Του Στέφανου Σταγάκη,
Αυτή τη φορά, το μαντέψατε, αποφάσισα να γράψω για τη μουσική. Αλλά, τι να πρωτογράψω γι’ αυτήν; Για τη σημασία της στην ανάπτυξη του ανθρώπινου πνεύματος; Για τον αναπόσπαστο ρόλο της στην καθημερινή ζωή; Όχι, δε θα μιλήσω για αυτά. Κι αυτό γιατί η μουσική είναι κάτι τόσο εσωτερικό που δεν μπορεί απλώς να περιγράφεται. Χρειάζεται, μάλλον, ερμηνεία.
Εκεί, λοιπόν, που αναζητώ το θέμα μου, να σου από κάποιο περαστικό αυτοκίνητο, ακούγεται στη διαπασών μια γνωστή μελωδία. Από αυτά τα τραγούδια της εποχής. Με μια μελωδία που σου μένει εύκολα στη μνήμη, που την αγαπάς ακόμη ευκολότερα, την ακούς ανελλιπώς για μια ολόκληρη σεζόν, συνήθως καλοκαίρι, και την ξεχνάς μόλις βγει στην αγορά το επόμενο σουξέ ευρείας κατανάλωσης που ακούγεται με τον ίδιο ενθουσιασμό.
Εκείνη τη στιγμή σκέφτομαι: Τι είναι αυτό που κάνει κάποιο είδος μουσικής «καλύτερο» απ’ τα άλλα; Και, εν τέλει, πόσες μουσικές υπάρχουν; Για μένα, η μουσική είναι μία. Τα είδη της είναι συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά. Στην καθημερινότητά μας, μπορούμε να δούμε ότι η προτίμησή μας αλλάζει τόσο εύκολα, ανάλογα με τη διάθεσή μας, την ώρα της ημέρας, ακόμα και με τον καιρό που έχει έξω. Το μυαλό μας αντιδράει με διαφορετικό τρόπο στα ξεχωριστά ερεθίσματα και διαμορφώνει τη διάθεσή μας.
Εξαρτάται φυσικά και από τα ερεθίσματα. Τα παιδικά και νεανικά ακούσματα και επιρροές μας, καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τις μελλοντικές μουσικές επιλογές μας. Θεωρώ, για παράδειγμα, αρκετά «τραβηγμένη» την περίπτωση οι μουσικές προτιμήσεις κάποιου να μετατοπιστούν μόνιμα και αποκλειστικά, από ένα είδος σε ένα άλλο.
Όλοι μας μεγαλώνουμε με κάποια τραγούδια, κάποιες μελωδίες που μας καθορίζουν. Το νανούρισμα που μας καθησύχαζε όταν ήμασταν μικροί, το μουσικό θέμα της αγαπημένης μας σειράς στην τηλεόραση, ένας λιγότερο ή περισσότερο αγωνιστικός θούριος από την εποχή της πρώιμης πολιτικοποίησής μας, ένα «καψούρικο» τραγούδι που συνδέουμε με την πρώτη μεγάλη αγάπη και την αναπόφευκτη ερωτική απογοήτευση, ο ύμνος της αγαπημένης μας ομάδας, το άκουσμα που θα επιλέξουμε για να ανοίξουμε το χορό στο γαμήλιο γλέντι… Κάθε νότα, κάθε μουσική φράση συνδέεται στη μνήμη μας με μια ηλικία, μια περίσταση, ένα συναίσθημα, και αυτό ακριβώς ανασύρεται από τον θησαυρό των αναμνήσεών μας κάθε φορά που τυχαίνει να την ξανακούσουμε, ιδιαίτερα αν είχαμε καιρό να ακούσουμε το συγκεκριμένο τραγούδι.
Πράγματι διαφέρει αν θα πάμε σε μια συναυλία για να ξανακούσουμε αγαπημένα κομμάτια, γιατί εκεί πηγαίνουμε προϊδεασμένοι να νιώσουμε άλλη μια φορά τα συναισθήματα που έχουμε συνδέσει με τα συγκεκριμένα κομμάτια, μια όμορφη στιγμή, μια άσχημη στιγμή, κάποιο αγαπημένο πρόσωπο, μια όμορφη παρέα, μια εκδρομή, κάτι πάντως αντιπροσωπευτικό. Αν πάλι τα ακούσουμε απροετοίμαστοι, τα συναισθήματα ενδέχεται να είναι πολύ πιο έντονα, μια γλυκιά νοσταλγία, μια επιθυμία να ξαναγίνουμε παιδιά, να ξανανιώσουμε ξεχασμένα συναισθήματα, να ξαναγυρίσουμε στα παλιά…
