Του Αλέξη Κωνσταντόπουλου,
Μετά από το τελευταίο περιστατικό μαζικής δολοφονίας στο Ελ Πάσο του Τέξας, όπου ο Patrick Wood Crusius εισέβαλε σε μεγάλο πολυκατάστημα και άνοιξε πυρ, σκοτώνοντας 22 και τραυματίζοντας 24 αθώους. Η κοινή γνώμη, σοκαρισμένη από το τι συνέβη για ακόμη μια φορά στις Η.Π.Α. – που έχουν δυστυχώς μια μακρά ιστορία μαζικών δολοφονιών – άρχισε να εκφράζει για πολλοστή φορά τις αμφιβολίες της, σχετικά με το δικαίωμα στην οπλοκατοχή. Παράλληλα, λόγω της ιδεολογίας του δράστη, ο οποίος ήταν ακραίος δεξιός και θεωρούσε τους Μεξικάνους ως εχθρούς της χώρας του που «εισέβαλαν» σε αυτή, άρχισαν να διατυπώνονται απόψεις που θέλουν τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών να φέρει – έμμεσα – μερίδιο ευθύνης, αφού ασπάζεται αντί – Μεξικανικές απόψεις. Έχει εκφράσει πολλές φορές τις απόψεις του εναντίον των μεταναστών και τους έχει στοχοποιήσει επανειλημμένα, τόσο με το δημόσιο λόγο του (ομιλίες και socialmedia), όσο και με τις πολιτικές αποφάσεις του που στοχεύουν στο να εμποδίσουν τους μετανάστες να εισέλθουν από το Μεξικό στις Η.Π.Α., αλλά ει δυνατόν να διώξουν και όσους βρίσκονται ήδη εκεί.
Τα όσα συνέβησαν στο Ελ Πάσο, έχουν ξεκάθαρο χαρακτήρα τρομοκρατικού χτυπήματος. Ωστόσο, ελάχιστοι ήταν αυτοί που θεώρησαν την πράξη τρομοκρατική και της απέδωσαν πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα, αφού οι περισσότεροι – συμπεριλαμβανομένου και του Τραμπ – υποστήριξαν ότι για τα όσα έλαβαν χώρα, δεν έφταιγαν οι πολιτικοκοινωνικές αντιλήψεις του δράστη ή το δικαίωμα στην οπλοκατοχή, αλλά ο διαταραγμένος ψυχισμός του και η βίαια συμπεριφορά με την οποία είχε έρθει σε επαφή. «Την είχε μάθει», δηλαδή, μέσα από τα videogames. Τα δύο αυτά άρθρα, θα έχουν ως σκοπό τη διερεύνηση των δυο βασικών ερωτημάτων που δημιουργεί το χτύπημα στο Ελ Πάσο. Η οπλοκατοχή είναι πραγματικό δικαίωμα ή κοινωνικό πρόβλημα που θεωρήθηκε «δικαίωμα»; (Μέρος Α’). Ο δράστης ήταν παρανοϊκός ή ήταν ένας λευκός, δεξιός εξτρεμιστής; (Μέρος Β’).
Ο νόμος περί οπλοκατοχής ή αλλιώς το «2ο Εδάφιο», όπως είναι γνωστός – αφού είναι το δεύτερο εδάφιο του Συντάγματος των Η.Π.Α. – αφορά το δικαίωμα των πολιτών να κατέχουν όπλα, ώστε να μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους απέναντι σε απειλές, και να μπορούν να προστατέψουν την ελευθερία τους, εάν αυτή απειληθεί από κάποιο απολυταρχικό καθεστώς. Σε πολλές περιπτώσεις, η θεωρία απέχει παρασάγγας από την πράξη. Και η οπλοκατοχή, είναι μια από αυτές.
Τα όπλα δεν είναι, κατά βάση, μέσο αυτοάμυνας, αλλά αιτία θανάτων. Πιο συγκεκριμένα, 572.537 θανάτων, από το 1999 έως το 2016. Μέσα σε αυτό τον αριθμό, μόνο το 2% ήταν σε κατάσταση αυτοάμυνας, με το 58.8% να είναι αυτοκτονίες και το 37.2% ανθρωποκτονίες. Τα όπλα, με βάση τη New England Journal of Medicines, ήταν η πρώτη αιτία θανάτου σε αυτοκτονίες και ανθρωποκτονίες.
Τα στοιχεία τερματίζουν το παραμύθι της αυτοάμυνας, αφού αν θεωρήσουμε ως «δικαιολογημένες» τις ανθρωποκτονίες σε περίπτωση αυτοάμυνας και εγκληματικές όλες τις υπόλοιπες, τότε στις πρώτες, το 2010 είχαμε 230, ενώ στις δεύτερες 8.275, δηλαδή, 36 εγκληματικές προς 1 «δικαιολογημένη». Σε ό,τι αφορά τα εγκλήματα ιδιοκτησίας – αν με ηθική υποχώρηση θεωρήσουμε σωστή τη χρήση όπλου με σκοπό την προστασία υλικών αγαθών – από το 2007 έως το 2011, μόλις το 0,12% των θυμάτων προστατεύτηκε με τη χρήση ή την απειλή χρήσης όπλου.
Με βάση στοιχεία που έδωσε το FBI το 2013, μόνο εκείνη τη χρονιά, 1.962 θάνατοι σημειώθηκαν από τη χρήση πυροβόλου όπλου κατά τη διάρκεια ήπιων συγκρούσεων που είχαν ως αφορμές ρομαντικά τρίγωνα, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ ή χρήση ναρκωτικών και διαφωνίες για οικονομικές διαφορές. Συγκρούσεις, δηλαδή, που υπό φυσιολογικές συνθήκες θα μπορούσαν να έχουν λήξει αναίμακτα. Στο σημείο ΑΥΤΌ, χρειάζεται να διατυπωθεί το αυτονόητο. Η διαθεσιμότητα των όπλων είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αύξηση των ανθρωποκτονιών. Όσο ευκολότερη η πρώτη, τόσο περισσότερες οι δεύτερες. Το ίδιο είχε διατυπώσει ο καθηγητής David Hemenway το 2016: “Με δεδομένα από 26 ανεπτυγμένες χώρες […] διαπιστώσαμε ότι σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, όπου υπάρχουν περισσότερα όπλα, υπάρχουν περισσότερες ανθρωποκτονίες”.
Συμπερασματικά, στις Η.Π.Α. τα όπλα δεν προσφέρουν κάποια ασφάλεια, όσο και αν αυτό το σαθρό επιχείρημα βοηθά στο να εξυπηρετούνται τα συμφέροντα όσων κερδίζουν από το εμπόριο όπλων. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως η πραγματική ασφάλεια είναι στον ακριβώς ανάποδο δρόμο. Προς την απαγόρευση, δηλαδή, των όπλων, τον έλεγχο και τον περιορισμό τους. Και αν πιστεύει ακόμα κανείς πως είναι ασφαλής στην επιτρεπτή οπλοκατοχή, να αναρωτηθεί αν το να έχεις όπλο για να προστατευτείς από τον απέναντι – που, ίσως, και αυτός να έχει όπλο – είναι καθεστώς ασφάλειας ή φόβου.
Γεννήθηκε το 1999 στην Αθήνα. Είναι δευτεροετής φοιτητής στο τμήμα ιστορίας και φιλοσοφίας της επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα σπουδάζει και νομική στο γαλλικό Κολλέγιο id'EF. Έχει λάβει μέρος σε πλήθος ρητορικών αγώνων τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδος και στον ελεύθερο του χρόνο ασχολείται με τον αθλητισμό.
