Του Θεοφάνη Τζεβελέκου,
Σιγά-σιγά, οδεύουμε προς τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα και δίχως αμφισβήτηση διανύουμε την εποχή της ψηφιακής επανάστασης της πληροφορίας. Το ασύρματο internet, τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κ.λ.π. αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των περισσότερων από εμάς. Η έλευση της ψηφιακής τεχνολογίας έχει επηρεάσει πολλές από τις ανθρώπινες δραστηριότητες όπως είναι η επικοινωνία, η εργασιακή απασχόληση, η ψυχαγωγία. Εντός αυτής της κατάστασης, γεννιούνται ιδέες για παρείσφρηση της τεχνολογίας και σε άλλους τομείς όπως είναι η πολιτική, και πιο συγκεκριμένα ο τρόπος συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία.
Τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται η ανάδειξη «Κομμάτων Πειρατών» ανά την Ευρώπη. Οι πρεσβευτές αυτής της νέας «πειρατικής πολιτικής ιδεολογίας», αντιλαμβάνονται τη χρήση του Διαδικτύου ως ένα πολύ σημαντικό μέσο που θα συσπειρώσει τους πολίτες σε μια νέα μορφή «ηλεκτρονικής άμεσης δημοκρατίας και διακυβέρνησης». Αυτός ο νεοσύστατος πολιτικός χώρος μοιάζει πολύ διαφορετικός από αυτούς που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, και σίγουρα υπάρχει δυσκολία ως προς την ένταξή του εντός του παραδοσιακού πολιτικού άξονα, Αριστερά–Δεξιά. Στη χώρα μας, το Κόμμα Πειρατών Ελλάδας, από το 2012 έως και το 2015, έχει καταγράψει εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά της τάξεως του 0.23% έως και 0.51% των ψήφων, σε επίπεδο εθνικών εκλογών. Στις εθνικές εκλογές του 2019, δε συμμετείχαν.
Βέβαια,είναι πολύ πιθανό, σε μια μερίδα του εκλογικού σώματος, αυτή η πολιτική πρόταση να φαντάζει ως μία βιώσιμη εναλλακτική που θα μπορέσει να αλλάξει ή έστω να ανανεώσει το ισχύον πολιτικό σύστημα. Αν αυτός ο χώρος αποκτήσει σημαντική πολιτική παρουσία τις επόμενες δεκαετίες, επηρεάζοντας τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα, είναι πιθανόν να ανοίξει ο δρόμος για την επιβολή ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, για την ανάδειξη των πολιτικών κομμάτων στα εθνικά Κοινοβούλια ή τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων.
Αξίζει, σε αυτό το σημείο, να καταγράψουμε τις θετικές, αλλά και τις αρνητικές πτυχές που απορρέουν από αυτό τον πολύ διαφορετικό τρόπο ψήφισης στις εκλογές. Ξεκινώντας από τα θετικά, μπορούμε να υποθέσουμε ότι μέσω της ηλεκτρονικής ψήφου, άτομα νεαρής ηλικίας πιθανόν θα πειστούν να συμμετέχουν μαζικά στην εκάστοτε εκλογική διαδικασία, λόγω της μεγάλης εξοικείωσης που έχουν με το διαδίκτυο και τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Είναι πιθανό άτομα ΑΜΕΑ ή άτομα της τρίτης ηλικίας που αντιμετωπίζουν δυσκολίες μετακίνησης, να μπορούν με αυτό τον τρόπο να συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία, γεγονός που μπορεί να τους προσδώσει το αίσθημα του ενεργού πολίτη που εκφράζεται δημοκρατικά μέσω της ψήφου.
Επιπλέον, στην περίπτωση απόκτησης εκλογικού δικαιώματος, οι Έλληνες πολίτες του εξωτερικού θα μπορούν να ψηφίζουν με σχετική ευκολία, δίχως να απαιτείται η φυσική τους παρουσία στη κάλπη. Επίσης, θα εξαλειφθεί η πολύωρη αναμονή των ψηφοφόρων στα εκλογικά κέντρα, στα οποία συχνά είναι διάχυτα τα αισθήματα δυσφορίας και εκνευρισμού.
Μέσω της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, δεν αποκλείεται κανένας πολίτης που μπορεί να μη δύναται να καταβάλει τα απαιτούμενα έξοδα μετακίνησης, προκειμένου να μεταβεί στον απομακρυσμένο τόπο καταγωγής του για να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα. Η παραπάνω παράμετρος, σίγουρα θα ευνοήσει όποιον/-α βρίσκεται σε καθεστώς ανεργίας κατά την περίοδο διεξαγωγής των εκλογών. Με άλλα λόγια, με βάση όλα τα παραπάνω, ως λογικό επακόλουθο προκύπτει ότι μπορεί να μειωθούν δραματικά τα ποσοστά αποχής από την εκλογική διαδικασία που σημειώνονται σχεδόν κάθε φορά. Το μόνο που θα απαιτείται για τη συμμετοχή κάποιου θα είναι αποκλειστικά η χρήση του κινητού τηλεφώνου ή του ηλεκτρονικού υπολογιστή και μια σύνδεση στο internet από τον εκάστοτε ψηφοφόρο.
Τέλος, μέσα από την εφαρμογή της ηλεκτρονικής ψήφου, μπορεί να ωφεληθεί άμεσα και το φυσικό περιβάλλον, εξοικονομώντας μεγάλη ποσότητα χαρτιού που παραδοσιακά χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ψηφοδελτίων των υποψήφιων κομμάτων. Στις μέρες μας, η περιβαλλοντική κρίση και η οικολογική καταστροφή, αποτελούν, δυστυχώς, απτή πραγματικότητα, συνθέτοντας δυστοπικά σενάρια για το μέλλον της ανθρωπότητας.
Από την άλλη μεριά, αναλογιζόμενος κάποιος/-α τις αρνητικές πτυχές μιας ενδεχόμενης «ψηφιοποίησης της ψήφου», μπορεί να αμφιβάλλει για τη διαβλητότητα της όλης διαδικασίας που μπορεί να συνδέεται και με ζητήματα νοθείας και αλλοίωσης του εκλογικού αποτελέσματος. Ας μην ξεχνάμε πως το διαδίκτυο δημιουργεί ευκαιρίες υποκλοπής σημαντικών πληροφοριών από επίδοξους hackers που μπορούν, εν προκειμένω, να δράσουν και κατασκοπικά εις βάρος ενός Κράτους, προς όφελος ενός άλλου.
Επιπλέον, μια ενδεχόμενη κατάρρευση του δικτύου εν μέσω διεξαγωγής της εκλογικής διαδικασίας μπορεί να σηματοδοτήσει τη ματαίωση ή την αναβολή αυτής. Επίσης, γεννιούνται και εύλογα ερωτήματα για τους εμπλεκόμενους παράγοντες που ενδέχεται να είναι ένας συνδυασμός του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα ηλεκτρονικά προγράμματα, την παροχή διαδικτύου κ.λ.π. που θα συνεπικουρούν για τον επιθυμητό σκοπό της αξιόπιστης συγκέντρωσης των ψήφων. Μέσα από αυτόν τον καινοτόμο και ιδιωτικό τρόπο συμμετοχής στις εκλογές, την καρδιά του δημοκρατικού πολιτεύματος, ίσως να γεννιέται και ένα αίσθημα αποξένωσης των πολιτών από τον κρατικό φορέα και τις λειτουργίες αυτού.
Εν κατακλείδι, στην παρούσα φάση, μπορούμε μόνο να προβούμε σε υποθέσεις για το μέλλον της πολιτικής συμπεριφοράς και τον τρόπο συμμετοχής των πολιτών στις εκλογές. Το μόνο σίγουρο πάντως είναι πως, στην περίπτωση που θα επικρατήσει η ηλεκτρονική ψήφος, όλοι οι πολίτες θα μπορέσουν να συνδυάσουν αρμονικά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος με την εξόρμηση σε κάποια κοντινή παραλία την ημέρα των εκλογών.
Γεννήθηκε στο Μαρούσι, Αττικής το 1993 και κατοικεί στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Έχει απασχοληθεί στον Τομέα Διεθνούς Συνεργασίας του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής καταγράφοντας και αναλύοντας τις πολιτικές εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Ασία. Είναι Συνεργαζόμενος Ερευνητής του Κέντρου Ελληνικής και Διεθνούς Ιστορίας (ΚΕΔΙΣ). Τρέφει ακόρεστη αγάπη για την τέχνη και ιδιαίτερα για τη μουσική.
