Της Μαριέτας Μουγιάντση,
Από την αρχαιότητα κιόλας, η ευγένεια αποτελούσε στοιχείο ανωτερότητα, καθώς και απαραίτητο προσόν ανθρώπων υψηλού κύρους και κοινωνικής θέσεως. Στην εποχή μας, όμως, παίζει πράγματι ρόλο η θέση που έχουμε στην πυραμίδα της κοινωνίας και της οικονομίας ή η ευγένεια ικανοποιεί μια βαθύτερη εσωτερική μας ανάγκη, ανεξαρτήτως ρόλου και θέσεως;
Στις μέρες μας, τα στοιχεία ευγένειας γίνονται όλο και πιο δυσεύρετα. Πολλοί αναμένουν ή ακόμη απαιτούν ευγενική συμπεριφορά και μεταχείριση από τους γύρω τους, χωρίς οι ίδιοι να είναι διατεθειμένοι να την ανταποδώσουν. Βασικά κριτήρια του νεοέλληνα, τα οποία καθορίζουν κατά πόσο ευγενικός θα είναι στον περίγυρό του, αποτελούν η ηλικία, η εμφάνιση και η κοινωνική θέση. Ως επί το πλείστον, οι γηραιότερος, επικαλούμενοι την ηλικία τους, σχεδόν απαιτούν τον σεβασμό των νεότερων, παρόλο που οι ίδιοι συχνά λησμονούν να αποδίδουν τον αντίστοιχο σεβασμό. Το ίδιο και οι νεότεροι, οι οποίοι συνήθως, λόγω του κοινωνικού και οικονομικού τους υπόβαθρου, υιοθετούν μια συμπεριφορά που τους θέλει ανώτερους από άλλους ανθρώπους. Πόσοι σερβιτόροι έχουν ανεχτεί την αγένεια των πελατών τους; Πόσοι κουρασμένοι και ταλαιπωρημένοι νέοι έχουν παραχωρήσει τη θέση τους στο λεωφορείο, χωρίς να λάβουν ούτε ένα ευχαριστώ;
Αυτά και άλλα πολλά αποτελούν παραδείγματα που όλοι έχουμε δει ή βιώσει, είτε σε μικρό, είτε σε μεγάλο βαθμό. Για ποιους λόγους, όμως, συχνά η ευγένεια απουσιάζει από τη ζωή μας; Σαφώς, η οικονομική και πολιτική κρίση των τελευταίων ετών μας έχει αλλάξει, μας έχει σκληρύνει σαν ανθρώπους και μας έχει απομακρύνει από την εφαρμογή βασικών κανόνων κοινωνικής συναρμογής. Επιπλέον, η έλλειψη ουσιαστικής παιδείας, η οποία αποκτάται όχι μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά μέσω της επαφής με άλλους ανθρώπους, σίγουρα μας αποτρέπει από το να είμαστε ευγενικοί. Τέλος, η οικογένεια είναι αυτή που παίζει και τον σημαντικότερο ρόλο στην απόκτηση των βασικών αρχών και προτύπων συμπεριφοράς μας. Η αναπαραγωγή μιας αγενούς στάσης είναι άμεσα συνυφασμένη με τα παραδείγματα και τις συμπεριφορές που έχουν χαραχθεί στο υποσυνείδητό μας. Επομένως, οι καταβολές που έχουμε από την οικογένειά μας είναι ανάλογες με την ευγενική ή μη διάθεσή μας, απέναντι στους άλλους.
Στο τέλος της ημέρας, όμως, επιλέγουμε συνειδητά να διέπονται οι πράξεις μας από ευγένεια ή έχουμε υποχρέωση να είμαστε ευγενικοί; Στην πραγματικότητα, η ευγένεια ικανοποιεί μια βαθύτερη εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου. Αποτελεί τόσο επιλογή, όσο και υποχρέωσή μας, καθώς η ίδια είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον σεβασμό προς τον συνάνθρωπο. Η ανάγκη διατήρησης μιας εύρυθμης κοινωνίας είναι αυτή που από τη μια ωθεί και από την άλλη υποχρεώνει τους πολίτες της να σέβονται και κατά συνέπεια, να τηρούν μια ευγενική προς τον συνάνθρωπο στάσης ζωής.
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 2000 και είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ. Μελλοντικά φιλοδοξεί να ασχοληθεί με τον κλάδο της μετάφρασης-διερμηνείας.
