Του Γιώργου Κίτη,
Τι προωθεί ο Κ. Μητσοτάκης; Δύο πράγματα: σχέδιο και διαρκή αξιολόγηση, πλασάροντας ένα νέο για τα ελληνικά δεδομένα μοντέλο διακυβέρνησης. Είναι αυτό που ο μέχρι πρότινος καθηγητής Νομικής του ΕΚΠΑ και νυν Υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης χαρακτήρισε σε συνέντευξή του ως «Το κράτος που προγραμματίζεται και το κράτος που παρακολουθεί». Μιλώντας για το νομοσχέδιο περί επιτελικού κράτους, το οποίο συμβολικά θα είναι από τα πρώτα της νέας Κυβέρνησης, ο κος Γεραπετρίτης τόνισε την ανάγκη για τη συνδιαμόρφωση της χάραξης πολιτικών στο Υπουργικό Συμβούλιο και τη μετέπειτα εξειδίκευσή τους σε επίπεδο υπουργείων. Έτσι, θα αποφευχθεί η σύγκρουση συμφερόντων και απόψεων, που συχνά επέφερε η χάραξη της πολιτικής σε επίπεδο Υπουργείων, ειδικά όταν αυτά έπρεπε έπειτα να συνεργαστούν μεταξύ τους. Κάτι τέτοιο δημιουργούσε μεγάλη απώλεια χρόνου, καθιστώντας τις κυβερνήσεις βραδυκίνητες και αναποτελεσματικές. Κάθε Υπουργείο, στο συνήθως εφαρμοζόμενο αυτό σύστημα, προσπαθούσε να εφαρμόσει τις δικές του επιλογές προσπαθώντας παράλληλα να «βολέψει» θέσεις και καταστάσεις. Όλα αυτά προφανώς σε βάρος της αποτελεσματικότητας και της παραγωγής πολιτικού και πραγματικού έργου, που θα επέφερε η ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων.
Ο σχεδιασμός αυτός θα τελείται κατά το προτεινόμενο νομοσχέδιο υπό ένα καθεστώς ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, που ευελπιστεί ιδανικά να αντικαταστήσει τη χειρόγραφη ατζέντα του Πρωθυπουργού, η οποία φαντάζομαι πως τώρα θα είχε στην πρώτη σελίδα ατάκες του τύπου «να θυμηθώ να μιλήσω με τον κ. Χρυσοχοϊδη για το άσυλο» ή «να ρωτήσω τον Άδωνι πώς πάει η επένδυση στο Ελληνικό». Το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος φιλοδοξεί να ψηφιοποιήσει, αλλά και να συστηματοποιήσει τις πολιτικές της ηγεσίας σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου, στο οποίο οι υπουργοί θα συνεννοούνται κυρίως για τις περιπτώσεις συναρμοδιοτήτων τους επί της αρχής και όχι με τηλέφωνα του στιλ «θα βάλω εγώ αυτό κι εσύ εκείνο να τα βρούμε στη μέση». Στόχος είναι να παράγονται οι επιλογές της Κυβέρνησης, ήδη από το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο έως σήμερα μάλλον μόνο τυπικά έρχεται εκ των υστέρων να επικυρώσει αποφάσεις ενώπιον του Πρωθυπουργού. Παρατηρείται, επομένως, σημαντική αναβάθμιση του οργάνου του Υπουργικού Συμβουλίου, που ουσιαστικά αποτελεί την Κυβέρνηση. Μένει βέβαια να φανεί κατά πόσο θα είναι εύκολο να λαμβάνει ένα τέτοιο όργανο νευραλγικές αποφάσεις για την άσκηση της κυβερνητικής πολιτικής, σε ένα δωμάτιο που θα υπάρχουν το λιγότερο 40 άτομα. Ερώτημα, λοιπόν, η ευελιξία της προτεινόμενης ρύθμισης.
Ταυτόχρονα θα δημιουργείται και μια κεντρική πλατφόρμα ελέγχου αλλά και συντονισμού του κυβερνητικού έργου από τον Πρωθυπουργό. Ο τελευταίος έτσι, θα οδηγεί από το τάμπλετ και όχι πια από το μπλοκάκι του, έχοντας όμως τα σημαντικά οφέλη της συστηματικής κατανομής και της διαφάνειας των –πιο σύνθετων βέβαια- διαδικασιών. Το νομοσχέδιο είναι καλό, η κυβέρνηση, όμως, είναι εκείνη που εν τέλει θα δείξει τις διαθέσεις της με την εφαρμογή του. Στον τομέα αυτό, το βάρος φαίνεται πως πρέπει να σηκώσουν οι νέοι, «πιο τεχνοκράτες» Υπουργοί, όπως ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Κ. Πιερρακάκης και ο «πατέρας» του νόμου για το επιτελικό κράτος, καθηγητής Γιώργος Γεραπετρίτης. Αποτελούν άφθαρτα και νέα πρόσωπα στην κεντρική πολιτική σκηνή του τόπου με φρέσκες ιδέες που, όμως, αν τις ακούσουν κάποιοι βετεράνοι, μάλλον θα γελάσουν παρά θα προβληματιστούν. Όχι φυσικά γιατί δεν είναι καλές, αλλά επειδή το ελληνικό κράτος πάσχει από χρόνιες παθογένειες, που συχνά εμποδίζουν την εφαρμογή τέτοιων σχεδίων και εν τέλει βάζουν τα εν λόγω πρόσωπα στα «καλούπια» του ελληνικού πολιτικού γίγνεσθαι. Κάθε αλλαγή βέβαια, απαιτεί ένα όνειρο πίσω από αυτήν.
Τέτοιου είδους στελέχη φαίνεται πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευελπιστεί να παραδειγματίσουν τους υπόλοιπους. Αλλιώς, ο νόμος θα τύχει της ίδιας μεταχείρισης με το «νόμο περί καλής νομοθέτησης» του 2012, ένα εξαιρετικό νομοθέτημα που δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά ποτέ. Στο ίδιο πλαίσιο, ερωτηματικό τίθεται γύρω από τη στάση της αντιπολίτευσης για το νόμο, έναν αντικειμενικά σύγχρονο νόμο με πολλές καινοτομίες, που πρέπει να προβληματίσει. Οι περισσότεροι στο ΚΙΝ.ΑΛ., πιστεύω, βλέπουν αυθεντικά θετικώς μια τέτοια μεταρρύθμιση. Στον ΣΥΡΙΖΑ δε μένει να φανεί αν πραγματικά θα υλοποιήσουν μια υπεύθυνη αντιπολίτευση, αντί της «όχι σε όλα» λογικής. Οφείλει το πολιτικό σύστημα να υποστηρίξει τέτοιου είδους αλλαγές, αν θέλουμε να εκσυγχρονίσουμε τη δημοκρατία μας. Μιλάω φυσικά για ανθρώπους με δημοκρατικές πεποιθήσεις και όχι για εκείνους, που είναι πραγματικά αφοσιωμένοι σε παλαικομματικές δράσεις και καπνίζουν στα Υπουργεία (τώρα και στη Βουλή!).
Γεννήθηκε το 1999 στην Αθήνα. Από το 2017 σπουδάζει στη Νομική Σχολή Αθηνών, παρακολουθώντας ταυτόχρονα εκδηλώσεις και συνέδρια του πολιτικού και νομικού χώρου. Συμμετέχει σε εκπαιδευτικές προσομοιώσεις ευρωπαϊκών και παγκόσμιων θεσμών και είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νέων Νομικών (ELSA). Από τον Απρίλιο του 2019 αποτελεί μέλος του τμήματος επικοινωνίας στο OffLine Post.
