Της Δέσποινας Παρασκευοπούλου
Την περασμένη Δευτέρα επτά άτομα συνελήφθησαν, έπειτα από οργανωμένη επιχείρηση της αστυνομίας, που πραγματοποιήθηκε σε χώρους του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σε συνεργασία με το Τμήμα Ειδικών Επιχειρησιακών Ομάδων της Διεύθυνσης Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, συνέλαβαν έξι ημεδαπούς ηλικίας 21 έως 49 ετών και έναν 26χρονο αλλοδαπό, σε βάρος των οποίων σχηματίστηκε δικογραφία για παράβαση του νόμου περί κατοχής και εμπορίου ναρκωτικών ουσιών.
Στην κατοχή των συλληφθέντων βρέθηκαν και κατασχέθηκαν ποσότητες κάνναβης και ναρκωτικών δισκίων. Χαρακτηριστικό είναι, ότι η αστυνομία θα συνεχίσει με αμείωτη ένταση ανάλογες δράσεις, για την καταπολέμηση των ναρκωτικών. Με την ένταση, λοιπόν, να κορυφώνεται στο A.Π.Θ., επανέρχεται στο προσκήνιο το μεγάλο ζήτημα του πανεπιστημιακού ασύλου. Τι ισχύει τελικά με το άσυλο στα πανεπιστήμια της Ελλάδας; Πότε ξεκίνησε, πώς διαμορφώθηκε και τι ορίζει σήμερα ο νόμος;
Πώς ορίζεται το πανεπιστημιακό άσυλο;
Το πανεπιστημιακό ή ακαδημαϊκό άσυλο χαρακτηρίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και διδασκαλία, την ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών μέσα σε πανεπιστημιακούς χώρους, καθώς και την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία. Καλύπτει όλους τους χώρους του ιδρύματος, στους οποίους γίνεται εκπαίδευση και έρευνα. Οι χώροι αυτοί καθορίζονται με απόφαση και ευθύνη της Συγκλήτου για τα Πανεπιστήμια και της Συνέλευσης για τα ΤΕΙ.
Η επέμβαση της αστυνομίας στους χώρους των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, επιτρέπεται αυτεπάγγελτα μόνο σε περιπτώσεις κακουργημάτων, εγκλημάτων κατά της ζωής και ύστερα από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου ή άλλου αρμόδιου οργάνου του Ιδρύματος, με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής. Η μη επιτρεπόμενη αυτεπάγγελτη επέμβαση της αστυνομίας στην περίπτωση πλημμελημάτων, αφορά στο επ’ αυτοφώρω έγκλημα. Πρόκειται για εκείνη την περίπτωση, που διώκεται και τιμωρείται κανονικά, αλλά η αστυνομία χρειάζεται την άδεια του Πρυτανικού Συμβουλίου για να εισέλθει ελεύθερα στο Πανεπιστήμιο.
Αρμόδιο όργανο για την προσωρινή άρση του ασύλου και δότης άδειας επέμβασης δημόσιας δύναμης, είναι το Πρυτανικό Συμβούλιο για τα Πανεπιστήμια και το Συμβούλιο για τα ΤΕΙ, με δικαίωμα ψήφου όλων των μελών τους. Οι παραβάτες του ακαδημαϊκού ασύλου τιμωρούνται με φυλάκιση, τουλάχιστον 6 μηνών. Η προστασία του πανεπιστημιακού ασύλου θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά από το ΠΑΣΟΚ, το 1982 με το νόμο 1268. Βέβαια, η απαγόρευση αστυνομικών δυνάμεων εντός των πανεπιστημίων –χωρίς την άδεια της συγκλήτου– , αποτελούσε από τον 19ο αιώνα ακόμη εθιμικό δίκαιο των ελληνικών ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης. Στην Ελλάδα, το άσυλο προστατεύεται με το Άρθρο 3 του Νόμου 3549/2007 (ΦΕΚ Α 69/20.03.2007).
Σήμερα
Στην κορυφή της ατζέντας της νέας υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως, αλλά και εν γένει της κυβέρνησης Μητσοτάκη, βρίσκεται η κατάργηση του ασύλου. Σύμφωνα με την κυρία Κεραμέως στο πρώτο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί στη Βουλή θα καταργηθεί το άσυλο, καθώς θα υπάρχει διάταξη με βάση την οποία θα δύναται να επέμβουν οι αρχές αυτεπάγγελτα, για κάθε αξιόποινη πράξη. Όπως ήταν αναμενόμενο, η συγκεκριμένη δήλωση έχει βρει ένθερμους υποστηρικτές, αλλά και φανατικούς πολέμιους.
Από τη μία πλευρά, είναι όλοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το άσυλο δημιουργήθηκε για να προστατεύονται τόσο οι πολιτικές ιδέες, όσο και οι πολίτες που διώκονται για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Επίσης, για να μπορούν πολιτικοί χώροι, συλλογικότητες και άνθρωποι να έχουν ένα χώρο, που να μπορούν να εκφράσουν τις πολιτικές τους απόψεις, αλλά και που να μπορεί να φιλοξενήσει τις δραστηριότητες τους, χωρίς πιθανούς πολιτικούς και οικονομικούς περιορισμούς που θα συναντούσαν αλλού. Χαρακτηριστικό είναι ότι γίνεται ιδιαίτερη μνεία και στην ιστορικότητα του «θεσμού», με πολλούς να το θεωρούν κεκτημένο που έχει αποκτηθεί μετά από πολλούς αγώνες.
Από την άλλη, υποστηρίζεται ότι το άσυλο αποτελεί πρόσχημα βίας και ανομίας. Οι πανεπιστημιακοί χώροι χρησιμοποιούνται ως εφαλτήριο για εμπόριο ναρκωτικών, λαθρεμπόριο ή άλλες παραβατικές συμπεριφορές, που όπως είναι γνωστό, έχουν πάρει έκταση μέσα σε διάφορα πανεπιστήμια, μετατρέποντας τα ιδρύματα σε ορμητήριο της κάθε ομάδας, που δρα ανενόχλητη στο χώρο του πανεπιστημίου.
Πρέπει λοιπόν, να ξανασκεφτούμε το αν μας προσφέρει κάτι το άσυλο, γιατί η κατάχρησή του, δεν έχει καμία σχέση με το σκοπό για τον οποίο θεσμοθετήθηκε το 1982, με τον νόμο-πλαίσιο 1268 της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, στα πλαίσια των αλλαγών στην παιδεία.
Γεννήθηκε και κατοικεί στην Αθήνα. Έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσια Διοίκηση. Έχει ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό της στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο και τις Δημόσιες Πολιτικές, συμμετέχοντας παράλληλα σε πολλά συνέδρια και ημερίδες. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα, ενώ στον ελεύθερο χρόνο της ασχολείται ενεργά με τον εθελοντισμό γιατί πιστεύει ότι όσο περισσότερο δίνουμε τόσο περισσότερο έχουμε, όσο περισσότερο αγαπάμε τόσο περισσότερο μας αγαπούν.
