Του Δημοσθένη Καμσή,
Ήταν μία κρύα ημέρα του χειμώνα (6 Δεκεμβρίου 1994) στην -άκρως φοιτητική πλέον- περιοχή της Αθήνας, Ζωγράφου, όταν ήρθε στην ζωή ένα παιδί Αφρικανικής καταγωγής. Ένα παιδί που έμελλε να γίνει ο “Μεσσίας του μπάσκετ” για τα ελληνικά δεδομένα της τωρινής εποχής. Ένα παιδί το οποίο έπειτα από 25 χρόνια από εκείνη την ημέρα, θα έφτανε στην κορυφή του σύγχρονου μπάσκετ. Ένα παιδί που η μπασκετική του ιστορία κατά την περίοδο της ζωής του μοιάζει σαν ένα από αυτά τα παραμύθια που μας διάβαζαν όταν ήμασταν μικροί, τα οποία είχαν πάντα happy ending. Μία μπασκετική ιστορία, που θα ζήλευε ο κάθε μπασκετμπολίστας. Ας μπούμε λοιπόν λίγο πιο λεπτομερώς σε αυτό το παραμύθι…
Από τα Σεπόλια στο NBA
Το παιδί αυτό, εν ονόματι Γιάννης Αντετοκούνμπο, πραγματοποίησε μία κλασσική αρχή μπασκετικών βημάτων σε μικρή ηλικία στον Τρίτωνα. Ο Τρίτωνας αποτελούσε μία τοπική ομάδα των Σεπολίων. Το αξιοσημείωτο είναι όμως το πως πήγε στην συγκεκριμένη ομάδα. Εκείνη την περίοδο κάτω από τα όρια της ισχυρής φτώχειας στην ”πολυπολιτισμική” περιοχή των Σεπολίων, ο Γιάννης και τα αδέρφια του πουλούσαν διάφορα προϊόντα στο δρόμο (ρολόγια, τσάντες κλπ). Ο προπονητής της ομάδας Σπύρος Βελλινιάτης -του οποίου το όνομα θα πρέπει να γραφτεί με χρυσά γράμματα, εφόσον υπάρξει βιβλίο με την ιστορία του Γιάννη-κάνοντας βόλτα με το ποδήλατο στην περιοχή, τους έβλεπε να αθλούνται κατά διαστήματα, και έτσι του κινήθηκε το ενδιαφέρον να τους προσεγγίσει.
Αυτή η πρώτη προσέγγιση, έμελλε να αποτελέσει την αρχή μίας νέας σελίδας στην ζωή του Γιάννη. Πρώτα στην ομάδα του Τρίτωνα, και έπειτα στον Φιλαθλητικό, όπου έκανε τα κρισιμότερα βήματα της μπασκετικής του σταδιοδρομίας και μετά από κάποιο καιρό άρχισε να ξεχωρίζει λες και ήταν παίκτης από άλλο πλανήτη. Πανύψηλος και τεχνίτης, έκανε τον κόσμο να παραμιλάει. Ώσπου μια μέρα ένας σκάουτερ των Μιλγουόκι Μπακς, έρχεται στην Ελλάδα για να τον παρακολουθήσει από κοντά σε ένα αγώνα του. Η αρχή έγινε. Λίγο καιρό μετά ο Γιάννης ανακοινώνεται στο ρόστερ των Μπακς. Από τα Σεπόλια, την πείνα και την φτώχεια, στο nba…
Τα πρώτα βήματα στο κορυφαίο πρωτάθλημα μπάσκετ του πλανήτη ήταν δύσκολα και σταδιακά με σκαμπανεβάσματα στην απόδοσή του. Η πολύ σκληρή δουλειά όμως από μεριά του είχε ως αποτέλεσμα το να φτάσει πριν από λίγες μέρες στα αυτιά μας η είδηση, ότι ο Γιάννης κέρδισε το βραβείο πολυτιμότερου παίκτη του nba για την τρέχουσα σεζόν.
Αυτό ήταν. Τι να πει κανείς ακριβώς; Από τον πάτο στην κορυφή. Από την φτώχεια σε μία ζωή όπου ο ίδιος πλέον προσφέρει εκατομμύρια χρήματα σε ιδρύματα. Από τους αγώνες του Φιλαθλητικού στην Α2, στους ημιτελικούς με τους Μπακς στο nba και στην εκλογή του ως ο πολυτιμότερος παίκτης της διοργάνωσης. Αλλά κυρίως 2 άλλες αντιθέσεις. Από τον μετανάστη-φτωχό-Νιγηριανό-στο λεγόμενο ”Greek freak”.
Η αντιμετώπιση του από το Ελληνικό κοινό
Οι παραπάνω έννοιες έρχονται σε μία ισχυρή σύγκρουση όσον αφορά την αντιμετώπιση του Γιάννη από το ελληνικό κοινό σε σταδιακές περιπτώσεις. Θέλω να εξετάσω το συγκεκριμένο θέμα, λίγο πιο…κοινωνικά. Για να αποδείξω το τι προκαταλήψεις κρύβονται πίσω από κάποια θέματα αλλά και πως ο ελληνικός λαός μπορεί να έρθει στην λεγόμενη ”κωλοτούμπα.” Είναι γνωστό με βάση κοινωνιολογικά κριτήρια πως ένα άτομο τείνει να γίνεται πιο αποδεκτό από μία μάζα, ανάλογα με το πόσο δημοφιλής ή πετυχημένος είναι. Ένα άτομο μπορεί να φανεί αντιπαθητικό σε κάποιον, λόγω της εμφάνισης του, του τρόπου που μιλάει, της θρησκείας του ή της καταγωγής του. Έτσι δημιουργούνται διάφορες παρερμηνείες χωρίς ο άλλος να ξέρει το πραγματικό ποιόν του ανθρώπου που αντιπαθεί. Και θέλω να σταθώ τώρα ιδιαίτερα στο σημείο της θρησκείας και της καταγωγής για το συγκεκριμένο θέμα. Οι περιπτώσεις ρατσισμού, και ξενοφοβίας είναι εμφανείς τόσο στα ευρωπαϊκά κράτη, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, όσο και στην Ελλάδα. Ένας (λ.χ. Έλληνας) μπορεί να κρίνει με αρνητικό τρόπο έναν άνθρωπο που θα δει στον δρόμο επειδή είναι μαύρος ή επειδή φοράει μαντήλα χωρίς να ξέρει τι πραγματικά κρύβει. Χωρίς να ξέρει ότι πίσω από αυτόν, ενδέχεται να υπάρχει ένας εξαιρετικός χαρακτήρας ή ακόμα και ένα πολύ σπάνιο ταλέντο. Όταν επιστρέψει όμως στο σπίτι του, κάτσει στον καναπέ του, ανοίξει την τηλεόραση του, και βάλει τα αθλητικά θα αναφωνήσει ”Πωπω τι τρομερή κίνηση έκανε αυτός ο Γιάννης, απίστευτος παίκτης.”
Νομίζω πως με αυτό το παράδειγμα γίνεται αντιληπτή η ειρωνεία της όλης κατάστασης. Σε μία κοινωνία ”λευκών”, αν είσαι μαύρος θεωρείσαι υποδεέστερος, αλλά αν είσαι διάσημος σε αποθεώνουν. Προσπαθήστε να εντάξετε όσα έγραψα σε αυτήν την παράγραφο, με την ιστορία της ζωής του Γιάννη που περιγράφηκε εν συντομία προηγουμένως. Σκεφτείτε λίγο την τρομερή διαφορά αντιμετώπισης του παιδιού από τα Σεπόλια που πουλούσε ρολόγια και τσάντες στα φανάρια, με το ”greek freak” που σαρώνει στα γήπεδα του Nba και προβάλλεται σε όλο τον κόσμο. Διότι είναι αδύνατο ο Γιάννης να μην έχει περάσει από τέτοιου είδους ρατσιστικές συμπεριφορές όσο ήταν μικρός. Να μην τον έχει βρίσει ο μέσος νοικοκύρης αστός πίσω από το παμπρίζ του αυτοκινήτου του, ή και με ανοιχτό το παράθυρο για να τον ακούσει, ενώ ο Γιάννης προσπαθεί να πουλήσει έναν αναπτήρα (ή και οτιδήποτε), ενώ τώρα ο ίδιος τον αποθεώνει μπροστά από την τηλεόρασή του. Ο ίδιος νοικοκύρης να μην έχει ξεστομίσει αρνητικά σχόλια περί ντροπής, ενώ είδε από την τηλεόρασή του ότι ένα ψηλό παιδί από τη Νιγηρία ήταν σημαιοφόρος στην παρέλαση του σχολείου του για την εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου. Ο ίδιος όμως εν έτη 2019 χάρηκε όταν είδε την είδηση του ότι ο Γιάννης τραγούδησε τον Εθνικό Ύμνο στο γήπεδο των Μπακς φορώντας την Ελληνική σημαία στην πλάτη του…
Δεν ξέρω τι έχει σκεφτεί ο ίδιος ο Γιάννης για όλα αυτά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι βγαίνει δικαιωμένος και νικητής. Όχι μόνο επειδή απέδειξε ότι τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο με σκληρή δουλειά. Ότι άμα έχεις όνειρα, μπορείς να τα πραγματοποιήσεις. Αλλά κυρίως επειδή απέδειξε το ότι ο ρατσισμός αποτελεί μία έννοια που δεν έχει καμία απολύτως λογική και ότι μπορεί να νικηθεί.
Ο Δημοσθένης Καμσής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1997. Αποφοίτησε από το 3ο Γενικό Λύκειο Παλαιού Φαλήρου το 2015 και την ίδια χρονιά, ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, στο Τμήμα Πολτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας, στην Μυτιλήνη. Σήμερα βρίσκεται στο 4ο και τελευταίο έτος των σπουδών του. Τον Ιούλιο του 2018, εν όψει της θερινής πρακτικής άσκησης της σχολής του, εργάστηκε στο athinorama.gr, όπου αρθρογραφούσε σχετικά με τα πολιτιστικά δρώμενα της Αθήνας.
