Της Κυριακής Θεοδοσάκη,
Στις 14 Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται επίθεση σε δύο εγκαταστάσεις της πετρελαϊκής εταιρείας Saudi Aramco, στο Αμπκάικ και Χουράις αντίστοιχα, από μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones). Πρόκειται για την τρίτη επίθεση που γίνεται εναντίον της χώρας μέσα σε διάστημα πέντε μηνών. Οι υλικές απώλειες αντιστοιχούν στην αφαίρεση περίπου του 5% της παγκόσμιας παραγωγής και στη μείωση της ημερήσιας παραγωγής στο μισό, με τον Αμερικάνο Πρόεδρο να αναγκάζεται να αποδεσμεύσει στρατηγικά αμερικανικά αποθέματα για να διαχειριστεί μια άνοδο των τιμών του πετρελαίου κατά 19%. Μια άνοδο στο επίπεδο των τιμών που έχει να σημειωθεί στην αγορά πετρελαίου από την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ, το 1990. Από την άλλη πλευρά, το πλήγμα στην περιφερειακή ασφάλεια της αραβικής χερσονήσου είναι εξίσου σημαντικό και επαναφέρει στο προσκήνιο παραδοσιακούς γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς της περιοχής.
Ειδικότερα, η Σαουδική Αραβία αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα αργού πετρελαίου παγκοσμίως και τον σημαντικότερο αραβικό σύμμαχο των ΗΠΑ. Από το 2015, έχει εμπλακεί με το Ιράν σε έναν εμφύλιο πόλεμο «δια αντιπροσώπων» στην Υεμένη, προκαλώντας μια τεραστίων διαστάσεων ανθρωπιστική κρίση. Η παράταξη, λοιπόν, των Χούτι, σιιτών ανταρτών που υποστηρίζονται από το Ιράν στον εμφύλιο της Υεμένης, ανέλαβε την ευθύνη για τις επιθέσεις κατά των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων. Παρ’ όλα αυτά, τόσο η Σαουδική Αραβία, όσο και οι Αμερικανοί αξιωματούχοι με βασικό εκπρόσωπο τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Mike Pompeo, δείχνουν με το δάχτυλο την Τεχεράνη. Το Ιράν αποτελεί μια κόκκινη γραμμή για την αμερικανική εξωτερική πολιτική, εξαιτίας αφενός του θρησκευτικού εξτρεμισμού και αφετέρου των ηγεμονικών τάσεων για μετατροπή σε περιφερειακή δύναμη. Σε αυτό το σημείο, οι ενδείξεις που έχουν συγκεντρώσει οι Αμερικανοί Αξιωματούχοι για να στοιχειοθετήσουν τις κατηγορίες εναντίον του Ιράν, θυμίζουν σε έναν βαθμό τις διατριβές φοιτητών για την ύπαρξη όπλων μαζικής καταστροφής στο Ιράκ το 2003.
Παράλληλα, «Πράξη Πολέμου» είναι μια από τις δηλώσεις που ακούστηκαν επανειλημμένα , ενώ την ίδια στιγμή, μετά από αίτημα της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αποστέλλονται αμερικανικές δυνάμεις για την ενίσχυση της αεράμυνας και της πυραυλικής άμυνας. Το κλίμα στην Αραβική Χερσόνησο θα μπορούσε ανέκαθεν να χαρακτηριστεί εύθραυστο. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, με όσα προηγήθηκαν στα στενά του Χορμούζ, θα μπορούσε να γίνει λόγος για μια σταδιακή σε γρήγορο χρονικό διάστημα κλιμάκωση της Ιρανικής επιθετικότητας –με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία- που αυτή τη φορά δεν περιορίζεται μόνο σε περιφερειακό επίπεδο, αλλά στοχεύει και στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά, με αλυσιδωτές συνέπειες στη διεθνή οικονομία και ασφάλεια. Ίσως να αποτελεί μια προσπάθεια του Ιράν να μεταφέρει τα δικά του μηνύματα στις ΗΠΑ με ένα στρατηγικό χτύπημα σε έναν ζωτικής σημασίας περιφερειακό σύμμαχο.
Λαμβάνοντας ως υπόθεση εργασίας το σενάριο αυτό, θα αντιληφθούμε πως το Ιράν αναμφίβολα δοκιμάζει τα όρια της αμερικανικής εξωτερικής πολίτικης με υψηλό ρίσκο. Μάλλον, όμως, ο στρατηγικός σχεδιασμός έχει συμπεριλάβει την εσωτερική πολιτική κατάσταση των ΗΠΑ, με τις βλέψεις του Αμερικανού Προέδρου στην επανεκλογή εν όψει Προεδρικών Εκλογών και τον Αμερικανικό λαό κατά τις ιδέας ενός πολέμου στο Ιράν, είναι προφανές πως η έλλειψη εσωτερικής νομιμοποίησης ενδεχομένως να περιορίσει την αμερικανική πρακτική, συγκριτικά με την αντίστοιχη ρητορεία. Συγκεκριμένα, ο ίδιος τηρεί μια μετριοπαθή και πιο ουδέτερη στάση στις δηλώσεις του για τις επιθέσεις, καθώς ταυτόχρονα, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο πολεμικής σύγκρουσης, προτάσσει τις οικονομικές κυρώσεις, με βασικό στόχο την κεντρική τράπεζα του Ιράν.
Εν κατακλείδι, αποδεικνύεται για ακόμη μια φορά πως οι περιφερειακές αναταραχές αποτελούν μια σοβαρή και σύγχρονη απειλή κατά της διεθνούς σταθερότητας. Η εξέλιξη των πραγμάτων παραμένει τόσο αβέβαιη, όσο και έκρυθμη. Σίγουρα, όμως, η τελευταία πρόταση εκεχειρίας της παράταξης των Χούτι στον ΟΗΕ να σταματήσουν κάθε επίθεση απέναντι στη Σαουδική Αραβία, στο πλαίσιο μίας ειρηνευτικής πρωτοβουλίας, αποτελεί ανεπιφύλακτα ένα θετικό σημείο.
Σπουδάζει στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Γνωρίζει Αγγλικά και Γαλλικά και συμμετέχει ενεργά σε προσομοιώσεις (Εuropa.S, RhodesMRC). Συμμετείχε στην πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ευρωπαϊκές εκλογές «This time I’m voting» ως εθελόντρια. Ενδιαφέρεται για τα ευρωπαϊκά θέματα καθώς και για τα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής.
