17 C
Athens
Τετάρτη, 18 Δεκεμβρίου, 2024
ΑρχικήIn MemoriamIn Memoriam: Αυτοκράτορας Μιχαήλ Β'

In Memoriam: Αυτοκράτορας Μιχαήλ Β’


Του Πελοπίδα-Παναγιώτη Κουλούρη, 

2η Οκτωβρίου 829: Πεθαίνει ο Αυτοκράτορας του Βυζαντίου και ιδρυτής της Φρυγικής Δυναστείας (820–867), Μιχαήλ Β’, που έμεινε γνωστός με το ψευδώνυμο «Τραυλός» ή «Ψελλός» λόγω του ότι τραύλιζε. Γεννήθηκε στο Αμόριο της Άνω Φρυγίας από φτωχή οικογένεια και ήταν αμόρφωτος. Ωστόσο, ακολούθησε στρατιωτική καριέρα και ανέλαβε τη διοίκηση μεγάλων στρατιωτικών σχηματισμών. Ο Μιχαήλ ήταν ένας εκ των τριών υπαρχηγών –οι άλλοι δύο ήταν ο μετέπειτα εικονομάχος Αυτοκράτορας Λέων Ε’ και ο Θωμάς ο Σλάβος- του στρατηγού των Ανατολικών, Βαρδάνη Τούρκου, ο οποίος στασίασε το 803 εναντίον του Αυτοκράτορα Νικηφόρου Α’. Αργότερα, όμως, ο Λέων και ο Μιχαήλ τάχθηκαν στο πλευρό του Αυτοκράτορα και έλαβαν αξιώματα. Ο Μιχαήλ ανέλαβε υπεύθυνος της βασιλικής φρουράς. Μετά την ήττα από τους Βουλγάρους στη Βερσινικία, ο στρατός πίεζε το Λέοντα να ανέβει στο θρόνο, εκείνος απέρριψε την πρόταση και ο Μιχαήλ τον απείλησε με θάνατο, αν δε δεχόταν. Με την άνοδο του Λέοντος, ο Μιχαήλ έγινε διοικητής της εσωτερικής φρουράς των ανακτόρων, βάπτισε το διάδοχο και έλαβε τον τίτλο του πατρικίου.

Αν και οι δύο άντρες ήταν φίλοι, ο Μιχαήλ ονειρευόταν να ανέλθει στο θρόνο. Κατηγορήθηκε για έγκλημα καθοσιώσεως (εσχάτη προδοσία εναντίον της αυτοκρατορικής εξουσίας). Παρά τη συμπεριφορά του, ο Λέων προσπαθούσε να τον νουθετήσει, αλλά ο Μιχαήλ κατηγόρησε και την αυτοκράτειρα για παρανομίες. Στις 24 Δεκεμβρίου 820, ο Μιχαήλ κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε να καεί. Η Αυτοκράτειρα έπεισε το Λέοντα να μην τον εκτελέσει την ημέρα των Χριστουγέννων και έτσι ο αυτοκράτορας τον φυλάκισε σε ένα δωμάτιο. Ο «Τραυλός» επικοινώνησε με τους συνεργάτες του και τους απείλησε, πως αν δεν τον βοηθούσαν, θα τους αποκάλυπτε. Το πρωί των Χριστουγέννων, οι συνωμότες του Μιχαήλ, μεταμφιεσμένοι σε ιερείς, εμφανίστηκαν στη Λειτουργία, όπου θα βρισκόταν ο Λέων. Όταν εκείνος άρχισε να ψέλνει, τον μαχαίρωσαν και «ανέβασαν» στο θρόνο το Μιχαήλ.

Η Αυτοκρατορία, εκείνη την εποχή, ταλανιζόταν από τη διαμάχη μεταξύ των εικονομάχων και των εικονόφιλων. Οι εικονόφιλοι θεώρησαν ότι κέρδισαν με το θάνατο του Λέοντος, αλλά ο Μιχαήλ τους απογοήτευσε. Κάλεσε από την εξορία τον Πατριάρχη Νικηφόρο και το Θεόδωρο Στουδίτη, αλλά δεν επανέφερε το Νικηφόρο στον πατριαρχικό θρόνο. Ο Αυτοκράτορας Μιχαήλ Β’ διακήρυττε: «Δεν ήρθα για να καινοτομήσω ούτε για ν’ ανατρέψω τα καθιερωμένα. Επιτρέπω στον καθένα να πιστεύει ό,τι θέλει και δε θα καταπιέσω κανένα. Αυτοί που θέσπισαν ό,τι θέσπισαν, θα δώσουν κάποτε λόγο. Εγώ, όπως βρήκα την Εκκλησία, έτσι και θα την αφήσω. Σιωπή, λοιπόν, για τις εικόνες». Η εκκλησιαστική πολιτική του Μιχαήλ ήταν ασαφής. Καταδίωξε τους φανατικούς εικονόφιλους, υποστήριζε πως δεν ήταν εικονομάχος, στόχευε στον περιορισμό των καταχρήσεων και δεν αναγνώρισε καμία Σύνοδο μετά την ΣΤ’ Οικουμενική Σύνοδο, είτε ήταν υπέρ είτε εναντίον των εικόνων. Τελικά, αναγνώρισε όλες τις συνόδους, μόνο, όμως, όσες δε διατάρασσαν την εσωτερική ειρήνη. Ορισμένοι χρονογράφοι τον χαρακτήριζαν για τα θρησκευτικά ζητήματα από αδιάφορο μέχρι και άθεο. Τα σημαντικότερα προβλήματα, που αντιμετώπισε, ήταν η μεγάλη στάση του Θωμά του Σλάβου, η οποία κατέληξε το 824 στο θάνατο του Θωμά. Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι Σαρακηνοί κατέκτησαν την Κρήτη, το 824 και το 827 ξεκίνησαν την κατάκτηση της Σικελίας. Παντρεύτηκε δύο φορές, τη Θέκλα και μετά το θάνατό της, την κόρη του Αυτοκράτορα Κωνσταντίου ΣΤ’. Μετά το θάνατό του, τον διαδέχθηκε ο γιος του από το γάμο του με τη Θέκλα, Θεόφιλος.


Πελοπίδας-Παναγιώτης Κουλούρης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1996. Το 2014 ξεκίνησε τις σπουδές του, στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Πάντειου Πανεπιστημίου αποφοιτώντας το 2018. Τον Οκτώβριο ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Νεαπόλεως Πάφου στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα "Νεότερη και Σύγχρονη Ευρωπαϊκή και Ελληνική Ιστορία". Στο OffLine Post αρθρογραφεί για τις κατηγορίες Πολιτικού και Ιστορίας.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Ραφαήλ-Νικόλαος Μπελενιώτης, Σύμβουλος Έκδοσης
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι φοιτητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην νεότερη και σύγχρονη ελληνική ιστορία.