12.8 C
Athens
Κυριακή, 17 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΦιλοσοφίαΗθική Σύγχυση

Ηθική Σύγχυση


Του Γιάννη Βεργίδη,

Σε μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς μας, καταβάλλουμε προσπάθειες να συμβαδίσουμε με την ηθική ή τουλάχιστον τα γνωρίσματά της, τα οποία αποδεχόμαστε και αναγνωρίζουμε ως δικά μας. Γίνεται μια προσπάθεια, δηλαδή, «εφαρμοσμένης ηθικής» που αφορά όλες τις πτυχές του βίου μας και έχοντας αυτή ως βάση, δρούμε και καθορίζουμε τις κοινωνικές και προσωπικές μας σχέσεις. Το ζήτημα είναι ότι όταν μιλάμε για ανθρώπινες πεποιθήσεις, πράξεις και αξίες, το μονοπάτι προς την έμπρακτη εφαρμογή της ηθικής μας αποκτάει μια άγρια ομορφιά.

Σαφώς και αναγνωρίζουμε ότι πάντα αποκλίσεις υπάρχουν και ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επιτευχθεί σε απόλυτο βαθμό, όμως, δε χρειάζεται ακόμα να εστιάσουμε εκεί. Είναι συχνό φαινόμενο να έχουμε άγνοια για πολλά ζητήματα και να μην έχουμε συγκεκριμένη άποψη για κάτι, να μην μπορούμε να δικαιολογήσουμε στον εαυτό μας πράξεις που κάναμε, ακόμα και να εξηγήσουμε γιατί θέλουμε κάτι που ισχυριζόμαστε ότι θέλουμε. Αυτό συμβαίνει διότι συγχέουμε τις ηθικές αρχές με την εμπειρική φυσική ροή των πραγμάτων. Ως εμπειρική φυσική ροή των πραγμάτων, ονομάζω τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα εξαιτίας της κοινωνικής αλληλεπίδρασής μας, της ψυχολογίας μας σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, τα συναισθήματά μας και τις επιθυμίες μας. Αυτά τα στοιχεία καθιστούν τη συγκεκριμένη «κατηγορία» ιδιαίτερα… αλλοπρόσαλλη και ακανόνιστη, προσδίδοντάς της μια θεμελιώδη απροσδιοριστία. 

Το συμπέρασμα από τον παραπάνω διαχωρισμό είναι ότι η δράση και η σκέψη μας σπάνια παρουσιάζουν συνοχή. Αυτό δεν είναι κάτι που αποτελεί ελάττωμα, αλλά αποτελεί ένα χαρακτηριστικό της ανθρώπινης ύπαρξης στο οποίο δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε.

Επανερχόμαστε τώρα στο πρώτο κομμάτι, περί απόλυτης εφαρμοσμένης ηθικής. Για να είμαστε πιο ακριβείς, δεν έχουμε κάποιο μέτρο για να πούμε αν οι αξίες του κάθε ανθρώπου, οι ηθικές του αντιλήψεις και οι πεποιθήσεις είναι ημιτελείς ή όχι. Το βέβαιο είναι ότι δεν πρόκειται για κάτι το σταθερό και αμετάβλητο, άρα δεν είμαστε σίγουροι για το αν είναι οριστικές ή όχι. Οι πεποιθήσεις και επιθυμίες αλλάζουν στο πέρασμα του χρόνου, συμβαδίζοντας με τις νέες γνώσεις που λαμβάνουμε και την τεχνολογική εξέλιξη της κοινωνίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα γι’ αυτό είναι ότι δεν έχει τις ίδιες επιθυμίες και πεποιθήσεις ένας άνθρωπος της αρχαιότητας, που η τεχνολογική πρόοδος ήταν σε πρώιμο στάδιο και δεν είχε τις ανέσεις και τις διευκολύνσεις που έχουμε εμείς τώρα.

Η τεχνολογία στην ιστορική της διαδρομή, με τα άλματα που έκανε, άλλαξε εν πολλοίς τον τρόπο συμπεριφοράς των ανθρώπων. Το αν ο άνθρωπος προσαρμόστηκε σε αυτές τις αλλαγές και πήρε τα μαθήματα που έπρεπε να πάρει λαμβάνοντας τις σωστές αποφάσεις για το μέλλον του, είναι κάτι που θα το κρίνει η ιστορία.


Γιάννης Βεργίδης

Γεννημένος στις 10 Μαΐου το 1999 και μεγαλωμένος στις Σέρρες. Είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στη Κομοτηνή. Εργάζεται ως ραδιοφωνικός παραγωγός σε τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό της Κομοτηνής.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Θάνος Κουλουβάκης
Θάνος Κουλουβάκης
Γεννήθηκε το 1997 στην Αθήνα. Σπουδάζει στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ρέθυμνο. Αφοσιώθηκε από μικρή ηλικία στη λογοτεχνία – τόσο ως αναγνώστης όσο και ως δημιουργός. Στα εφηβικά του χρόνια ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την αρθρογραφία, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τον χώρο των εκδόσεων και δύο βιβλία του έχουν εκδοθεί.