11.9 C
Athens
Δευτέρα, 18 Νοεμβρίου, 2024

5η Ιουνίου


Του Πελοπίδα-Παναγιώτη Κουλούρη,

1883: Γεννιέται στο Cambridge του Ηνωμένου Βασιλείου, ο John Maynard Keynes. Ήταν Βρετανός οικονομολόγος, μαθηματικός, καθηγητής πανεπιστημίου, συγγραφέας και ανώτατος κρατικός υπάλληλος. Δημιούργησε την «κεϋνσιανή σχολή» στην οικονομική επιστήμη. Ο Κέυνς μαζί με τον Μίλτον Φρίντμαν ήταν δύο από τους σημαντικότερους οικονομολόγους του 20ου αιώνα. Τα δύο σημαντικότερα βιβλία τού, ήταν: Οι Οικονομικές Συνέπειες της Ειρήνης (1919) και η Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος (1936). Με το πρώτο υποστήριξε, πως η Γερμανία δε μπορούσε να πληρώσει τις πολεμικές αποζημιώσεις, που απαίτησαν οι νικήτριες δυνάμεις του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ότι αυτό θα οδηγούσε σε έναν πόλεμο μεγαλύτερης κλίμακας. Στο δεύτερο υποστηρίζει, ότι για να λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας, που αντιμετώπιζε ο δυτικός κόσμος λόγω του κραχ της Νέας Υόρκης (1929), θα έπρεπε να παρέμβει το κράτος και χρηματοδοτώντας την οικονομία και τις επιχειρήσεις να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Το δεύτερο αυτό βιβλίο ψηφίστηκε από το κοινό το 2017 ως «το βιβλίο με την μεγαλύτερη επίδραση στη διαμόρφωση της βρετανικής κοινωνίας τον 20ο αιώνα». Από τον Keynes έχει πάρει το όνομά της και η «κεϋνσιανή ρύθμιση», δηλαδή την αναδιανομή μέρους των κερδών του κεφαλαίου στις κατώτερες τάξεις, με τη μορφή κοινωνικών και άλλων παροχών, προκειμένου να αποφεύγεται η κοινωνική δυσαρέσκεια και οι αναταραχές. Μια τέτοια ρύθμιση δεν ήταν ποτέ στόχος του ίδιου του Κέυνς. Ο Κέυνς πρότεινε την άνοδο των δημόσιων δαπανών σε περιόδους κρίσεων για να καλύψουν μέρος του ελλείμματος ζήτησης που – υπό προϋποθέσεις – μπορεί να οδηγήσει την οικονομία μακριά από μια θέση ισορροπίας πλήρους απασχόλησης. Οι δημόσιες δαπάνες μπορεί να ξοδεύονται ως επιδόματα ανεργίας κ.λπ., αλλά ο κύριος στόχος δεν είναι η αναδιανομή αλλά η επανόρθωση της ισορροπίας. Μάλιστα η αύξηση της φορολογίας σε περιόδους κρίσης είναι πλήρως αντίθετη στη νοοτροπία του Κέυνς ο οποίος ζητά αύξηση των ελλειμμάτων στις κρίσεις, τα οποία χρηματοδοτούνται από πλεονάσματα στις καλύτερες εποχές.


1947: Κατά τη διάρκεια ομιλίας τού, στο Πανεπιστήμιο του Harvard, ο υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α., George Marshall, και στρατηγός του αμερικανικού στρατού κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ζητά την οικονομική ενίσχυση της κατεστραμμένης Ευρώπης, λόγω του πολέμου. Το σχέδιο, που εφαρμόσθηκε για αυτό το σκοπό, πήρε το όνομα τού και έμεινε γνωστό ως «Σχέδιο Marshall». Πρώτοι παραλήπτες της αμερικανικής βοήθειας ήταν οι χώρες, που κινδύνευαν περισσότερο από την εξάπλωση του κομμουνισμού, δηλαδή η Ελλάδα και η Τουρκία. Το «Σχέδιο Marshall» είχε στόχο, ναι μεν, να τονωθούν οι κατακερματισμένες, από τον πόλεμο, οικονομίες, αλλά παράλληλα, εξυπηρετούνταν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, η άσκησης της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, που στόχευε στο να μην περιέλθουν οι χώρες αυτές, λόγω ανέχειας, στη σφαίρα επιρροής της Ε.Σ.Σ.Δ. Το «Σχέδιο Marshall» δεν ήταν αποτέλεσμα διμερών συμφωνιών, αλλά οι όροι τέθηκαν από την Washington. Κυριότεροι αυτών ήταν, η καταστολή του κομμουνιστικού κινδύνου και η παράδοση, ουσιαστικά, μέρος της εθνικής ανεξαρτησίας των βοηθούμενων κρατών. Με “όπλο” τη διακοπή της παροχής των δανείων, η αμερικανική εξουσία μπορούσε να ασκήσει πιέσεις στις κυβερνήσεις. Τον Ιούλιο ιδρύθηκε η «Επιτροπή για της Ευρωπαϊκή Οικονομική Συνεργασία» (OEEC), έργο της οποίας ήταν η διαχείριση του «Σχεδίου Marshall», ενώ το 1949, οι Σοβιετικοί ίδρυσαν το «Συμβούλιο Αμοιβαία Οικονομικής Βοήθειας» (COMECON).  


1967: Με αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ εναντίον της Αιγύπτου, ξεκινά ο Πόλεμος των Έξι Ημερών, ο οποίος είναι γνωστός και ως Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος του 1967 ή Τρίτος Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος. Αντίπαλοι ήταν από τη μία το Ισραήλ και από την άλλη οι Άραβες γείτονές τού. Συγκεκριμένα, στον ίδιο συνασπισμό ενάντια στο Ισραήλ βρίσκονταν η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Συρία. Η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ και το Κουβέιτ ενίσχυσαν τις αραβικές δυνάμεις με άντρες και οπλισμό. Ο Πόλεμος των Έξι Ημερών ξεκίνησε, λόγω του ότι ένα μήνα πριν, η Αίγυπτος εκδίωξε τις ειρηνευτικές δυνάμεις του Ο.Η.Ε. από τη χερσόνησο του Σινά, οι οποίες βρίσκονταν εκεί από το 1957, εξαιτίας της ισραηλινής εισβολής στο Σινά το 1956. Μετά από απειλές του Ισραήλ, η Αίγυπτος συγκέντρωσε 1000 τεθωρακισμένα και 100.000 στρατιώτες στα σύνορα, έκλεισε τα στενά του Τιράν σε όσα πλοία είχαν ισραηλινή σημαία ή μετέφεραν υλικά, ενώ κάλεσε σε ενωμένη αραβική απάντηση στο Ισραήλ. Ωστόσο, με αιφνιδιαστική επίθεση το Ισραήλ, με την αιτιολογία, πως φοβόταν επικείμενη αιγυπτιακή εισβολή, επιτέθηκε στις αεροπορικές δυνάμεις της Αιγύπτου. Αυτό ήταν και το καθοριστικό όπλων των Ισραηλινών, η καταστροφή των περισσότερων αιγυπτιακών αεροσκαφών. Μετά τον πόλεμο, το Ισραήλ είχε υπό τον έλεγχό τού την ανατολική Ιερουσαλήμ, τη Λωρίδα της Γάζας, τη Δυτική Όχθη, τα υψίπεδα του Γκολάν και τη χερσόνησο του Σινά.


Πελοπίδας-Παναγιώτης Κουλούρης

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1996. Το 2014 ξεκίνησε τις σπουδές του, στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Πάντειου Πανεπιστημίου αποφοιτώντας το 2018. Τον Οκτώβριο ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Νεαπόλεως Πάφου στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα "Νεότερη και Σύγχρονη Ευρωπαϊκή και Ελληνική Ιστορία". Στο OffLine Post αρθρογραφεί για τις κατηγορίες Πολιτικού και Ιστορίας.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ