Της Σάντυ Μακκού,
Ως άνθρωποι, είμαστε υποχρεωμένοι να θέτουμε τις ερωτήσεις, γιατί υπάρχουμε; Πώς θα υπάρξουμε; Πώς μπορούμε να ξέρουμε ότι χρησιμοποιούμε αυτήν την ύπαρξη με το σωστό τρόπο και με τις σωστές προθέσεις; Ακόμα και οι αρχαιότεροι από τους αρχαίους φιλοσόφους σκέφτηκαν αυτά τα ερωτήματα, κατασκευάζοντας πολύ λεπτομερείς και λογικά υγιείς θεωρίες για την ύπαρξη. Κοιτάζοντας πίσω σε αυτές τις θεωρίες, μπορούμε να δούμε πολλές συνδέσεις και επικαλύψεις ιδεών, μεταξύ αυτών των μεγάλων στοχαστών.
Από τη μία πλευρά, οι φιλόσοφοι κηρύττουν τη σημασία της παρατήρησης στην κατανόηση της ύπαρξης, ενώ από την άλλη, η εμπειρία των αισθήσεων είναι το πράγμα που πρέπει να ξεπεράσουμε πριν αρχίσει η κατανόηση. Υπάρχουν πολλές πεποιθήσεις για το πώς να ξεπεράσουμε αισθητικές εμπειρίες: ο διαλογισμός, η λογική, η ενδοσκόπηση και ο θάνατος είναι από τα πιο δημοφιλή μονοπάτια στην αληθινή γνώση.
Ο Θαλής διατύπωσε την ιδέα ότι για να κερδίσει κανείς τη γνώση και να βρει την αλήθεια, πρέπει να μελετήσει τα πράγματα που διέπονται από τη φυσική αρχή, γιατί η φύση έχει όλες τις ενδείξεις για μια πλήρη κατανόηση του Σύμπαντος. Επομένως, το σύμπαν μπορεί να σχεδιαστεί πλήρως από το ανθρώπινο μυαλό. Εάν αυτό είναι αλήθεια, το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να επικεντρωθεί σε κάθε άνθρωπο είναι η αλληλεπίδραση των φυτών, των ζώων, των στοιχείων και της φυσικής. Ο Θαλής πίστευε ότι υπήρχε μια ουσία που ήταν η ρίζα όλων των πραγμάτων. Δηλαδή, κάθε ύλη που υπάρχει προέρχεται από ένα πράγμα – το νερό. Η γη είναι κατασκευασμένη ως επί το πλείστον από νερό, όλα περιέχουν λίγο νερό σε κάποια μορφή και όλα χρειάζονται νερό για να επιβιώσουν.
Ο Ηράκλειτος είχε παρόμοια άποψη για έναν πολύ διαφορετικό λόγο. Πίστευε ότι η φωτιά ήταν η φύσις. Είδε ότι ο κόσμος αλλάζει πάντα, όπως μια πυρκαγιά μετατρέπει τα καύσιμα σε θερμότητα, χρώμα και καπνό. Δεδομένου ότι όλα ήταν σε συνεχή κίνηση, τίποτα δε θα μπορούσε να γίνει κατανοητό με βεβαιότητα. Αυτή είναι η βάση της περίφημης δικής του ρήσης: «Είναι αδύνατο να πατήσουμε δύο φορές στον ίδιο ποταμό». Αυτή η ιδεολογία, έθεσε υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία των αισθήσεων σε μια πορεία προς τη γνώση. Πώς μπορεί κάποιος να ξέρει κάτι, όταν το ίδιο το πράγμα αλλάζει την επόμενη στιγμή; Λιγότερο από έναν αιώνα μετά τον Ηράκλειτο, γεννήθηκε ένας άνθρωπος που φαινόταν να έχει την απάντηση σε αυτή την ερώτηση.
Ο Παρμενίδης κήρυξε την ιδέα ότι η αλλαγή είναι μια ψευδαίσθηση. Η αληθινή πραγματικότητα είναι πεπερασμένη και ακίνητη. Η γνώση για τον Παρμενίδη, θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με αιτία και λογική. Κάτω από αυτή τη φιλοσοφία, αν μπορεί να σκεφτεί κάτι, πρέπει να υπάρχει ανά πάσα στιγμή. Επομένως, η αλλαγή είναι αδύνατη, επειδή απαιτεί όλα τα πράγματα να γίνουν και να παύσουν να είναι. Λίγο αργότερα, η άποψη του Παρμενίδη έγινε γνωστή, οι Πλουραλιστές δημιούργησαν μια άποψη που αγκάλιασε την πίστη ενάντια στη «γένεση» και την καταστροφή, επιτρέποντας, παράλληλα, την αλλαγή και την κίνηση.
Ο Εμπεδοκλής, ο Αναξαγόρας και ο Δημόκριτος, δημιούργησαν μια διαφορετική θεωρία που έβλεπε όλα τα πράγματα στο σύμπαν ως κατασκευές που αποτελούσαν έναν συνδυασμό όλων των άλλων. Ο καθένας είχε διαφορετικές ιδέες για μια φάση, ωστόσο, κάθε «φύσις» προκάλεσε αλλοιώσεις εντός και μεταξύ αντικειμένων. Ο Εμπεδοκλής δημιούργησε την ιδέα ότι το νερό, ο αέρας, η γη και η φωτιά (οι τέσσερις «ρίζες») βρίσκονταν σε μια σταθερή κατάσταση ροής που κυβερνούσε η αγάπη και η σύγκρουση. Η αγάπη προσελκύει τις ρίζες, ενώ οι διαμάχες τους εξαναγκασμούς. Μέσα από μια διαδικασία τεσσάρων φάσεων, τα τέσσερα στοιχεία αναμειγνύονται μεταξύ τους και αποκόπτονται, μόνο για να αναμιχθούν ξανά με διαφορετικό τρόπο. Μόνο όταν η αγάπη και η σύγκρουση αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, οι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν την ύπαρξη. Ενώ ο Εμπεδοκλής, πίστευε ότι αυτά τα τέσσερα πράγματα ήταν αναμεμειγμένα για να δημιουργήσουν την ύπαρξη, ο Δημόκριτος θεώρησε ότι όλα έγιναν από άτομα, δηλαδή, «αόρατα».
Όπως και να ΄χει, με την κατανόηση της αρχαίας φιλοσοφίας, είναι προφανές ότι το ζήτημα του τι είναι πραγματικό παραμένει. Ίσως έρχεται μια μέρα για κάθε ζωντανό ον, όπου παίρνουμε μια απάντηση. Οι μόνοι που γνωρίζουν αν προσεγγίζουν αυτή την ημέρα, είναι εκείνοι που έχουν ήδη φθάσει σε αυτήν. Μέχρι τότε, πρέπει να εγκαταλείψουμε την επιρροή και την κοινή κουλτούρα. Πρέπει να υπάρχει μια απάντηση, αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Ως τώρα, η ασφαλέστερη λύση που θα ακολουθηθεί θα είναι ότι, σαν άνθρωποι, δε γνωρίζουμε τίποτα.
Γεννημένη στις 25 Αυγούστου το 2000, με καταγωγή από τη Ναύπακτο. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, στην Κομοτηνή, με κατεύθυνση την πολιτική επιστήμη.
