Της Ραφαέλας Παπαστεργίου,
14 Αυγούστου 2017: Το πρωί της Δευτέρας, η Σιέρα Λεόνε βρέθηκε σε κατάσταση εθνικής έκτακτης ανάγκης, εξαιτίας των πλημμυρών. Τα θύματα ήταν πάνω από 200, ενώ ο Ερυθρός Σταυρός έκανε λόγο για 600 αγνοούμενους. Μία βουνοπλαγιά κατέρρευσε, με αποτέλεσμα 100 σπίτια να καταστραφούν. Σύμφωνα με την Agence France-Presse, το μετεωρολογικό τμήμα της Σιέρα Λεόνε δεν εξέδωσε καμία προειδοποίηση πριν από τις καταρρακτώδεις βροχές.
15 Νοεμβρίου 2017: Ξημερώματα στη δυτική Αττική και συγκεκριμένα στη Μάνδρα, ξέσπασε κακοκαιρία. Σε συνδυασμό με την αποκοπή της φυσικής διόδου του νερού του χειμάρρου προς την περιοχή του Πατέρα, επέφερε το θάνατο σε 5 γυναίκες και 15 άντρες, ενώ προκάλεσε πλημμύρες σε σπίτια και δημόσιους χώρους.
14 Σεπτεμβρίου 2018: Εθνική καταστροφή και για τη Νιγηρία με πλημμύρες, οι οποίες επέφεραν υπερχείλιση των δύο ποταμών και κόστισαν τη ζωή 100 ανθρώπων τουλάχιστον. Σπίτια, αγροκτήματα, ακίνητα καταστράφηκαν ολοσχερώς.
08 Μαΐου 2019: Δύο χρόνια μετά τον τυφώνα Χάρβεϊ, ισχυρή καταιγίδα έπληξε το Τέξας, προκαλώντας μόνο υλικές ζημιές. Η Εθνική Υπηρεσία Καιρού είχε προειδοποιήσει για τον κατακλυσμό, ο οποίος δεν είχε καμία σχέση με τον τυφώνα Χάρβεϊ. Ο τελευταίος, προκάλεσε τον θάνατο 68 ανθρώπων και οικονομική ζημιά ύψους 125 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
10 Ιουλίου 2019: Η απογευματινή θεομηνία στη Χαλκιδική στην περιοχή της Ν. Προποντίδας, από τον Άγιο Παύλο έως την Καλλικράτεια και την Ποτίδαια, επέφερε καταστροφές στις επιχειρήσεις όλης της παραλίας. Τα θύματα ανέρχονται στους 7 νεκρούς και πάνω από 100 τραυματίες. Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) είχε προειδοποιήσει για την κακοκαιρία με κόκκινο συναγερμό, ωστόσο, δε δόθηκε μεγάλη έκταση στις ειδήσεις και σίγουρα κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για ζημιές τέτοιας έκτασης.
16 Αυγούστου 2019: Η μεσημεριανή θεομηνία στην Κωνσταντινούπολη προκάλεσε τεράστιες υλικές ζημιές σε περιοχές όπως το Μεγάλο Παζάρι και τα Πριγκιπόννησα, με το νερό να φτάνει το ένα μέτρο από το έδαφος και την πόλη να παραλύει, καθώς όλοι οι δρόμοι ήταν φρακαρισμένοι από κίνηση και οι άνθρωποι αναζητούσαν μία στέγη να προστατευτούν από τη βροχή. Η ισχυρή νεροποντή κόστισε τη ζωή ενός ανθρώπου στην περιοχή Ουνκαπανί, στην ευρωπαϊκή, δηλαδή, πλευρά της Πόλης. Σύμφωνα με ντόπιους, κανείς δεν περίμενε η αναμενόμενη βροχή (66% πιθανότητα βροχής σύμφωνα με τις μετεωρολογικές υπηρεσίες) να πάρει αυτή την έκταση.
Η κλιματική αλλαγή είναι πλέον απτή πραγματικότητα, με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να αποτελούν απόρροια αυτής. Αυξημένες θερμοκρασίες εναλλάσσονται από ισχυρές βροχοπτώσεις, προκαλώντας πλημμύρες, τυφώνες, θύελλες, υποβάθμιση της ποιότητας του νερού και περιορισμό υδάτινων πόρων σε ορισμένες περιοχές. Από τα παραπάνω, συνεπάγονται κίνδυνοι για την υγεία με τους θανάτους να αυξάνονται, ειδικά σε πληθυσμούς που ζουν σε παράκτιες περιοχές και βιομηχανικές μεγαλουπόλεις. Οι επιπτώσεις γίνονται αντιληπτές στις υποδομές, στην κοινωνία και την οικονομία. Για παράδειγμα, κατά το χρονικό διάστημα 1980 – 2011, 5.5 εκατομμύρια πολιτών επλήγησαν από πλημμύρες και οι άμεσες οικονομικές ζημίες ανήλθαν στα 90 δις ευρώ. Αναμένεται, επιπλέον, αύξηση των μεταδιδόμενων ασθενειών ανά την υφήλιο.
Είναι πασιφανές ότι η κλιματική αλλαγή είναι κάτι παραπάνω από κινδυνολογία. Τα απρόβλεπτα και ακραία καιρικά φαινόμενα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν ή να προβληθούν. Πρόσθετα, πλήττουν τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, δεδομένου ότι στερούν το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην ιδιοκτησία, δικαιώματα πρόσβασης σε τροφή και νερό. Η ανάγκη ανάληψης μέτρων αντιμετώπισης του κατά τα άλλα αναστρέψιμου – προς το παρόν – φαινομένου, καθίσταται κάτι παραπάνω από επιτακτική, με την αλλαγή των συνειδήσεων εκατομμυρίων πολιτών να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας. Τα κράτη, σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου (Σύμβαση πλαισίου Ηνωμένων Εθνών, Σύμβαση Παρισίων και Πρωτόκολλο Κιότο), φέρουν ευθύνη για όσα επιβλαβή αποτελέσματα πραγματοποιούνται στο έδαφος τους ή εκτός αυτού, όσον αφορά την εκπομπή επιβλαβών για την ατμόσφαιρα αερίων.
Έγινε αναφορά στην ανάληψη μέτρων μείωσης των επιπτώσεων του καθολικού φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Της πράξεως προέχει η αυτοκριτική. Σε έναν κόσμο που οι ανανεώσιμες μορφές ενέργειας βρίσκονται ολοένα και περισσότερο στο προσκήνιο (π.χ. χρήση αιολικής ενέργειας), η ανατολική Μεσόγειος εμμένει στην επικύρωση συμφωνιών για υδρογονάνθρακες και ορυκτά καύσιμα. Ο περιορισμός του φαινομένου δε θα επιτευχθεί με γεωτρύπανα, πετρελαϊκούς σταθμούς ή αναζήτηση πετρελαίου, αλλά με τη μηδενική χρήση αυτών. Χρειάζεται ολική μεταστροφή της οικονομίας, συγκεκριμένα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, μείωση κατανάλωσης κρέατος και ζωικών προϊόντων, μείωση απορριμμάτων από συσκευασίες, συχνότερη χρήση ανακυκλώσιμων προϊόντων (π.χ. bamboo), εξηλεκτρισμός των Μέσων Μεταφοράς, αλλαγές στη βιομηχανία και εξοικονόμηση ενέργειας. Τα παραπάνω μπορούν να αποτελέσουν το πλαίσιο δημιουργίας στρατηγικής πολιτικής, με στόχο την επιβίωση του πλανήτη μας. Έστω και στην ύστατη στιγμή, όλα είναι αναστρέψιμα. Στόχος είναι η διατήρηση, η προστασία και η βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος.
Γεννηθείσα το 1995 είναι απόφοιτη του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με κατεύθυνση Στρατηγική και Διεθνή Πολιτική. Έχει υπάρξει συνεργάτης της Έδρας UNESCO, της Έδρας Ποντιακών Σπουδών, του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού, του Ολυμπιακού Μουσείου Θεσσαλονίκης και έχει συμμετάσχει σε μία σειρά προγραμμάτων, σεμιναρίων και επιστημονικών συνεδρίων.
