Της Χριστίνας Μαυρέα,
Ζούμε σε μία εποχή κρίσης, τόσο πολιτικής, όσο και πολιτισμικής, κάτι που αποδεικνύεται και με τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ανάδειξη του Μπόρις Τζόνσον. Γεννημένος στις 19 Ιουνίου του 1964 στη Νέα Υόρκη, πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένο Βασιλείου, πρώην δήμαρχος Λονδίνου, πρώην ανταποκριτής της Daily Telegraph και πρώην συντάκτης των Times, έγινε ο 55ος πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, διαδεχόμενος την Τερέζα Μέι.
Ο Μπόρις Τζόνσον δούλεψε πολύ σκληρά για να κάνει τον εαυτό του να μοιάζει με τον Ουίνστον Τσώρτσιλ και στις ομιλίες του, παρατηρείται ότι συχνά διοχετεύει τον «εσωτερικό του Τσώρτσιλ», αναπολώντας νοσταλγικά το ένδοξο παρελθόν της χώρας. Ο ίδιος θεωρεί ότι διεξάγει έναν ηρωικό πόλεμο απέναντι σε ένα ευρωπαϊκό υπερκράτος, όπως έκανε στην περίοδο του πολέμου της Βρετανίας ο τότε πρωθυπουργός Τσώρτσιλ. Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ δημιούργησε τον όρο «ειδική σχέση» για να περιγράψει τους προνομιακούς δεσμούς του Λονδίνου με την Ουάσινγκτον, έτσι και ο Τζόνσον, καθώς προσπαθεί να κατευθύνει τη χώρα του μακριά από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει δημιουργήσει μια στενότερη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια σχέση που με ένα μελλοντικό Brexit, είναι πρόθυμος να εκμεταλλευτεί. Ο νέος Βρετανός πρωθυπουργός έχει δεσμευθεί να κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο το σπουδαιότερο μέρος στον κόσμο, αποχωρώντας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Η αποστολή μας είναι να φέρουμε εις πέρας το Brexit στις 31 Οκτωβρίου με στόχο την ένωση και την εκ νέου κινητοποίηση του μεγάλου μας Ηνωμένου Βασιλείου και να καταστήσουμε αυτή τη χώρα το σπουδαιότερο μέρος στη Γη», δήλωσε κατά την πρώτη του ομιλία ως πρωθυπουργός.
Ποια είναι, όμως, τα τρία πιθανά σενάρια της πολιτικής που πρόκειται να ακολουθήσει ο Μπόρις Τζόνσον για το Brexit; Κατά το πρώτο σενάριο, το οποίο – αν και είναι το ιδανικότερο – ο ίδιος ο Μπόρις Τζόνσον το θεωρεί απίθανο, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση αλλαγών στη συμφωνία που έχει ήδη υπογραφεί, θα ήταν μια νέα συμφωνία αποχώρησης, η οποία θα αντικαταστήσει το κείμενο που υπέγραψε η Τερέζα Μέι με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα κείμενο που έχει απορριφθεί τρεις φορές από τη Βουλή των Κοινοτήτων. Κατά ένα δεύτερο σενάριο, ο Μπόρις Τζόνσον θα μπορούσε να επικυρώσει από το κοινοβούλιο τα καλύτερα και λιγότερο επίμαχα τμήματα της συμφωνίας που έχει ήδη υπογράψει η Μέι, όπως είναι τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών, θέματα ασφαλείας και διπλωματικής συνεργασίας. Το τρίτο σενάριο είναι και το πιο απίθανο από όλα, σύμφωνα με το οποίο ο Τζόνσον θα μπορέσει να εξασφαλίσει μια πιο ευνοϊκή και επιεική στάση από τους Ευρωπαίους ηγέτες, γεγονός που θεωρείται αδύνατο, καθώς οι Βρυξέλλες θέλουν να αποφύγουν να προχωρήσουν σε μεγάλες παραχωρήσεις.
Από την πλευρά του, ακόμη, ο Μπόρις Τζόνσον εκβιάζει και απειλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση για ένα Brexit χωρίς συμφωνία, κάτι που φοβίζει όλους τους επιχειρηματικούς κύκλους, διότι οι συνέπειες για το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι χειρότερες σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα έχει σημαντικές επιπτώσεις, όμως, διαθέτει πιο σταθερή οικονομία και θα μπορέσει να τις αντιμετωπίσει. Ο ίδιος διαβεβαιώνει με πρόσφατες δηλώσεις, ότι η χώρα του είναι έτοιμη να αποχωρήσει με ή χωρίς συμφωνία στις 31 Οκτωβρίου. Θεωρεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμφέρον να συνεργαστεί, όμως, εάν κάτι τέτοιο δε συμβεί, δε θα διστάσει να αποχωρήσει και χωρίς συμφωνία στις 31 Οκτωβρίου.
Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πώς, τελικά, θα ανταποκριθεί ο Μπόρις Τζόνσον για να πάρει αυτό το οποίο θέλει και στοχεύει. Από τη μία, θα μπορούσαμε, επίσης, να πούμε ότι δε θεωρείται και δεν υπήρξε, μέχρι τώρα, πολύ αποτελεσματικός πολιτικός. Ως δήμαρχος του Λονδίνου, για παράδειγμα, ο Τζόνσον δεν έκανε ούτε κάτι περισσότερο, ούτε κάτι λιγότερο, καθώς δεν είχε συγκεκριμένο πολιτικό πρόγραμμα και, πέρα από κάποια έργα, άφησε την πόλη σχεδόν ανέγγιχτη. Ο Τζόνσον ενδιαφέρεται, ίσως, περισσότερο για την εξουσία, παρά για τα πράγματα που μπορεί να κάνει μέσα από αυτήν. Από την άλλη, είναι σίγουρα μια παρηγοριά ότι ο Τζόνσον, με την ιδιοσυγκρασία του και την ανατροφή του, θεωρείται ένας φιλελεύθερος πολιτικός υπέρ της μετανάστευσης, ανεκτικός με την ποικιλομορφία του πληθυσμού στη χώρα του και έτοιμος να αποδεχθεί τη συναίνεση για την κλιματική αλλαγή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η θητεία του θα είναι εξαντλητική.
Πηγές:
Foreign Affairs και The New Yorker
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στο Ηράκλειο, Κρήτης. Είναι απόφοιτη της Φιλοσοφικής Σχολής του τμήματος Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Κρήτης). Μεγάλες της αγάπες ο αθλητισμός, το διάβασμα, η μουσική και το γράψιμο.
