Της Θεοδώρας Ντεντοπούλου,
Κατά καιρούς, το σινεμά διακατέχεται από μία τάση νοσταλγίας για τα γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Θα ήταν, μάλλον, άτοπο, να επιχειρήσει να απαριθμήσει κανείς όλες εκείνες τις ταινίες που έχουν κατακλύσει κατά διαστήματα τις σκοτεινές αίθουσες. Εκεί, όμως, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να σταθεί κάποιος, είναι εκείνα τα δημιουργήματα της 7ης τέχνης που εκκινούν από το ιστορικό υλικό σαν πηγή έμπνευσης, αλλά καταλήγουν να ακολουθούν δικά τους, αυτοτελή μονοπάτια.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και η νέα ταινία του Taika Waititi «Jojo Rabbit». O Nεοζηλανδός δημιουργός δεν ενδιαφέρεται καθόλου να πλέξει το εγκώμιο επιτευγμάτων του πολεμικού παρελθόντος – αυτά ας τα αφήσει κάποιος για τα μεγάλα έπη των κινηματογραφικών studio. Άλλωστε, η πληθωρική περσόνα του σκηνοθέτη, ηθοποιού, μα πάνω απ’ όλα κωμικού Waititi, ξεδιπλώνεται καλύτερα μέσα από το είδος που έχει αποδείξει ο ίδιος πως υπηρετεί καλά: τη σάτιρα.
Δεν είναι, βέβαια, το μόνο που γνωρίζει καλά. Λίγοι θυμούνται και πολλοί αγνοούν πως ο αντισυμβατικός κύριος Taika David Waititi -όπως είναι το πλήρες όνομά του- είχε προταθεί το 2005 για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους για το έργο του «Two Cars, One Night». Αντίθετα, έγινε ευρύτερα γνωστός το 2017, όταν προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες το «Τhor: Ragnarok», το πιο πρόσφατο σκέλος της τριλογίας του Thor (spoiler alert: δεν είναι το τελευταίο, καθώς το 2021 αναμένεται to «Thor: Love and Thunder»). Aκόμη κι αν κάποιος δεν είναι θιασώτης των πονημάτων του κινηματογραφικού σύμπαντος της Marvel, είναι σημαντικό να σημειώσει ότι η τελευταία μέχρι στιγμής ταινία με πρωταγωνιστή το Θεό του Κεραυνού, είναι ένα αμάλγαμα απομυθοποίησης, αγνής σάτιρας και κατακερματισμού των στερεοτυπικών, καλογυαλισμένων περιβλημάτων των κινηματογραφικών ηρώων. Συνακόλουθα, η σκιαγράφηση της τρωτής, ανθρώπινης πλευράς του υπερήρωα Θωρ, σε συνδυασμό με τους ευρηματικούς διαλόγους και το χιουμοριστικό περιβάλλον στο οποίο εκτυλίσσεται η πλοκή, καθιστά την πρώτη μεγάλη απόπειρα του Waititi στο Hollywood απολύτως επιτυχή. Αν μη τι άλλο, επιφυλασσόμαστε να χρησιμοποιήσουμε τον όρο πρωτοποριακό, για καθαρά αντικειμενικούς λόγους.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η νέα ταινία του Νεοζηλανδού σκηνοθέτη, την οποία προαναφέραμε προτού παρασυρθούμε από την ανάγκη να ενσωματώσουμε μια, μάλλον, μακροσκελή νύξη στο MCU. Στο «Jojo Rabbit», o Waititi αναλαμβάνει πολλαπλά πόστα, καθώς υπογράφει τη σκηνοθεσία, την παραγωγή και το σενάριο (το τελευταίο βασίζεται στο βιβλίο «Caging Skies» της Christine Leunens), ενώ παράλληλα εμφανίζεται στο ρόλο μιας αντιπαθούς ιστορικής προσωπικότητας που στιγμάτισε τον κόσμο στις αρχές του περασμένου αιώνα. Η περιγραφή αυτή ανταποκρίνεται άψογα στον Αδόλφο Χίτλερ και ο Waititi εξοπλίζεται με τον κατάλληλο μύστακα, σήμα κατατεθέν του αμφιλεγόμενου ηγέτη. Αλλά, εδώ τελειώνουν οι περισσότερες ομοιότητες της εκδοχής του Waititi για το Χίτλερ με τον αυθεντικό Χίτλερ.
Ο λόγος; Ο χαρακτήρας είναι μία καρικατούρα, ο φανταστικός φίλος ενός μοναχικού αγοριού, του Jojo Betzler (στο ρόλο, ο Roman Griffin Davis). O μικρός ζει στη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ο κόσμος του κλονίζεται όταν συνειδητοποιεί ότι η μητέρα του, την οποία υποδύεται η Scarlett Johansson, κρύβει στη σοφίτα του σπιτιού τους μια Εβραιοπούλα (Τhomasin McKenzie). Μέσα σε αυτό το μικρόκοσμο τυφλής ιδεοληψίας και εθνικοσοσιαλιστικής παράνοιας, ο Jojo, συνεπικουρούμενος από τον αφελώς και παιδικά πλασμένο φίλο του Χίτλερ, επιδιώκει να κατανοήσει το περιβάλλον του και τον εαυτό του. Σε αυτό το σημείο, αξίζει να γίνει υπόμνηση στην αγάπη του Waititi για την ενδελεχή απεικόνιση της ανθρώπινης ψυχολογίας, που αποτελεί μοτίβο στο σύνολο του έργου του.
Στο τρέιλερ ήδη δόθηκε μία ένδειξη περί τίνος πρέπει να περιμένει κανείς. Ένα συνονθύλευμα μαύρου χιούμορ, σάτιρας, σκληρής ειρωνείας (ο Jojo πηγαίνει σε παιδική κατασκήνωση για γόνους Ναζί, όπου καταπιάνεται με χειροβομβίδες, μαχαίρια και καύση βιβλίων) και πολιτικού σχολιασμού, ανταποκρίνεται πλήρως στην αισθητική που μας έχει συνηθίσει ο ταλαντούχος Watititi. Πλέον, απομένει να διαπιστώσουμε αν αυτό για το οποίο μας προϊδεάζει –την ποδόμηση του ναζισμού μέσω της σάτιρας- αποτελεί την επίκαιρη θεματική της ταινίας.
Η ταινία αναμένεται να κάνει πρεμιέρα στις ΗΠΑ, στις 18 Οκτωβρίου 2019.
Τεταρτοετής φοιτήτρια Νομικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχει συμμετάσχει και συμβάλλει (ως μέλος οργανωτικής συμμετοχής), σε συνέδρια και ημερίδες που άπτονται του νομικού αντικειμένου και των διεθνών σχέσεων. Η ενασχόληση με την αρθρογραφία είναι απόρροια του συνονθυλεύματος της αγάπης της για το γράψιμο και την αναζήτηση και απόκτηση της πληροφορίας.
