους συμψηφισμούς, μηδενιστικές γενικεύσεις και δικηγορίστικες υπερασπίσεις και κατακρίσεις από ανθρώπους όλων των φασμάτων, ηλικιών, κρατών και ηπείρων. Αυτό είναι, άλλωστε, το κύριο χαρακτηριστικό των υπό συζήτηση θεματικών που λαμβάνουν υπερεθνικές διαστάσεις. Στην εποχή της παγκοσμιότητας, προκύπτουν ως φυσική απόρροια και προβλήματα ανάλογου τύπου, μέσω των οποίων αναδεικνύονται και διεθνείς προσωπικότητες όπως η συγκεκριμένη δεσποινίς…
Ο καλός
…η οποία και έχει επιτύχει τον κύριο σκοπό της, να στρέψει δηλαδή τα φώτα της δημοσιότητας -είτε ευθέως, είτε πλαγίως- στο πολυσύνθετο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής. Διακρίνονται τρεις κατηγορίες ανθρώπων κι επακόλουθων απόψεων. Η πρώτη, εμπεριέχει εκείνους που αντιλαμβάνονται το πρόβλημα κι αντιμετωπίζουν την Γκρέτα ως «αγγελιοφόρο». Μία ανήλικη κοπέλα, που νοιάζεται και δραστηριοποιείται προς όφελος του πλανήτη Γη, συναντά ηγέτες κρατών, οργανισμών, ακόμη και πολυεθνικών, με στόχο να ευαισθητοποιήσει τα μεγάλα «κεφάλια» και να τους πείσει πως η ώρα των αποφάσεων είναι τώρα. Δυσανασχετούν με τη στοχοποίησή της, ωστόσο αναγνωρίζουν πως ακόμη κι έτσι, το μήνυμα «περνάει».
Ο κακός
Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει εκείνους, των οποίων η σχέση με την κλιματική αλλαγή είναι παρόμοια με εκείνη της 25ης Μαρτίου, ως ημερομηνίας έναρξης της Επανάστασης, με την ιστορική αλήθεια. Εν ολίγοις, δεν υπάρχει καν ως όρος στο μυαλό τους. Για παράδειγμα, εάν ένας δημοσιογράφος τους ρώταγε στο δρόμο «πιστεύετε πως υφίσταται η κλιματική αλλαγή;» η απάντηση θα ήταν αρνητική. Το διευκρινιστικό παράδειγμα που ίσως βρίσκετε περιττό, δίνεται προκειμένου να γίνει αντιληπτό πως ναι, όντως, αυτή η κατηγορία υπάρχει! Στην κατηγορία αυτή, δεν κατατάσσω τον τσαρλατάνο Τραμπ, μιας και ο άνθρωπος απλώς παίζει το ρόλο που του υπαγορεύει η φιλόδοξη οικονομική πολιτική του και οι χρηματοδότες της. Ξέρει το πρόβλημα, όπως επίσης γνωρίζει πως οι ΗΠΑ δεν είναι έτοιμες για «πράσινη στροφή» και προκειμένου οι ανταγωνιστές της Ανατολής να μην πάρουν το πάνω χέρι, το περιβάλλον, για εκείνον, έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Εκείνος, όμως, που θα μείνει στην ιστορία, είναι ο ανεκδιήγητος γερουσιαστής που εισήλθε στο κτίριο της Γερουσίας με μία χιονόμπαλα, λέγοντας: «ισχυρίζεστε πως η κλιματική αλλαγή έχει υπερθερμάνει τον πλανήτη μας, μπορείτε τότε να εξηγήσετε αυτή τη χιονόμπαλα;». Ποιος δε θα πλήρωνε εισιτήριο στη Βουλή για να ακούσει παρόμοιες, made in Greece, ατάκες, από βουλευτές του Βελόπουλου;
Κι ο άσχημος
Η ασχήμια έχει διάφορες εκφάνσεις, έτσι και στη δική μας περίπτωση. Η τελευταία κατηγορία αφορά εκείνους που ναι μεν πιστεύουν στην κλιματική αλλαγή, προκειμένου να μην θεωρηθούν από τους υπόλοιπους ως παιδιά ενός κατώτερου Θεού (της ευφυΐας), αλλά τύποι σαν την Γκρέτα δεν τους γεμίζουν το μάτι. Θες ο συναισθηματισμός της, θες ο ηλικιακός ρατσισμός τους, θες η υπερπροβολή της ως νέα «Khaleesi», για να δανειστώ και τη διάλεκτο των Ντοθράκι, όλα καταλήγουν πως δε θα έκαναν ποτέ παρέα μαζί της. Γούστο τους, καπέλο τους. Το αντιφατικό της υπόθεσης βέβαια, είναι το επιχείρημα που χρησιμοποιούν ως «κρυφό άσσο» στο μανίκι τους, τουλάχιστον έτσι το βλέπουν οι ίδιοι. «Ο ακτιβισμός της Γκρέτα μυρίζει λόμπι και οικολογικό χρήμα». Ουάου! Ο πιλότος και το πλήρωμα σας καλωσορίζουν στον καπιταλιστικά οργανωμένο κόσμο του εικοστού πρώτου αιώνα! Προφανώς και οι μεν «πουσάρουν» τον ακτιβισμό της Γκρέτα, όπως και οι δε τη δολοφονία του χαρακτήρα της. Το ερώτημα που προκύπτει, όμως, είναι γιατί κάποιος να συνταχθεί με τα λεφτά του λόμπι των ορυκτών και όχι με εκείνα των ανανεώσιμων πηγών. Λαμβάνοντας υπόψη πως αντικαπιταλιστικές τάσεις δεν αποτελούν χαρακτηριστικό τους, η εν λόγω στάση είναι περίεργη.
Whataboutism
Κλείνω το θέμα της Γκρέτα με την ανατριχιαστικά βλακώδη φωτογραφία που αναπαράγει μία μικρή μερίδα της τρίτης, ευελπιστώ όχι της δεύτερης, κατηγορίας. Στη φωτογραφία διακρίνεται η Γκρέτα να τρώει το πρωινό της μονολογώντας «you stole my world!», την ατάκα δηλαδή που χρησιμοποίησε από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο μήνα. Από κάτω, κάποιο «τζιμάνι» έχει κοτσάρει φωτογραφία τριών Αφρικανών παιδιών σε κάποια σύγχρονη δουλοπαροικία, συγκρίνοντας έτσι τις δύο περιπτώσεις. Η φωτογραφία, θέλοντας να περάσει ως θέση το «σταμάτα να φωνάζεις, υπάρχουν σοβαρότερα προβλήματα στον κόσμο!» αποτελεί ωδή στην τακτική του whataboutism. Παρόμοια παραδείγματα, τύπου «φωνάζεις για τα εργασιακά σου δικαιώματα; Ναι, αλλά υπάρχουν κι άνθρωποι χωρίς δουλειά!» συμβάλλουν στο να συντηρούνται αέναοι ζαμανφουτισμοί. Η Γκρέτα δε θα απολογηθεί ούτε για την παγκόσμια φτώχεια, ούτε για την παιδική εργασία, ούτε για το σκυλάδικο στο έβδομο χιλιόμετρο Αθηνών-Λαμίας που δε μαζεύει πια κόσμο.
Αποτυχία
Μακρηγόρησα, όμως, κι αν και θα ήθελα να ελαφρύνω την ατμόσφαιρα, η θεματική της συγκεκριμένης παραγράφου δεν το επιτρέπει. Το τεταμένο κλίμα στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας, η φωτιά που ξέσπασε λόγω βραχυκυκλώματος και ο θάνατος μίας γυναίκας, αποτελούν επακόλουθα του εγκλεισμού δώδεκα χιλιάδων ανθρώπων σε ένα μέρος όπου δύναται να φιλοξενήσει μονάχα το ένα τέταρτο αυτών. Το Αιγαίο και οι ακτές των ελληνικών νησιών έχουν μετατραπεί σε απέραντα νεκροταφεία, η Ευρώπη διχάζεται και οι εγχώριοι πολιτικοί παίκτες, πρώην και νυν, πετούν το μπαλάκι των ευθυνών ο ένας στον άλλον. Η αντιμετώπιση του προσφυγικού θα μείνει στην ιστορία με μελανά γράμματα και οι επερχόμενες γενιές θα το ενθυμούνται ως τερατώδη αποτυχία των παλαιών…
6 προ μεσημβρίας
…θα μνημονεύουν επιπλέον και απείρου κάλλους δηλώσεις, όπως του Θ. Πλεύρη, πριν από κάποια χρόνια: «φύλαξη των συνόρων δεν μπορεί να υφίσταται […] αν δεν υπάρχουν νεκροί. Όταν βρίσκεσαι εδώ πέρα, δε θα μπορείς να φας, δε θα μπορείς να πιείς, δε θα μπορείς να πας σε νοσοκομείο. Η κόλαση θα φαντάζει παράδεισος σε σχέση με αυτό που θα ζούνε εδώ πέρα». Τον κ. Πλεύρη τον θυμόμαστε σίγουρα από την «επιδρομή» που έκανε στην πλατεία Εξαρχείων, στις 6 το πρωί, από όπου και ψιθύριζε προεκλογικό σποτ που αφορούσε την εκκαθάριση της περιοχής. Μπορεί η γραφικότητά του να προσφέρει γέλιο, όμως δηλώσεις σαν τις προηγούμενες δεν πρέπει να περνούν στο ντούκου. Ο κ. Πλεύρης είναι σήμερα κυβερνητικός βουλευτής.
Πουλέν
Υποσχέθηκα να ελαφρύνω την ατμόσφαιρα και θα το τηρήσω. Ο άνθρωπος που θα αποσάθρωνε το αυταρχικό καθεστώς του Ν. Μαδούρο, θα οδηγούσε τη Βενεζουέλα στους κόλπους της συνταγματικής δημοκρατίας και θα επίλυε τα ανθρωπιστικά προβλήματα του λαού της, τελεί υπό έρευνα για διασυνδέσεις με διάσημη παραστρατιωτική οργάνωση που εξειδικεύεται στην παραγωγή και διακίνηση κοκαΐνης (λατινοαμερικάνικη εκδοχή του «Χωρίς Μεσάζοντες») και στις απαγωγές, μιας και βασική παράμετρος του επιχειρείν είναι η εξασφάλιση επαρκούς χρηματοδότησης. Οι φωτογραφίες του αυτοανακηρυχθέντος Προέδρου, Χ. Γκουαϊδό, με ηγετικά στελέχη της οργάνωσης, έχουν ήδη κάνει το γύρο του διαδικτύου. Το πουλέν της Δύσης, πιθανώς και Δούρειος Ίππος της, απέπνευσε νωρίς.
Είναι τεταρτοετής φοιτητής του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Έχει συμμετάσχει σε εγχώρια και ευρωπαϊκά μοντέλα προσομοίωσης, ενώ το ενδιαφέρον του εντοπίζεται, εκτός των διεθνών σχέσεων, στην πολιτική επικοινωνία και τη δημοσιογραφία. Μεγάλο κεφάλαιο αποτέλεσε η διετής συμμετοχή του στο Διοικητικό Συμβούλιο της SAFIA, από όπου και αποκόμισε πολύτιμες εμπειρίες και φιλίες. Μέσω του OffLine Post, αρθρογραφεί κυρίως για την εγχώρια πολιτική σκηνή.
