Του Ραφαήλ-Νικόλαου Μπελενιώτη,
“We can build that liberal movement our country needs. We can provide liberalism and defeat nationalism and populism. Stop Brexit and win a brighter future” με αυτά τα λόγια η Joe Swinson, η νεαρή γυναίκα με δύο παιδιά, αρχηγός του κόμματος των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών στην Αγγλία έκλεισε την συνεδριακή ομιλία της εν μέσω καταιγισμού χειροκροτημάτων από τους συνέδρους του Lib&Dem.
Το συνέδριο του κόμματος έλαβε χώρα μεταξύ 14-17 Σεπτεμβρίου στο Bournemouth, ενώ την τελευταία ημέρα με καθολική ψηφοφορία των συνέδρων, ήταν προγραμματισμένο να αποφασισθεί η θέση των Φιλελεύθερων απέναντι στο BREXIT και στην πολιτική της κυβέρνησης του Boris Johnson (Hard-Brexit –No deal Brexit).
Η πρώτη συνεδριακή ομιλία της Joe Swinson, ως αρχηγού του κόμματος ήταν αποκαλυπτική. Οι σύνεδροι αποφάσισαν την οριστική εναντίωση απέναντι σε κάθε ενδεχόμενη μορφή Brexit, μετατρέποντας τους Lib&Dem στο μοναδικό πολιτικό κόμμα στην Αγγλία που απαιτεί άμεση προσφυγή στην κάλπη, με την υπόσχεση πως μια επόμενη κυβέρνηση των Φιλελεύθερων & Δημοκρατών θα σταματήσει οποιαδήποτε σκέψη για το Brexit, ανακαλώντας το άρθρο 50.
Aν το κόμμα του N. Farage, το Brexit Party, είναι το κόμμα του «Brexit», πλέον οι Lib&Dem επιθυμούν να μετατραπούν στο κόμμα του «Bremain». Είναι από τα λίγα πολιτικά κόμματα στη Βρετανία που έχουν κρατήσει σταθερή γραμμή απέναντι στην προοπτική ενός οποιουδήποτε και υπό οποιαδήποτε μορφή Brexit.
Αρχικά είχαν ταχθεί ολότελα εναντίων της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος του 2016, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση Cameron για πολιτικά και κομματικά παίγνια. Οι Φιλελεύθεροι έβλεπαν στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος την προσωπική προσπάθεια του Cameron και του πρώην πρωθυπουργού να ανακόψουν την εκροή συντηρητικών Brexiters προς το κόμμα του N. Farage, το Brexit Party.
Οι Φιλελεύθεροι βλέπουν στο BREXIT τη δυνητική επάνοδο του οικονομικού προστατευτισμού αλλά και την αγκαλιά των «προστατευτικών» deals με τον πρωτόγονο μερκαντιλιστή Donald Trump, την υψηλή φορολογία και τους δασμούς αλλά και την υποβάθμιση του διεθνούς κύρους και της επιρροής του κραταιού Ηνωμένου Βασιλείου. Παρατηρούν έντρομοι την ενδεχόμενη μερική αποχώρηση από την ελεύθερη αγορά και τους νομούς της ζώνης, τη δυσκολία στη μεταφορά εμπορευμάτων και ατόμων, την οπισθοδρόμηση σε θέματα κοινωνικών δικαιωμάτων αλλά και την όξυνση των επιπτώσεων του προσφυγικού ζητήματος.
Έντρομοι, επίσης, κοιτούν προς τη Σκωτία και την Ιρλανδία. Τα μέλη των Φιλελευθέρων επιθυμούν οπωσδήποτε να αποσοβήσουν οποιοδήποτε ενδεχόμενο περί ύπαρξης συνόρων (ή συνοριακών ελέγχων) μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και του κρατιδίου της Β. Ιρλανδίας. Η Σκωτία, επίσης, έχοντας στο ενεργητικό της ένα δημοψήφισμα για ανεξαρτησία, αποτελεί παράγοντα υψηλού ρίσκου που μπορεί να δρομολογήσει αθέμιτες εξελίξεις στην περίπτωση που ο λαός εκφράσει την θέλησή του για παραμονή στην Ε.Ε. Ο επικεφαλής του κόμματος των Lib&Dem στη Σκωτία δήλωσε ότι το κόμμα μάχεται για να κρατήσει τη Σκωτία στο Ηνωμένο Βασίλειο και το Ηνωμένο Βασίλειο μέσα στην Ε.Ε. Τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Έτσι λοιπόν, τάχθηκαν από την αρχή υπέρ της Ευρωπαϊκής πορείας του Η.Β. και των οικονομικών και κοινωνικών αξιών που η Ένωση πρεσβεύει. Με αυτήν την αταλάντευτη γραμμή στις προηγούμενες Ευρωεκλογές είχαν σημειώσει μια αξιοσημείωτη άνοδο, καταφέρνοντας να κόψουν δεύτεροι το νήμα του τερματισμού. Tο Λονδίνο μπορεί να ζει στον πυρετό ενός άτακτου και σκληρού, τυχοδιωκτικού και ανώφελου Hard-Brexit, το οποίο θέλει ο Boris Johnson και η συμμορία των αριστοκρατών του, όμως στο Ευρωκοινοβούλιο πλάι στους δεξιούς τυχοδιώκτες του Brexit party και τους αδύναμους συντηρητικούς ανασαίνουν απειλητικά οι Ευρωβουλευτές των Φιλελεύθερων.
Revoke and Remain
Η πρόταση ουσιαστικά των Φιλελεύθερων βασίζεται σε μια στρατηγική ανάκλησης του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, που είχε ενεργοποιήσει η νέα πρωθυπουργός Theresa May στις 29 Μαρτίου του 2017 .
Στις 22 Μαρτίου του 2019 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε εκδώσει τη σχετική επίσημη απόφαση για την Πολιτική Συμφωνία που επετεύχθη στις 21 Μαρτίου του 2019 σχετικά με τη παράταση της περιόδου που προέβλεπε το άρθρο 50. Σύμφωνα με τις συνθήκες, η απόφαση ελήφθη σε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η εν λόγω συμφωνία περιελήφθη σε επιστολή του Μόνιμου Αντιπροσώπου του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Sir Tim Barrow, της 22ας Μαρτίου 2019.
Αναφορικά, λοιπόν, με την επίσημη πολιτική γραμμή του κόμματος, όπως αυτή χαράχθηκε πρόσφατα στο Bournemouth, μια επόμενη κυβέρνηση των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών θα σπεύσει να αναστείλει την ισχύ της συμφωνίας του «άρθρου 50» (ή θα αρνηθεί να την αναγνωρίσει) και θα αποσύρει από αυτήν το Ηνωμένο Βασίλειο. Έπειτα, θα ξεκινήσει τις διαδικασίες ακύρωσης κάθε μορφής Brexit, κλειδώνοντας το πολυπόθητο Bremain.
Ανησυχίες
Ανησυχίες δεν παύουν να εκφράζονται ακόμα και στο εσωτερικό των Φιλελεύθερων, και πρόκειται για ανησυχίες μελών του κόμματος, ακόμα και εκλεγμένων βουλευτών, που έχουν δύο διαφορετικές αιτίες.
Αρχικά, είναι γεγονός ότι η δύναμη των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών έχει αυξηθεί κατακόρυφα ύστερα από το φιάσκο των κινήσεων και των αποτυχιών του Συντηρητικού κόμματος του Johnson. Η λογική είναι απλή: αφού ο κόσμος που επιθυμεί την παραμονή αγγίζει το 48%, γιατί να μη γίνουν οι Lib&Dem το κόμμα του 48%;
Αυτή η εξέλιξη από την μία επέφερε μια μεγάλη εισροή μελών, καθημερινών ανθρώπων που οι περισσότεροι μπορεί και να επέλεξαν στο δημοψήφισμα του Κάμερον την επιλογή της εξόδου και τώρα συντετριμμένοι παρακολουθούν το πολιτικό εν εξελίξει χάος.
Με δυναμική εξελίξεων δημιουργήθηκαν και αρκετές «μεταγραφές» συντηρητικών από το κόμμα του Johnson. Πρόκειται για βουλευτές της Βουλής των Κοινοτήτων, οι οποίοι καταγγέλλουν το Conservative Party για λαϊκισμό και αντιευρωπαϊσμό, αλλά και τον ίδιο τον πρωθυπουργό ότι επιθυμεί να ρίξει το Η.Β. στην αγκαλιά της Αμερικής και του D. Trump.
Πολλοί βετεράνοι του κόμματος αρνούνται επίσης να δουν θετικά τις εξελίξεις. Θεωρούν πολύ βιαστική μια απόφαση για ανάκληση του άρθρου 50, μιας και το Η.Β. έχει υπογράψει και επικυρώσει την ισχύ του, κάτι το οποίο αναγκάστηκε να κάνει ύστερα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Εγείρονται λοιπόν θεσμικά, ηθικά και δημοκρατικά ερωτήματα. Από την άλλη, στραβοκοιτούν και τους όψιμους φιλελευθεροποιημένους συντηρητικούς, όπως τον Chuka Umunna, που άρχισαν να καταφθάνουν στο κόμμα, θεωρώντας τους δυνητική απειλή για κάποια μελλοντική συντηρητική στροφή στις θέσεις της παράταξης.
Φιάσκο…
Έπειτα από τη συνάντηση με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλόντ Γιουνκέρ, στις 16 Σεπτεμβρίου ο Boris Johnson είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό του Λουξεμβούργου, Ξαβιέ Μπατέλ. Ο Πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου δεν έκρυψε τις θέσεις του αναφορικά με την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το μέλος της Ε.Ε., η Αγγλία. Επισήμανε ότι είναι υποχρέωση του Ηνωμένου Βασιλείου να προτείνει λύσεις στα προβλήματα που ανακύπτουν με την έξοδό του. Καθ’ όλη τη διάρκεια των συζητήσεων διαδηλωτές είχαν μαζευτεί και διαδήλωναν εναντίον των πολιτικών χειρισμών του Johnson στο θέμα του Brexit.
Έπειτα από το πέρας των συζητήσεων, που μάλλον εκνεύρισαν παρά ικανοποίησαν τον βρετανό πρωθυπουργό, θα ακολουθούσαν οι τυπικές κοινές δηλώσεις των δύο. Όμως, ο Boris προφασιζόμενος «φασαρία« από τους διαδηλωτές αποχώρησε, με πολλές εφημερίδες και αναλυτές να μιλούν για φιάσκο και γελοιοποίηση. Στους Guardian μάλιστα έγινε και εξώφυλλο. Στη μοναχική συνέντευξη τύπου που έδωσε ο πρωθυπουργός Μπατέλ σημείωσε ότι ο Johnson κρατάει όμηρο το «μέλλον» για εσωκομματικά οφέλη.
«Να σταματήσει να παριστάνει ότι διαπραγματεύεται…»
Ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για την αποχώρηση του Η.Β. από την Ε.Ε., Michel Barnier, έστειλε ένα δημόσιο μήνυμα στον πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, ώστε να σταματήσει να παριστάνει ότι διαπραγματεύεται ένα Brexit Deal, ενώ στην πραγματικότητα κερδίζει πολιτικό χρόνο.
Η Ε.Ε. ζήτησε από το Η.Β. μια σειρά προτάσεων για το Backstop για την Ιρλανδία, αλλά ακόμα και ύστερα από 30 ημέρες δεν υπήρξε καμία επίσημη πρόταση. Ο ίδιος ο Γιούνκερ αναγκάστηκε να επέμβει και να ζητήσει από τον Boris Johnson να προχωρήσει με τις προτάσεις, μιας και ο χρόνος τελειώνει.
Με κλειστό το Κοινοβούλιο, με διαδηλώσεις στους δρόμους, με αρκετές κοινοβουλευτικές ήττες να βαραίνουν το τοπίο, με το Ανώτατο Δικαστήριο της Αγγλίας να βρίσκει αντισυνταγματική την αναστολή των λειτουργιών του Κοινοβουλίου, το αίτημα για γενικές εκλογές όλο και μεγαλώνει. Όμως, οι Εργατικοί το απέρριψαν. Ο Jeremy Corbyn, που απορρίπτει πρόωρη προσφυγή σε κάλπες, σε πρόσφατο άρθρο του στους Guardian υποστηρίζει ότι το κόμμα των Εργατικών θα μείνει ουδέτερο και πως τάσσεται υπέρ ενός δεύτερου δημοψηφίσματος πάνω στο Brexit. Είναι η μόνη λύση, υποστηρίζει, η οποία δίνει την τελική απόφαση στο λαό. Μια κυβέρνηση των εργατικών θα έπραττε ανάλογα με το αποτέλεσμα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος.
Οι μόνοι που θέλουν άμεσα κάλπες είναι οι Φιλελεύθεροι, οι οποίοι αν καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση, πράγμα μάλλον απίθανο, θα έχουν κάθε νομιμοποίηση να προχωρήσουν στην αναστολή του Brexit. Αν πάλι δεν καταφέρουν να περάσουν στους κυβερνητικούς θώκους του Λονδίνου, θα έχουν δώσει μια αξιοπρεπή και ξεκάθαρη εκλογική μάχη για τις φιλελεύθερες αρχές τους. Και ποιος ξέρει ο καιρός έχει πάντα γυρίσματα..
P.S.* Διαβάστε εδώ την έκθεση του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και στην Ευρώπη σχετικά με τις επιπτώσεις του ενός BREXIT στις εξωτερικές σχέσεις και στην πολιτική, τόσο στην Αγγλία όσο και στην Ευρώπη.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην Ιστορία. Αρέσκεται στο να αποκωδικοποιεί την τρέχουσα επικαιρότητα μέσω της αρθρογραφίας.
