Του Γιώργου Μπακάλη,
Η απάντηση είναι «ναι». Αλλά είναι και «όχι».
Στο πολύ ζεστό θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος, έρχεται να σχετιστεί η τεχνολογία σε μία συζήτηση με πολύ παρελθόν και πολύ μέλλον. Οι μεν υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία θα δώσει τη λύση στην κλιματική αλλαγή, οι δε ότι η λύση είναι ζήτημα τρόπου ζωής και συνηθειών στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Θα το μαρτυρήσω νωρίς: αν και τεχνολογάκιας, βρίσκομαι κάπου στη μέση, αλλά μάλλον κλίνω προς τη δεύτερη πλευρά· και εξηγούμαι.
Υπάρχουν συγκεκριμένοι πυλώνες πάνω στους οποίους στέκεται η προσέγγιση της τεχνολογικής λύσης στην κλιματική αλλαγή. Πρώτα, έχουμε την ενεργειακή αποδοτικότητα. Η βιομηχανία προσπαθεί (και καταφέρνει) να αναπτύξει τρόπους με τους οποίους τόσο η διαδικασία παραγωγής, όσο και το παραγόμενο προϊόν, να είναι όσο το δυνατόν πιο οικολογικά ουδέτερα, με την έννοια τόσο της μικρότερης ανάγκης σε πόρους για την παραγωγή ενός προϊόντος, όσο και του ενεργειακού αποτυπώματος που αυτό αφήνει όταν χρησιμοποιείται.
Δεύτερον, έχουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, αυτές δεν είναι πάντα σταθερές, επηρεάζονται από παράγοντες εποχικότητας και καιρικών συνθηκών κ.ο.κ. Ειδικά για την αιολική ενέργεια, είναι αλήθεια πως απλά και μόνο η ενέργεια που απαιτείται για την παραγωγή, λειτουργία και συντήρηση των ανεμογεννητριών, καθιστά αυτή τη λύση μη αποδοτική.
Τρίτον, η πολλά υποσχόμενη πυρηνική ενέργεια. Παρόλο που πολύς κόσμος τρομάζει στο άκουσμά της, είναι αλήθεια ότι αυτή η μορφή ενέργειας είναι μία από τις καθαρότερες και ασφαλέστερες πηγές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.
Τέταρτο και στενότερα συνδεδεμένο με την κεντρική κατηγορία, τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS-Carbon Capture and Storage). Στη θεωρία, αυτές οι τεχνολογίες διαχωρίζουν το διοξείδιο του άνθρακα από τα άλλα αέρια κατά τις καύσεις, ώστε να μη βγουν στην ατμόσφαιρα και στη συνέχεια το διοχετεύουν μέσα από χιλιόμετρα σωλήνων σε κάποιο απομακρυσμένο σημείο υπόγεια, για παράδειγμα σε κάποια θέση εξόρυξης πετρελαίου. Το θέμα είναι ότι αυτή η λύση είναι προσωρινή· ακόμη και στο προηγούμενο παράδειγμα, με την κατανάλωση του πετρελαίου, αυτές οι ποσότητες που αποθηκεύτηκαν θα απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα. Πέρα από αυτό, ποσοστά έως και 30% μπορούν, στη διαδικασία μεταφοράς, να δραπετεύσουν έτσι κι αλλιώς στην ατμόσφαιρα.
Η κριτική για την τελευταία κατηγορία είναι τεράστια: εδώ και χρόνια, πολλές υποσχέσεις, μικρά αποτελέσματα, κανένα μεγάλο έργο πάνω στις τεχνολογίες CSS, λύση προσωρινή, χωρίς μακροπρόθεσμο πλάνο για πραγματική διόρθωση της κλιματικής αλλαγής. Σε εμένα μοιάζει σαν λύση που θα προτείνει κανείς επειδή αρνείται να αλλάξει τις συνήθειές του, όπως είπα και στην αρχή. Με αυτή την τεχνολογία βλέπουμε στα επόμενα 5-10 χρόνια, ώστε να μη φτάσουμε τα επικίνδυνα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα (που φοβόμαστε ότι σύντομα θα συμβεί) και χάνουμε την ουσία και ρίζα του προβλήματος: την επικίνδυνη ανθρώπινη δραστηριότητα.
Οπότε, ναι, η τεχνολογία θα μας σώσει στο βαθμό που θα κάνει την ίδια τη βιομηχανία και τους καταναλωτές να φροντίζουν για τον τρόπο που αποκτούν πρόσβαση στην ενέργεια και πώς τη χειρίζονται. Αλλά και όχι, η τεχνολογία δε θα μας σώσει, γιατί ούτε αρκετή έρευνα έχει γίνει μέχρι σήμερα, ώστε να έχουμε κάποια επαναστατική λύση που θα σώσει τον κόσμο από την περιβαλλοντική καταστροφή, ούτε η ενεργειακή αποδοτικότητα από μόνη της είναι αρκετή για να αντισταθμίσει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι υπερεκμεταλλευόμαστε τους πόρους μας. Η λύση βρίσκεται κάπου εκεί στη μέση, σε εκείνη τη χρυσή τομή, την αρμονία ανάμεσα σε εξελιγμένη τεχνολογία και εξελιγμένους ανθρώπους. Ας ξεκινήσουμε από τους ανθρώπους, ναι;
Γεννηθείς το 1999 στη Ρόδο, είναι φοιτητής του τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει διατελέσει IT Manager σε Οργανισμό για τη στήριξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας και βουλευτής στην ΚΑ’ Σύνοδο της Βουλής των Εφήβων, έχει συμμετάσχει και τιμηθεί σε προσομοιώσεις πολιτικών θεσμών, ενώ έχει κερδίσει με την ομάδα του τον Εθνικό Τελικό του Παγκόσμιου Φοιτητικού Διαγωνισμού Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας «Hult Prize». Είναι, επίσης, πιανίστας και συνθέτης μινιμαλιστικής μουσικής.
