Της Κωνσταντίνας Γιαννηνάσιου,
Βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου ακαδημαϊκού έτους και χιλιάδες πρωτοετείς φοιτητές απολαμβάνουν την εισαγωγή τους στα Ανώτατα (πια) Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι το πέρασμα από τη σχολική στην πανεπιστημιακή κοινότητα προκαλεί αρκετές αλλαγές στον τρόπο σκέψης των φοιτητών, ίσως και ριζικές. Μία από τις συνήθεις «στροφές» που δρομολογούνται στην αντίληψη των φοιτητών είναι η εικόνα τους για την πολιτική.
Είναι γεγονός ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αδυνατεί να καλλιεργήσει πολιτική συνείδηση στους μαθητές του, είτε λόγω ελλείψεων σε προσωπικό, είτε εξαιτίας της ανεπάρκειας του αντίστοιχου μαθήματος, είτε, ακόμη, λόγω της έλλειψης διάθεσης, τόσο από τους μαθητές όσο και από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς. Δε δύναται να μορφοποιήσει ένα πρόσφορο έδαφος πολιτικής ωρίμανσης, το οποίο θα ακονίζει την κριτική ικανότητα των μαθητών, με αποτέλεσμα να καθίστανται, συνεπώς, ευάλωτοι στην προπαγάνδα και σε προσπάθειες προσηλυτισμού. Οι ίδιοι, λοιπόν, οι νέοι, βαδίζοντας το πρώτο τους βήμα στις σχολές τους, ως φοιτητές πλέον, έρχονται αντιμέτωποι με ένα χώρο πνιγμένο από αφίσες και φυλλάδια, τα οποία αναγράφουν, πότε σε μπλε, πότε σε πράσινο και κόκκινο φόντο, ένα ελαφρώς διαφοροποιημένο όνομα ενός πολιτικού κόμματος. Από τη μία, δηλαδή, παρατηρείται ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, το οποίο αντιμετωπίζει την εμφύσηση της πολιτικής ευαισθητοποίησης και συνείδησης ως -μάλλον- δευτερεύουσα αρμοδιότητά του, ενώ, από την άλλη, ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα με τόσο οφθαλμοφανές επιθετικό και κομματικό μάρκετινγκ, που δεν αφήνει περιθώρια αντίδρασης.
Γίνεται προφανώς, λόγος, για τις κομματικές παρατάξεις εντός των πανεπιστημίων, ένα φαινόμενο που μονοπωλείται από την Ελλάδα. Το ζήτημα των κομματικών παρατάξεων έχει τεθεί πολλάκις στο τραπέζι των συζητήσεων, άλλοτε με θετική προσέγγιση, άλλοτε με αρνητική. Αυτή τη φορά επιδιώκεται να δοθεί μια ρεαλιστική εικόνα, χωρίς καμία διάθεση υποστήριξης ή κατακραυγής. Σε πρώτο στάδιο, το συμπέρασμα που συνήχθη από την παραπάνω εισαγωγή είναι ότι οι πρωτοετείς φοιτητές, οι οποίοι αποτελούν το στόχο για τους μυημένους στις κομματικές παρατάξεις, δεν είναι έτοιμοι να διαχειριστούν την κατάσταση που επικρατεί στους κόλπους των πανεπιστημίων, όταν, ιδίως, δε διαθέτουν ένα σχετικό υπόβαθρο. Αποτέλεσμα είναι να αποπροσανατολιστούν, να αγνοούν το βάρος της ευθύνης που πρόκειται να επωμιστούν, καθώς και το στίγμα που εφεξής θα τους ακολουθεί. Σε δεύτερο στάδιο, ο λόγος προσέγγισης των μελών των παρατάξεων στους φοιτητές είναι, ως επί το πλείστον, χρηστικός. Στην πραγματικότητα, κάθε γνωριμία αποσκοπεί αποκλειστικά σε μία ακόμη ψήφο. Σε τρίτο και τελευταίο στάδιο, παρατηρείται ένα είδος υποσχεσιολογίας, το οποίο εγγυάται στο νεοφερμένο μέλος ένα λαμπρό μέλλον και υπόσχεται μια εύκολη και σπουδαία αποκατάσταση, χωρίς, ωστόσο, κάτι τέτοιο να είναι -σε όλες τις περιπτώσεις- ρεαλιστικό. Αυτά, λοιπόν, ως προς τη μεθοδολογία της προσέγγισης.
Ας εξεταστεί, τώρα, το ζήτημα σφαιρικά. Ποια είναι η λογική και η νοοτροπία που προωθείται και αναπαράγεται; Μία ακόμη εύκολη λύση. Μία βολική συγκυρία, την οποία οποιοσδήποτε μπορεί να εκμεταλλευθεί «για να περάσει τα μαθήματα», «για να εξασφαλίσει ένα μέσο». Μία εφησυχαστική επιλογή, η οποία, όσο την εκμεταλλεύεσαι, σε εκμεταλλεύεται. Η πολιτικοποίηση δεν έρχεται ποτέ, αλλά αντικαθίσταται από μία στείρα κομματικοποίηση. Δεν υπάρχουν ιδεολογίες, ιδανικά και οράματα. Υπάρχει μόνο το κόμμα κι ό,τι αυτό υπαγορεύει. Ταυτόχρονα, παρακωλύεται η ομαλή λειτουργία του πανεπιστημίου, διαδίδονται παντού σημειώσεις και απαντήσεις θεμάτων των μαθημάτων, με αποτέλεσμα να καθίσταται δυσδιάκριτη η αναγνώριση της πραγματικής αριστείας. Πραγματοποιούνται πορείες, διαδηλώσεις και καταλήψεις εντός του πανεπιστημιακού χώρου, οι οποίες, συχνά, δεν προτάσσουν κανένα θέμα σχετικό με την εκπαιδευτική διαδικασία και το ίδιο το ίδρυμα.
Έτσι, οι κομματικές παρατάξεις, παρά το ελπιδοφόρο ξεκίνημά τους και τις αρχικές προσδοκίες περί καλλιέργειας της πολιτικής συνείδησης, κάπου στην πορεία έχασαν τον προσανατολισμό τους, καταλήγοντας να είναι φερέφωνα του εκάστοτε κόμματος. Ίσως μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να αποφευχθεί, αν οι παρατάξεις εντός των πανεπιστημίων δρούσαν ανεξάρτητα από τα κόμματα, δίχως χρώμα και προκαθορισμένη πολιτική γραμμή. Αν εκπροσωπούσαν ιδεολογίες κι εκκινούσαν τον προβληματισμό και το ενδιαφέρον των νέων για την πολιτική, αντιμετωπίζοντάς την ως ένα πεδίο δημιουργικής σκέψης και έκφρασης κι όχι ως ένα μέσο αποκατάστασης και εξασφάλισης.
Κλείνοντας, θα ήταν λάθος να μην τονιστεί πως πάντα θα υπάρχουν εξαιρέσεις. Δε μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός ότι μέσα από τις κομματικές παρατάξεις αναδείχθηκαν άτομα που χάραξαν και χαράζουν τη δική τους πολιτική στα ελληνικά τεκταινόμενα. Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι ο θεσμός των κομματικών παρατάξεων εντός των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων έχει διαβρωθεί από το φυγόπονο κλίμα της εποχής, αναπαράγοντας κομματικές παρωπίδες και αποπροσανατολίζοντας τους φοιτητές από τις πραγματικές ευκαιρίες που μπορούν να τους δώσουν τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Γεννημένη το 2000 στη Γερμανία και μεγαλωμένη στα Τρίκαλα. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών της πολιτικής κατεύθυνσης στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Έχει παρακολουθήσει πλήθος συνεδρίων εγχώριας και διεθνούς πολιτικής και είναι ενεργή σε διαδικασίες προσομοιώσεων.
