Του Χρήστου Αμανατίδη,
Αφοσιωμένος μαθητής των μεταρρυθμιστικών θέσεων και ένθερμος υποστηρικτής της ρασιοναλιστικής φιλοσοφίας που απλωνόταν στην Ευρώπη, αυτός ο μονάρχης ήταν μια μοναδική και ισχυρή προσωπικότητα με πολλές καινοτομίες και επιτυχίες στο ενεργητικό της.
Ο Φρειδερίκος Β΄ γεννήθηκε το 1712 και ήταν γιος του ικανού, αλλά αυταρχικού Πρώσου βασιλιά Φρειδερίκου Γουλιέλμου Α΄. Στη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας υπέμεινε πολλές φορές την κτηνωδία του. Χρειάστηκε ακόμα στα 18 του να παρακολουθήσει την εκτέλεση του στενού του φίλου, λοχαγού φον Κάτε, επειδή τον βοήθησε στην προσπάθειά του να καταφύγει στο θείο του, το βασιλιά της Αγγλίας.
Μετά από αυτό το περιστατικό όμως, ο νεαρός πρίγκιπας μεταμορφώθηκε: Παρακολουθούσε στρατιωτικά γυμνάσια και επιθεωρούσε κρατικές επαρχίες, δείχνοντας πως βαδίζει στα χνάρια του Φρειδερίκου Γουλιέλμου και ίσως ακόμα καλύτερα. Όταν τελικά ο πατέρας του πέθανε το 1740, ο Φρειδερίκος ήταν έτοιμος να γίνει βασιλιάς.
Έμεινε γνωστός για την ικανή του διακυβέρνηση. Ενσάρκωσε το πρόσωπο του «Πεφωτισμένου Ηγεμόνος»: του ηγεμόνος που δεν είναι ο κύριος, αλλά ο πρώτος υπηρέτης του κράτους. Φρόντισε να καταργήσει τα βασανιστήρια, όπως και τη δωροδοκία των δικαστών και να προωθήσει την στοιχειώδη παιδεία μέσω των δημοτικών σχολείων που ίδρυσε.
Στον οικονομικό τομέα, όπως και ο πατέρας του, βασίστηκε στην ιδεολογία των Γερμανών καμεραλιστών, που πρέσβευαν την κρατική μέριμνα και την πολιτική της αυτάρκειας. Έτσι, ο Φρειδερίκος προώθησε την καλλιέργεια νέων φυτών, προστάτεψε τις βιοτεχνίες, των οποίων την πρόοδο επέβλεπε προσωπικά και διασφάλιζε πως οι αγρότες θα είχαν πάντα την κρατική βοήθεια όταν οι πόλεμοι κατέστρεφαν τα χωράφια τους, μέσω της παροχής ζώων και εργαλείων.
Ήταν ανεκτικός απέναντι σε κάθε θρήσκευμα και θαύμαζε τον Γάλλο φιλόσοφο και Διαφωτιστή Βολταίρο, τον οποίο και φιλοξένησε για σχεδόν 3 χρόνια στην αυλή του. Οι τέχνες επίσης άνθισαν υπό την προστασία του. Το ίδιο το ανάκτορό του στο Πότσνταμ, το Sans Souci, αποτελεί έξοχο δείγμα της ανάλαφρης και λεπτής αρχιτεκτονικής Ροκοκό.
Το κυριότερο όμως κληροδότημά του στην Πρωσία, ήταν η προσφορά του στην ενίσχυση του στρατού και η εφευρετικότητά του στο πεδίο της μάχης. Χάρη στα κέρδη που εξασφαλίστηκαν από την καμεραλιστική πολιτική, ο πρωσικός στρατός στα χρόνια του «γερό- Φριτς» υπερδιπλασιάστηκε και κατάφερε να αποσπάσει οριστικά την πολυπόθητη επαρχία της Σιλεσίας από την Αυστρία στη διάρκεια του Επταετούς Πολέμου, στη διάρκεια του οποίου, ο Φρειδερίκος και η Πρωσία κόντεψαν να καταστραφούν, αλλά οι συγκυρίες αποδείχθηκαν ευνοϊκές και η έκταση και ο πληθυσμός της Πρωσίας αυξήθηκαν κατά 1/3. Επιπλέον ο Φρειδερίκος προσέθεσε και άλλα εδάφη στο βασίλειό του, συνωμοτώντας με την Μεγάλη Αικατερίνη για τον διαμελισμό της Πολωνίας.
Πεθαίνοντας το 1786, άφησε πίσω του ένα κράτος 195.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, 5.500.000 κατοίκων, εισπράξεων 10.000.000-11.000.000 ταλίρων και 195.000 στρατιωτών, ενώ παρέλαβε αντίστοιχα ένα βασίλειο 119.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, 2.225.000 κατοίκων, εισπράξεων 3.600.000 ταλίρων και 83.000 στρατιωτών. Ακόμα και μετά το θάνατό του, ο πρωσικός στρατός διατήρησε τη δύναμή του μέχρι την ήττα του από τον Ναπολέοντα.
Αυτές του οι θεαματικές επιτυχίες και οι γνωριμίες του με υψηλά πρόσωπα της εποχής, ήταν η αφορμή να του αποδοθούν τα προσωνύμια με τα οποία τον ξέρουμε: Φρειδερίκος ο Μέγας και Φρειδερίκος ο Μοναδικός, όπως τον ονόμασαν οι συμπατριώτες του.
Βιβλιογραφία
- E.M. Burns: Ευρωπαϊκή ιστορία Ο δυτικός πολιτισμός: Νεώτεροι χρόνοι
- Arnoldo Mondadori Editore: Οι Μεγάλοι όλων των εποχών: Μ. Φρειδερίκος
- Michael lee Lanning: Οι 100 μεγαλύτεροι στρατηγοί όλων των εποχών: Μεγάλοι στρατηγοί που χάραξαν την ιστορία του κόσμου
Γεννημένος το 1999 και μόνιμος κάτοικος Θεσσαλονίκης, είναι απόφοιτος Γενικού Λυκείου και φοιτητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2017. Ασχολείται με τον εθελοντισμό, συμμετέχει σε επιμορφωτικά σεμινάρια, ενώ σε μικρότερη ηλικία είχε κάνει και μαθήματα σε θεατρική ομάδα. Ενδιαφέρεται σε μεγάλο βαθμό για την σύγχρονη ιστορία και τη ζωολογία.
