Του Χρήστου Ζέρβα,
Αν κάποιος αποτιμούσε την πολιτική σταδιοδρομία της Τερέζα Μέι ως πρωθυπουργού της Μεγάλης Βρετανίας σίγουρα δεν θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει άκρως επιτυχημένη∙ μη μπορώντας να κερδίσει την εμπιστοσύνη της Βουλής των Κοινοτήτων, εξετέθη, τόσο εγχώρια όσο και διεθνώς, αφήνοντας το ζήτημα του Brexit ανοιχτή επιταγή στα χέρια του διαδόχου της. Η παραίτηση της από την Πρωθυπουργία (επισήμως την 7η Ιουλίου) ήταν για τη Μέι πλέον μονόδρομος, ενώ η ίδια ανακοίνωσε πως θα επισπεύσει τις διαδικασίες για την εκλογή του νέου ενοίκου της Νταουνινγκ Στριτ 10.
Ανάμεσα στους υποψήφιους για την διαδοχή της Μέι βρίσκονται τόσο υποψήφιοι που εκφράζουν μια σκληρή στάση απέναντι στο ζήτημα της εξόδου όσο και πιο διαλλακτικοί πολιτικοί. Βέβαια, το Brexit δεν φαίνεται να είναι η μόνη διαφορά μεταξύ των soft brexiters–remainers και hard brexiters, όπως χαρακτηριστικά ονομάζονται. Οι δεύτεροι επιλέγουν να απευθυνθούν στην εκλογική τους βάση με ξενοφοβικά και λαϊκιστικά επιχειρήματα, πράγμα που -όπως φοβάται η συγκρατημένα συντηρητική μερίδα του κόμματος- δεν θα κάνει κακό μόνο στην χώρα αλλά σε βάθος χρόνου και στο ίδιο το κόμμα. Παράλληλα, με βάση τις δημοσκοπήσεις, ανάμεσα στα μέλη του κόμματος (που θα έχουν εξάλλου και τον τελικό λόγο στην εκλογή) πιο δημοφιλείς φαίνεται να είναι οι υποψήφιοι που υιοθετούν τη στάση αυτή που αγχώνει τους συγκρατημένα συντηρητικούς των Τόρις. Έτσι, αυτή η μερίδα του κόμματος, υιοθετώντας την λογική του μη χείρονος, αναζητεί τον λιγότερο ζημιογόνο υποψήφιο, προερχόμενο ακόμη και από τον έτερο ιδεολογικό πόλο εντός του κόμματος.
Η συμμετοχή των υποψηφίων είναι αξιοσημείωτη και έτσι -για πρώτη φορά- τροποποιήθηκε το σύστημα εκλογής, ώστε να επισπευσθεί η διαδικασία. Αναλυτικότερα, απαιτείται από κάθε υποψήφιο η υποστήριξη από τουλάχιστον οκτώ μέλη του Κοινοβουλίου (έναντι δύο στις αντίστοιχες εκλογές του 2016), για να έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην πρώτη φάση της εκλογικής αναμέτρησης (13 Ιουνίου). Οι υποψήφιοι θα πρέπει στην α΄ φάση να εξασφαλίσουν τουλάχιστον 16 ψήφους έκαστος, ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν στη β’ φάση της διαδικασίας, η οποία θέτει τις 32 ψήφους ως ελάχιστο προαπαιτούμενο για τη συνέχεια. Αυτή η διαδικασία θα συνεχιστεί προοδευτικά, έως ότου προκύψουν δύο υποψήφιοι, οι οποίοι θα αναμετρηθούν και θα διεκδικήσουν το χρίσμα από τα 160.000 μέλη του κόμματος.
Ένα από τα πρόσωπα που αναμένεται να προσεγγίσουν οι συγκρατημένα συντηρητικοί είναι ο Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος θεωρείται ο επικρατέστερος υποψήφιος για την εκλογή. Πρόκειται για έναν πολιτικό με ενεργό συμμετοχή στην εκστρατεία υπέρ της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. Έχει διατελέσει Υπουργός Εξωτερικών, μέλος του Κοινοβουλίου και Δήμαρχος του Λονδίνου, ενώ και στην αναμέτρηση για την διαδοχή του Κάμερον το 2016 εθεωρείτο φαβορί. Ο Τζόνσον αντιπροσωπεύει την ακραία μερίδα των υποστηρικτών της εξόδου∙ στο πρόσωπο του αντικατοπτρίζεται η πολιτική της σκληρής εξόδου από την Ένωση μαζί με ένα αφήγημα για την επίλυση όλων των προβλημάτων της χώρας μέσω αυτής.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της YouGov για την εφημερίδα The Times, το 39 τοις εκατό των μελών του κόμματος θέλουν για αρχηγό τους και Πρωθυπουργό της χώρας τον Τζόνσον. Ο πολιτικός του λόγος είναι εμποτισμένος με λαϊκισμό και ξενοφοβία, στοιχεία που έχουν κάνει τον Τζόνσον προσφιλή πολιτικό, ιδιαίτερα ανάμεσα σε ψηφοφόρους που, όπως φαίνεται, τους αρέσει να τους γνέφουν καταφατικά και να τους λένε ότι όλα θα πάνε καλά. Το κατά τ’ άλλα γραφικό πολιτικό προφίλ του Τζόνσον, τράβηξε την προσοχή της μετριοπαθούς μερίδας των Τόρις, καθώς -όπως φαίνεται- γίνεται πιο διαλλακτικός, όταν πρόκειται για το συμφέρον του. Όπως δήλωσε και μέλος της μερίδας αυτής του κόμματος, θα είναι πιο εύκολο για αυτούς να αποτρέψουν τα χειρότερα αν εξαρχής έχουν τον Τζόνσον με το μέρος τους. Ήδη, πιο διαλλακτικά μέλη του κόμματος αρχίζουν να εκφράζουν την υποστήριξη τους απέναντι στον Τζόνσον, δίνοντας του περαιτέρω πιθανότητες εκλογής έναντι των αντιπάλων του. Οι Ρίσι Σιράκ, Ρόμπερτ Τζένρικ και Όλιβερ Ντάουντερ περιέγραψαν τον Τζόνσον ως τον συντηρητικό πολιτικό του έθνους. Για την ιστορία πάντως, ο Τζόνσον έχει ήδη σαράντα μέλη του Κοινοβουλίου του Συντηρητικού κόμματος να τον υποστηρίζουν δημόσια σε σχέση με τους 24 φανερούς υποστηρικτές των κυριότερων αντιπάλων του, Μάικλ Γκόουβ και Τζέρεμι Χάντ.
Η εκλογή του Μπόρις Τζόνσον προσφέρει αμοιβαία οφέλη, τόσο για αυτόν όσο και για τους υποστηρικτές του. Για τον Τζόνσον η υποστήριξη από την λιγότερο συντηρητική μερίδα του κόμματος μεταφράζεται ως επιπλέον ψήφοι κατά τα πρώτα στάδια των εκλογών, εκεί δηλαδή που εμφανιζόταν εκλογικά πιο αδύναμος. Επιπλέον, αυτού του είδους η συμμαχία αποτελεί και την απάντηση στο εύλογο -κατά τα άλλα- ερώτημα γύρω από το ως προς τι διαφέρει ο Τζόνσον από τους άλλους Brexiters υποψηφίους, όπως για παράδειγμα τον Ντόμινικ Ραάμπ. Από την άλλη, τα μετριοπαθή συντηρητικά μέλη του κόμματος θα εξασφαλίσουν ότι η έξοδος από την Ε.Ε δεν θα πραγματοποιηθεί με το σκληρότερο δυνατό τρόπο, καθώς οι πιθανότητες να βρεθεί μέση λύση ανάμεσα στους δύο αντιτιθέμενους πόλους θα είναι καλύτερες.
Η στάση των Ευρωπαίων ηγετών απέναντι σε έναν πιο διαλλακτικό ηγέτη θα είναι ευνοϊκότερη στις διαπραγματεύσεις για το μέλλον της χώρας και τις διμερείς σχέσεις μεταξύ Αγγλίας και Ε.Ε μελλοντικά. Επιπρόσθετα, σε ό,τι αφορά το κόμμα θα εξασφαλισθεί η διατήρηση της σχέσης του με την προοδευτικότερη-κοινωνικά φιλελεύθερη εκλογική βάση που ο Κάμερον είχε δημιουργήσει. Είναι εύλογο, εξάλλου, πως στο σενάριο επικράτησης ενός ηγέτη με ακραίες θέσεις, το κόμμα των Τόρις πολύ σύντομα θα διχαζόταν και θα είχε δυσκολία εκλογικής ανάκαμψης μακροπρόθεσμα. Εντέλει, λοιπόν, φαίνεται πως ο άλλοτε διχαστικός-λαϊκιστής πολιτικός, η εκλογή του οποίου θα σήμαινε αυτόματη παραίτηση μελών του Κοινοβουλίου, θα έχει συνεκτικό ρόλο για το κόμμα του. Με την προϋπόθεση φυσικά πως θα εκλεγεί. Ίδωμεν…
Είναι δευτεροετής φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων. Στον ελεύθερο του χρόνο ασχολείται με τον σκύλο του. Αγαπά το θέατρο, το φαγητό, τα ταξίδια και πλέον, τις προσομοιώσεις. Παρότι του αρέσει το αντικείμενο των σπουδών του δεν έχει αποφασίσει με τι ακριβώς θα ασχοληθεί.
