Του Αθανάσιου Μαντζώλα,
Συνηθίζεται να λέγεται για τον κομμουνισμό ότι ήταν καλός μόνο για τις χώρες της Δύσης, τις χώρες, δηλαδή, όπου επικράτησε ο καπιταλισμός. Και αυτός ο συλλογισμός εδράζεται, προφανώς, στο γεγονός,ότι ο κομμουνισμός λειτουργούσε ως αντίβαρο στην κεφαλαιοκρατία. Υπήρχε μια ισορροπία. Το «σιδηρούν παραπέτασμα» έπεσε, και μάλιστα χωρίς να προηγηθεί καμία πυρηνική επίθεση από τη Δύση, όπως φοβόντουσαν οι σοβιετικοί. Το καθεστώς, που εδραιώθηκε σε κατακόμβες αίματος, κατέρρευσε εν μία νυκτί, χωρίς να ματώσει ρουθούνι, γιατί σαν σύστημα διακυβέρνησης βρισκόταν ενάντια στην ίδια την φύση του ανθρώπου.
Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, σήμανε η πλήρης επικράτηση της άλλης όψης του ιστορικού υλισμού, ο οποίος στο άκουσμα αυτό ξεσάλωσε και σάρωσε τα πάντα στο πέρασμά του. Παραδοσιακές αξίες, που έχουν αναμετρηθεί με το χρόνο και έχουν αναδειχθεί για την διαχρονικότητά τους, τέθηκαν στο περιθώριο. Υιοθετήθηκε ένα μοντέλο διαβίωσης εντελώς ξένο προς την ανθρώπινη φύση. Η καταναλωτική ευχέρεια ανήχθη σε αυτοσκοπό της ανθρώπινης ύπαρξης. Διαμορφώθηκε ένα αξιακό σύστημα βασισμένο σε απαξίες. Αυτό, όμως, το μοντέλο, δεν έχει να προβάλει πρότυπα, πρότυπα συμπεριφοράς για να μιμηθεί ο άνθρωπος, να παραδειγματιστεί, να φιλοδοξήσει, να τα φτάσει και ίσως να τα ξεπεράσει. Προωθεί φτηνά υποκατάστατα, μέσω μιας περίτεχνης «μηχανικής» που βραχυκυκλώνει τους ανθρώπους -ιδιαίτερα τους νέους- σε μια πλαναίσθηση ζωής, όπου το είδωλο καλείται να καλύψει υπαρξιακά και μεταφυσικά κενά, ιδεολογικά αδιέξοδα, πνευματικές ανησυχίες και προσωπικούς προβληματισμούς.
Σε ένα τέτοιο υποκατάστατο έχει αναδειχθεί τον τελευταίο καιρό μία δεκαεξάχρονη Σουηδέζα -περιβαλλοντολόγος, λέει- που εργάζεται ως ακτιβίστρια με σκοπό την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και της κλιματικής αλλαγής. Η Γκρέτα Τούνμπεργκ -γόνος διάσημης και οικονομικά εύρωστης οικογένειας- στα δεκαπέντε της διαμαρτυρήθηκε για το κλίμα έξω από το σουηδικό κοινοβούλιο στη Στοκχόλμη. Για να μειώσει το οικογενειακό ανθρακικό αποτύπωμα, λέει, αποφάσισε να γίνει χορτοφάγος και να μην πετάει με αεροπλάνο. Την καημένη… Και φυσικά, μέσα σε ένα χρόνο έχει γίνει σταρ. Έχει γίνει εξώφυλλο στα μεγαλύτερα περιοδικά του κόσμου, συμμετείχε ως βασικός ομιλητής στη διάσκεψη του Ο.Η.Ε. για την κλιματική αλλαγή και στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Τα βραβεία διαδέχονται το ένα το άλλο και έχει προταθεί για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Τον Αύγουστο του 2019, ανακοίνωσε το εγχείρημα ενός υπερατλαντικού ταξιδιού από το Πλίμουθ στη Νέα Υόρκη με ιστιοφόρο μηδενικών εκπομπών ρύπων. Τι θυσίες κάνει ο άνθρωπός; Πόσο ωφέλιμο θα ήταν, άραγε, για το περιβάλλον, αν όλα τα παιδάκια στην ηλικία της δε χρησιμοποιούσαν για τις μετακινήσεις τους αεροπλάνα;
Η μικρή Γκρέτα, που παριστάνει τον ενήλικα που όλα τα ξέρει, έχει εγκαταλείψει το σχολείο για να αφοσιωθεί στον αγώνα της για το περιβάλλον. Η εγκατάλειψη του σχολείου της παρουσιάζεται από τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης ως ένα πράγμα φυσιολογικό και απόλυτα δικαιολογημένο. Αν δεν είναι επικίνδυνο, τότε είναι σίγουρα γελοίο να προβάλλεται ως είδωλο ένα κακομαθημένο, ναρκισσιστικό πλουσιοκόριτσο, που έχει αφήσει το σχολείο για να «κηρύττει» για επιστημονικά ζητήματα, τα οποία δε γνωρίζει, καθώς δεν έχει ολοκληρώσει καν τη βασική της εκπαίδευση.
Όμως, έχω την αίσθηση ότι όλη αυτή η προβολή δε θέλει να προβληματίσει, αλλά να παραδειγματίσει. Προβάλλει, μέσω ενός υποκριτικού και παιδιάστικου ακτιβισμού των σαλονιών, τον τύπο του σύγχρονου έφηβου. Αυτός ο έφηβος είναι θυμωμένος με τους ενήλικες, νομίζει ότι ξέρει τα πάντα, ενώ δεν ξέρει τίποτα, απαξιώνει το σχολείο και θεωρεί το παράλογο επαναστατικό. Τα προτάγματα, όμως, αυτά, αποτελούν σαθρά θεμέλια και το οικοδόμημα που χτίζεται πάνω σ’ αυτά, όσο μεγαλώνει, τόσο πιο εύκολο είναι να καταρρεύσει κατά το παράδειγμα του πάλαι ποτέ μεγάλου αντιπάλου του!
Γεννήθηκε το 1999 στην Βέροια Ημαθίας. Αποφοίτησε το 2017 από το Γενικό Λύκειο Μελίκης και έκτοτε φοιτά στην Νομική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
