Του Μίνωα Ράπτη,
Στις 4 Οκτωβρίου του 1974, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ιδρύει τη Νέα Δημοκρατία, ένα κεντροδεξιό κόμμα με καταβολές στην παλιά ΕΡΕ (της οποίας είχε επίσης ηγηθεί ο Καραμανλής) και με κύριο ιδεολογικό πρόταγμα τον ριζοσπαστικό φιλελευθερισμό.
Η Νέα Δημοκρατία αποτέλεσε για αρκετές δεκαετίες τον έναν εκ των δύο βασικών πόλων του Μεταπολιτευτικού δικομματισμού, ενώ σε αντίθεση με το ΠΑΣΟΚ κατάφερε να διατηρηθεί σε σχετικά υψηλά ποσοστά και κατά την περίοδο της πολιτικοοικονομικής κρίσης, επανερχόμενη μάλιστα και στην Κυβέρνηση της χώρας, τον Ιούλιο του 2019.
Σαν κόμμα, έχει κερδίσει 10 εθνικές εκλογές, έχει παράξει 7 Πρωθυπουργούς (παραπάνω από οποιοδήποτε άλλο κόμμα), ενώ διατηρεί ως και σήμερα μια απ’ τις ισχυρότερες οργανώσεις πανελλαδικά, σε επίπεδο νεολαίας.
Οι κορυφαίες στιγμές της Νέας Δημοκρατίας
Δημοκρατικές Εκλογές μετά την Επταετία – 1974
Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας που σχηματίστηκε υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ήταν αυτή που διεξήγαγε τις εθνικές εκλογές το 1974, για την ανάδειξη της πρώτης δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης μετά την επταετία. Ο Καραμανλής ήταν ήδη επιβαρυμένος με τις εκλογές «βίας και νοθείας», το αποτέλεσμα, όμως, των εκλογών του ’74 δε δέχθηκε ποτέ αμφισβήτηση, ως προς τη γνησιότητα και τη φερεγγυότητά του. Ήταν μια γιορτή της Δημοκρατίας έπειτα από μια σκοτεινή σελίδα στην Ιστορία του τόπου και ο Καραμανλής ήταν προσωπικά υπεύθυνος για την αποκατάσταση του φιλελεύθερου κεκτημένου στις εκλογές.
Νομιμοποίηση του ΚΚΕ – 1974
Η αποποινικοποίηση του κομμουνισμού και του Κομμουνιστικού Κόμματος υπήρξε ορόσημο για τη σύγχρονη πολιτική ιστορία του τόπου, αφού δόθηκε κι επίσημα τέλος σε μια βαθιά αντικομμουνιστική μετεμφυλιακή φρενίτιδα, που εκφραζόταν και μέσα από το επίσημο κράτος, και δημιούργησε στη χώρα τα πιστοποιητικά φρονημάτων, τα βασανιστήρια και τις εξορίες.
Ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ – 1979
Το 1979, πραγματοποιείται ένα μεγάλο όραμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή και πολλών άλλων ευρωπαϊστών της εποχής, και υπογράφεται η συμφωνία προσχώρησης της Ελλάδας στην Κοινότητα. Η ένταξη της Ελλάδας στη μετέπειτα Ευρωπαϊκή Ένωση θα αλλάξει ριζικά την πορεία της, με άμεσες επιδράσεις σε όλους τους τομείς ζωής, πέραν του πολιτικού.
Εθνική γραμμή στο Βουκουρέστι – 2008
Ο Κώστας Καραμανλής, ως Πρωθυπουργός, εκφράζει στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, στο Βουκουρέστι, την εθνική γραμμή της χώρας σε ό,τι αφορά την ονοματολογική διένεξη με την όμορο χώρα (τότε πΓΔΜ, νυν Βόρεια Μακεδονία), η οποία συνοψίζεται στην αποδοχή μιας σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό που να περιλαμβάνει τον όρο «Μακεδονία», αλλά έναντι όλων των χρήσεων (το περίφημο erga omnes). Η στάση της Κυβέρνησης Καραμανλή χαίρει τεράστιας αποδοχής στο εσωτερικό της χώρας από σχεδόν όλα τα κόμματα της κοινοβουλευτικής τάξης, αλλά και τους πολίτες, ενώ υπήρξε καθοριστική στη σύνταξη της συμφωνίας που τελικά υπεγράφη και έληξε το διπλωματικό ζήτημα.
Εκλογική Κυριαρχία – 2019
Την περίοδο πριν, αλλά και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η Νέα Δημοκρατία υπέφερε μεγάλα και σοβαρά πλήγματα σαν κομματικός φορέας. Στις τετραπλές κάλπες του 2019, απέδειξε ότι όχι μόνο επιβίωσε την πολιτική κρίση, άλλα η μη παραμονή της στην κυβέρνηση την περίοδο 2015-2019 την ισχυροποίησε αξιοσημείωτα. Η ΝΔ, με ποσοστό 39% στις εθνικές εκλογές, σχημάτισε την πρώτη εκλεγμένα αυτοδύναμη κυβέρνηση της χώρας από το 2011 (όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας ο Λουκάς Παπαδήμος), κέρδισε 12 από τις 13 Περιφέρειες, τους 2 μεγαλύτερους Δήμους της χώρας, αλλά και τη μερίδα του λέοντος στις Ευρωεκλογές (που ήταν άλλωστε κι ο προάγγελος της μεγάλης εκλογικής νίκης σε εθνικό επίπεδο). Χωρίς καμία εκλογική αναμέτρηση σε ορίζοντα τετραετίας, η νέα κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, με την άνετη πλειοψηφία των 158 βουλευτών, έχει κάθε προοπτική να ακολουθήσει μια σταθερή κυβερνητική πορεία, εξαντλώντας την τετραετή θητεία. Εάν αυτό συμβεί, θα είναι η πρώτη φορά που ένας προερχόμενος από τη ΝΔ Πρωθυπουργός εξαντλεί ολόκληρη τετραετία, χωρίς να μεσολαβήσουν πρόωρες εκλογές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όμως, έκανε ήδη την έκπληξη όταν έγινε ο πρώτος άνθρωπος Μεταπολιτευτικά που κέρδισε τις πρώτες εθνικές κάλπες στις οποίες κατέβηκε ως υποψήφιος (με μοναδική εξαίρεση τον Κώστα Σημίτη που, όμως, κατέβηκε πρώτη φορά, όντας ήδη Πρωθυπουργός).
Τα μελανά σημεία της Ιστορίας
Συνεργασία με την Αριστερά και παραπομπή Παπανδρέου – 1989
Ήταν 1989 όταν η ΝΔ, υπό την ηγεσία Μητσοτάκη, σχημάτισε κυβέρνηση με τον ενιαίο Συνασπισμό (που συμπεριελάμβανε και το ΚΚΕ), με στόχο την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου σε δίκη για το σκάνδαλο Κοσκωτά. Η συμμαχία Αριστεράς–Δεξιάς χαρακτηρίστηκε ως «ανίερη», ενώ η Ιστορία (καθώς και το δικαστήριο) δικαίωσαν τον Παπανδρέου, αφήνοντας ένα μελανό στίγμα στην ιστορία των κομμάτων που συμμετείχαν στην κυβέρνηση, αλλά και στο προφίλ του ίδιου Μητσοτάκη, που κατηγορήθηκε ότι ποινικοποιεί την πολιτική ζωή του τόπου, ενορχηστρώνοντας τη δίωξη ενός πρώην Πρωθυπουργού.
Σκάνδαλα της κυβέρνησης & δολοφονία Γρηγορόπουλου – 2008
Το 2008 έληξε ως μια κακή χρονιά για τη δημοφιλία της κυβέρνησης Καραμανλή. Κορυφαίοι υπουργοί παρουσιάστηκαν μπλεγμένοι σε σκάνδαλα πάσης φύσεως, ενώ παρότι ο ίδιος ο Καραμανλής δεν αναφέρθηκε ποτέ ως εμπλεκόμενος σε κανένα από αυτά, η τελική ευθύνη στη συνείδηση των πολιτών βάραινε, ως ήταν φυσικό, εκείνον. Η δε δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου από αστυνομικό, εκκίνησε μια μακρά και παρατεταμένη περίοδο επεισοδίων που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ακόμη κι ως εξέγερση, με τον κρατικό μηχανισμό να αδυνατεί να διαχειριστεί την κρίση αποτελεσματικά, ώστε να αποφευχθούν από τη μια και τα περαιτέρω θύματα, αλλά να προστατευθούν απ ‘την άλλη και οι περιουσίες των πολιτών.
Διαγραφή της Μπακογιάννη και δημιουργία νέου κόμματος – 2010
Το 2009, η Ντόρα Μπακογιάννη ήταν το φαβορί για την προεδρία του κόμματος της μείζονος αντιπολίτευσης και φιλοδοξούσε να είναι και η επόμενη Πρωθυπουργός. Έναν χρόνο αργότερα, «παραβιάζει» την κομματική γραμμή του κόμματος, ψηφίζει το πρώτο Μνημόνιο και ο Πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς, τη διαγράφει από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος. Ο Αντώνης Σαμαράς ήταν ο άνθρωπος που «χρεώθηκε» την πτώση της κυβέρνησης Κωνσταντίνου Μητσοτάκη το 1993 και που νίκησε την κόρη του στις εσωκομματικές εκλογές, διώχνοντάς την στην πρώτη ευκαιρία. Η Ντόρα Μπακογιάννη, εκ των ιστορικότερων στελεχών του κόμματος, δε θα έμενε άπραγη. Θα δημιουργούσε το δικό της κόμμα, το οποίο δεν απέκτησε ποτέ κοινοβουλευτική παρουσία μέσω εκλογών, μόνο για να επιστρέψει 1μιση χρόνο αργότερα στη ΝΔ, όταν φάνηκε άμεσος ο κίνδυνος να αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ την εξουσία.
Αποτέλεσμα πρώτων εκλογών μετά τα Μνημόνια – 2012
Ήταν 2009 όταν ο Κώστας Καραμανλής, ηττημένος, έφερε το χαμηλότερο έως τότε ποσοστό του κόμματος, της τάξης του 33%. Δυόμιση χρόνια αργότερα, η Νέα Δημοκρατία (που ξεκίνησε ως αντιμνημονιακή), ψήφισε το δεύτερο μνημόνιο, διασπάστηκε εις διπλούν (η Ντόρα Μπακογιάννη με τη Δημοκρατική Συμμαχία και ο Πάνος Καμμένος με τους Ανεξάρτητους Έλληνες), στήριξε την κυβέρνηση Παπαδήμου μαζί με το ΠΑΣΟΚ, ενώ στην πορεία απορρόφησε μεγάλη μερίδα στελεχών του δεξιού ΛΑΟΣ. Το αποτέλεσμα ήταν να φτάσει υπό τον Αντώνη Σαμαρά στο χειρότερο καταγεγραμμένο ως τώρα εκλογικό της αποτέλεσμα: 18.85%. Μπορεί σε αυτές τις εκλογές να κερδήθηκε η πρωτιά, σίγουρα, όμως, κανείς δε γιόρτασε.
Κλείσιμο της ΕΡΤ – 2013
Η περίοδος διακυβέρνησης 2012-2015, υπήρξε περίοδος έντονων αναταραχών σε μαζικό επίπεδο. Μια απ’ τις μεγαλύτερες διαμαρτυρίες εκδηλώθηκε όταν η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, χωρίς καμία διαβούλευση, αποφάσισε το οριστικό κλείσιμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης και την αντικατάστασή της. Οι διαμαρτυρίες που έλαβαν χώρα είχαν σε κάποιο βαθμό χαρακτήρα εκτόνωσης μιας ήδη υπάρχουσας αγανάκτησης και αφορούσαν κυρίως τον αντιδημοκρατικό χαρακτήρα της απόφασης, τις μαζικές απολύσεις εργαζομένων, καθώς και την (μη) προστασία του τεράστιου αρχείου της ΕΡΑ, για το οποίο είχε γίνει πολύς λόγος. Οι διαμαρτυρίες αυτές φυσικά δε στερήθηκαν από γραφικότητες (π.χ. μνημείο για τους «νεκρούς» της ΕΡΤ), παρ’όλα αυτά αποτέλεσαν ισχυρό πλήγμα στη δημοφιλία μιας ήδη ευάλωτης κυβέρνησης, ενώ η αναίρεση της απόφασης για το κλείσιμο της ΕΡΤ από την κυβέρνηση Τσίπρα το 2015, δεν αμφισβητείται πλέον ούτε κυβερνητικά από την πρωθυπουργία Μητσοτάκη.
Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον
Αυτή τη στιγμή, η Νέα Δημοκρατία διανύει την πρώτη φάση του νέου της κυβερνητικού κύκλου. Οι όποιες εσωτερικές συγκρούσεις ή αμφισβητήσεις περί της ταυτότητας του κόμματος έχουν αμβλυνθεί, καθώς η εστίαση του κομματικού μηχανισμού, αλλά και των στελεχών έχει πλέον να κάνει με τη διακυβέρνηση.
Το διακύβευμα του κόμματος είναι να παραμείνει ένα ενεργό κύτταρο που προσαρμόζεται στη νέα εποχή, προσφέροντας δημιουργικές λύσεις και παραδίδοντας, μέσα απ’ την κυβερνησιμότητα, απτά αποτελέσματα.
Σε κάθε περίπτωση, η Νέα Δημοκρατία δεν είναι ένα κόμμα που βρίσκεται σε αγώνα επιβίωσης. Έχοντας την ισχυρότερη παρουσία που έχει ελληνικό κόμμα στο εξωτερικό, 70.000 εγγεγραμμένα μέλη στη νεολαία της και μια ισχυρή εντολή διακυβέρνησης, στόχος δεν μπορεί να είναι η επιβίωση, αλλά η καθιέρωση και η κυριαρχία.
Fun fact: η Νέα Δημοκρατία έχει συνεργαστεί κυβερνητικά με 6 διαφορετικά κόμματα (ΚΚΕ, ΚΚΕ Εσωτερικού, ΔΗΑΝΑ, ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ, ΔΗΜΑΡ), περισσότερα από κάθε άλλο κόμμα.
Γεννημένος και μεγαλωμένος από το 1998 στην Αθήνα, προπτυχιακός φοιτητής στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης & Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης στην Κομοτηνή, στην κατεύθυνση της Πολιτικής Επιστήμης.
