Του Μανώλη Ανδριγιαννάκη
Πριν λίγες μέρες ψηφίστηκε από τη Βουλή το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τη ρύθμιση των 120 δόσεων για οφειλές προς το Δημόσιο. Οι διατάξεις του νομοσχεδίου έχουν ως στόχο την επίλυση του προβλήματος των συσσωρευμένων χρεών φυσικών και νομικών προσώπων προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς έχουν ξεπεράσει τα 100 και 38 δισ. ευρώ κατά περίπτωση. Το παρόν νομοσχέδιο ήταν πολυαναμενόμενο. Από το 2017, κιόλας, είχε τεθεί επί τάπητος και θεωρείται αναγκαίο για τη διευθέτηση του ζητήματος. Αυτό που μένει είναι να αξιολογήσουμε, ως ένα βαθμό, τις διατάξεις του και να φανεί το κατά πόσο μπορεί να επιτύχει το στόχο του, που, σύμφωνα με την κυβέρνηση, επικεντρώνεται στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και τη ρύθμιση των χρεών τους.
Το νέο πλαίσιο ρύθμισης και σταδιακής εξόφλησης οφειλών στην εφορία ορίζει το πλήθος των δόσεων σε ΕΩΣ 120 για φυσικά και νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ο αριθμός, τελικά, των δόσεων και συνακόλουθα το ποσό κάθε δόσης (που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 30 ευρώ) θα υπολογίζεται βάσει του εισοδήματος του φορολογουμένου και το ύψος της οφειλής. Κατά την ένταξη στη ρύθμιση θα προσμετράται το πραγματικό και όχι το τεκμαρτό εισόδημα του φορολογούμενου.
Το προς συζήτηση νομοσχέδιο έγινε αποδεκτό με αισιοδοξία, αλλά και κριτική, από μέρος της αγοράς και της κοινής γνώμης, αφού αποτελεί μια ανάσα για πολλούς οφειλέτες, μια τελευταία ευκαιρία να καταφέρουν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους, όπως σημείωσε και το Επαγγελματικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (ΕΒΕΑ). Αυτό που αξίζει να σημειωθεί κι εδώ είναι ότι για άλλη μια φορά δεν θεσμοθετείται μιας μορφής επιβράβευση των συνεπών φορολογουμένων και εργοδοτών με συμβολικές μειώσεις φόρων και εισφορών. Άλλωστε, η φορολογική συνέπεια, μετά από 10 χρόνια κρίσης, είναι περισσότερο η εξαίρεση παρά ο κανόνας. Η παρούσα ρύθμιση είναι, λοιπόν, μια κίνηση στη σωστή κατεύθυνση, αφού προσφέρει κάποιες δυνατότητες στους φορολογούμενους με χρέη στο δημόσιο. Παρά ταύτα, παρουσιάζει και πολλά ελαττωματικά στοιχεία.
Τελείως διαφορετικά είναι τα πράγματα ως προς τα χρέη των νομικών προσώπων, δηλαδή των επιχειρήσεων, σε ΔΟΥ και ταμεία. Εκεί δεν υπάρχουν 120 δόσεις φυσικά… αλλά το πολύ 18! Η νέα ρύθμιση πρακτικά απευθύνεται σε περίπου 100.000 επιχειρήσεις με χρέη, αν εξαιρέσουμε τα ΝΠΔΔ και νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που εντάσσονται σε άλλες διατάξεις και φαίνεται να χρωστούν περί τα 20 δισ. ευρώ. Τι προκύπτει όμως;
Αρχικά, για επιχειρήσεις με μεγάλα χρέη 18 δόσεις από 12 δεν είναι και μεγάλη διαφορά… Από τα 20 δισ. οφειλών που αναφέραμε, τα 17 δισ. αποτελούν ποσά που υπερβαίνουν το 1 εκατ. ευρώ ανά οφειλέτη! Δεν είναι μεγάλος ο αριθμός των επιχειρήσεων αυτής της κατηγορίας σε σχέση με το σύνολο, αλλά, βάσει κεφαλαίων, αποτελούν τη μερίδα του λέοντος. Από την άλλη, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων (7 στις 10 σχεδόν) βρίσκονται ήδη σε κάποια ενεργή ρύθμιση και δεν αναζητούν κάποια άλλη λίγο- πολύ ίδια, αλλά μια πραγματική διευκόλυνση που θα άλλαζε την κατάσταση του χρέους τους. Σε ποιους απευθύνεται πραγματικά, σε τελική ανάλυση, αυτή η ρύθμιση;
Λογιστές και στελέχη της αγοράς προτείνουν τουλάχιστον 36 δόσεις για τις επιχειρήσεις, αν όχι 120, ώστε να δύνανται να ανταποκριθούν σε φόρους, μισθούς και λοιπές υποχρεώσεις για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα και κατηγορούν την κυβέρνηση ότι η προτεινόμενη ρύθμιση είναι για τους λίγους και όχι για τους πολλούς, ενώ αυτό που επιχειρεί είναι να αναζητήσει μερικά έσοδα από λίγους μεγαλο-οφειλέτες, προσφέροντας κούρεμα έως και 100% τόκων και προσαυξήσεων, υπό προϋποθέσεις. Από την πρώτη εικόνα, συνεπώς, που μπορεί να σχηματιστεί για το νέο καθεστώς, αυτό κρίνεται αρκετά περιορισμένο για τις επιχειρήσεις, δεν στοχεύει στη μέση χρεωμένη επιχείρηση, προσφέροντας μια αληθινή διέξοδο, και κατά συνέπεια δεν είμαι σίγουρος πως στην παρούσα φάση θα βοηθήσει ουσιαστικά την αγορά…
Ας κλείσουμε, όμως, με ένα γενικότερο σχόλιο. Το νομοσχέδιο για τις 120 δόσεις είχε εξαρχής προκαλέσει την ήπια αντίδραση των Θεσμών, καθώς η κατάθεσή του στη Βουλή αποτελεί, όπως φαίνεται, μια μονομερή ενέργεια, εφόσον δεν προηγήθηκε συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση. Μάλιστα, εικάζεται ότι καθυστέρησε τουλάχιστον ένα μήνα να κατατεθεί γι’ αυτό το λόγο… Αυτό δεν είναι βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ας ελπίσουμε, πάντως, η συγκεκριμένη ρύθμιση να μην αποτελέσει προεκλογικό πυροτέχνημα και να αποδειχθεί λειτουργική προς όφελος των φορολογουμένων. Η ιστορία θα δείξει πώς θα εξελιχθεί και αν θα έχει, ή όχι, την τύχη του νόμου των 100 δόσεων του 2015…
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1999 και είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του ΟΠΑ. Παρακολουθεί σεμινάρια και ημερίδες πολιτικής, οικονομίας, γεωπολιτικής και τεχνολογίας, ενώ συμμετέχει σε συνέδρια και προγράμματα προσομοίωσης πολιτικών θεσμών (Europa.S, ΠΠΔΣ, ΜΒΕ, MEUS). Στις δημοτικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Βύρωνα, στην Αθήνα. Στο OffLine Post έφερε την ιδιότητα του Αρχισυντάκτη Οικονομικών κατά το διάστημα Ιούνιος 2019-Ιούνιος 2020.
