Του Μάριου Μώρου,
Τα τελευταία χρόνια, σκορπισμένες σε όλη τη μουσική και γενικότερη καλλιτεχνική σκηνή, έχει κάνει την εμφάνιση της η χρήση ολογραμμάτων, κυρίως ως υποκατάστατο καλλιτεχνών που δεν είναι πλέον εν ζωή. Το 2018, η Μαρία Κάλας «κατάφερε» να τραγουδήσει στο Παρίσι μέσω επί σκηνής ολογράμματος, το 2016, η Christina Aguilera θα ερμήνευε ζωντανά σε αμερικανική τηλεόραση δύο τραγούδια με το ολόγραμμα της Whitney Houston, ενώ το 2012 ο Tupac «εμφανίστηκε» στη σκηνή της Coachella. Κάτι αντίστοιχο καλύφθηκε ακροθιγώς από τη 5η σεζόν της βρετανικής σειράς Black Mirror.
Το φαινόμενο αυτό, βέβαια, χρησιμοποιείται ήδη και από εν ζωή καλλιτέχνες. Το 2019, σε εμφάνιση της στα Billboard Music Awards, η Madonna χρησιμοποίησε ολογράμματα του εαυτού της στη σκηνή, μία τεχνολογία με την οποία ήδη πειραματίζεται καλλιτεχνικά από το 2006.
Πέρα από τα ολογράμματα σε μουσική σκηνή, αντίστοιχες τεχνολογίες χρησιμοποιούν μεθόδους πιστής προσομοίωσης και σε άλλα μορφώματα επικοινωνίας και τέχνης. Χαρακτηριστικό και πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το τελευταίο Toy Story 4, όπου η φωνή του Dan Rickles, που έφυγε από τη ζωή το 2017, μπόρεσε μέσω επεξεργασίας όλων των προηγούμενων ταινιών του να αναπαραχθεί για τις ανάγκες της νέας ταινίας animation.
Οι προαναφερόμενες, όμως, συναυλίες με ολογράμματα, και κυρίως αυτές με άμεσα έσοδα (όχι δηλαδή σε τηλεοπτικές εκπομπές και απονομές βραβειών) έχουν κεντρίσει την προσοχή πολλών διαδικτυακών Μέσων τη τελευταία διετία, με κορύφωση την επικείμενη περιοδεία του ολογράμματος της Whitney Houston. Μετά την ακύρωση της δράσης αυτής το 2016 στο «The Voice» και ύστερα από την καθυστέρηση της περιοδείας της Amy Winehouse με μορφή ολογράμματος, η εταιρεία Base Hologram (2019) ανακοίνωσε την περιοδεία της Whitney Houston, η οποία, ενδεχομένως, να συνοδευτεί από καινούργιο studio album και παράσταση στο Broadway ή/και στο Las Vegas.
Στη συγκεκριμένη περιοδεία, θα εμφανιστεί το επιμελημένο ολόγραμμα της Houston, με ζωντανή μπάντα από πίσω.
Περιοδείες που στηρίζονται ολωσδιόλου σε ολογράμματα αποτελεί ακόμα ένα άγνωστο πεδίο για τη μουσική βιομηχανία, ειδικά ως προς την εμπορικότητα τους. Αν και μέσα στο γενικότερο κλίμα της νοσταλγίας που εμπορευματοποιείται από τις πολιτιστικές και δημιουργικές βιομηχανίες, με το παραδοσιακό να αναβιώνεται ποικιλότροπα μέσω του καινούργιου, η οικονομική βιωσιμότητα τέτοιων ενεργειών βρίσκεται ακόμα υπό συζήτηση. Κρίνοντας από μικρότερες ενέργειες που εστιάζουν σε ακυκλοφόρητα έργα παλαιών τραγουδιστών και επανεκδόσεις άλμπουμ μουσικής που γιορτάζουν την κληρονομιά των εν λόγω καλλιτεχνών, αυτά δεν γνωρίζουν μεγάλη εμπορική απήχηση, παρά μόνο σε ένα στοχευμένο κοινό που καταναλώνει περιεχόμενο της αντίστοιχης εποχής. Είναι εύλογο, συνεπώς, οι αμφιβολίες γύρω από συναυλίες με ολογράμματα, ειδικά όταν αυτές έχουν πολύ μεγαλύτερο κόστος και ζητήματα πρόσβασης/γεωγραφικών περιορισμών.
Πέρα, όμως, από το φλέγον ζήτημα της εμπορικής επιτυχίας, πολλοί κάνουν λόγο και για θέματα ηθικής και δεοντολογίας γύρω από αυτό, και κατά πόσο μπορούν να εμπορευματοποιήσουν με τέτοιο τρόπο την εικόνα, παρουσία, και συνεπώς τη γενικότερη κληρονομιά παλαιότερων καλλιτεχνών, που δεν είναι πλέον εν ζωή.
Αν και η Madonna μπορεί να είναι σε θέση να δώσει τη συγκατάθεση της για τη δημιουργία ολογράμματος της για τις ανάγκες των καλλιτεχνικών της ανησυχιών (αλλά και να είναι σε θέση να επιβλέπει/συντονίζει ολόκληρη τη διαδικασία), το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για καλλιτέχνες όπως είναι η Whitney Houston.
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί ότι η καινοτομία αυτή αντιπροσωπεύει έναν τεράστιο αριθμό δυνατοτήτων εξέλιξης για κάθε πολιτιστική βιομηχανία, βοηθώντας τη συχνά να προσαρμοστεί και σε νέα δεδομένα και να ξεπεράσει διαχρονικά, τεχνικά και μη προβλήματα.
Γεννήθηκε το 1998 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της Σχολής Μωραΐτη και σπουδάζει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού. Δραστηριοποιείται εθελοντικά σε πολιτιστικά και μη δρώμενα. Όντας στη σφαίρα αυτή, αρθρογραφεί για τα πολιτισμικά και έχει διατελέσει αρχισυντάκτης στο τμήμα του Ελεύθερου για το OffLine Post.
