Του Θεοχάρη Χατζημανώλη,
Ας ξεκινήσουμε από το γνωστό. Οι σταθερά ανερχόμενες λαϊκιστικές πρακτικές είναι μία πραγματικότητα τόσο για την Ελλάδα όσο και για πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης. Μια πραγματικότητα που άρχισε να κατασκευάζεται εκ νέου κατά την δεκαετία 2010. Ολοένα και περισσότερα λαϊκιστικά κόμματα κερδίζουν πολιτικό χώρο και ψηφοφόρους, ενώ ο λαϊκισμός κυριαρχεί και ως προτεινόμενη μέθοδος σε πολλά επικοινωνιακά πλάνα λ.χ. στον δημόσιο πολιτικό λόγο, σε πολιτικά διαφημιστικά σποτ, ακόμα και σε επικοινωνιολογικά αθύρματα εμφανισιακού χαρακτήρα.
Η πολεμική ρητορική του λαϊκισμού, η οποία καταντάει να εξισώνει σύγκορμο τον πολιτικό χώρο, βρίσκει ασφαλές έδαφος στις μέρες μας λόγω της αισθητής πολιτικής αβεβαιότητας μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Για τα αίτια αυτής της αβεβαιότητας , κάθε ένας που επιχειρηματολογεί μπορεί να ψάξει για τον άλλοτε εύκολο και άλλοτε δύσκολο αποδιοπομπαίο στόχο και αφού τον απονομιμοποιήσει, είναι αναμενόμενο να δημιουργήσει την δυϊστική οπτική που επιθυμεί, στην οποία θα κατορθώσει να αναδειχθεί ο «καλός της υπόθεσης».
Σήμερα όμως πώς είναι δυνατόν να βρίσκουν έρεισμα όλα αυτά, δεδομένων των πολύ αναπτυγμένων πλέον μεθόδων αναγνώρισης και καταγγελίας των λαϊκιστικών πρακτικών; Η αλήθεια είναι πως σε κάθε περίπτωση λαϊκιστικής υπεροχής, τα κοινωνικά προβλήματα και το σειόμενο κοινωνικό κατασκεύασμα, είναι τα στοιχεία που λειτουργούν ως έναυσμα και φροντίζουν την παγίωση της κάθε ιδεοληπτικής πρακτικής. Βέβαια εδώ έρχεται να αναδειχθεί το στοιχείο της γραφικότητας, το οποίο αποκτά σάρκα και οστά, ακριβώς λόγω των αποκρυσταλλωμένων έως τώρα εκφάνσεων του λαϊκισμού, που αναπόφευκτα το καθιστούν έκθετο στην κοινωνική κριτική και ασταθή στην εφαρμογή του.
Είναι βέβαια μία αξιοσημείωτη εξέλιξη αυτή της αναγνώρισης της γραφικότητας. Όχι φυσικά γιατί ο λαϊκισμός δεν ήταν παλαιότερα γραφικός ή γιατί πλέον είναι περισσότερο. Αλλά γιατί φαίνεται. Οι πολίτες, που τόσο οι λαϊκιστές θέλουν να μαζοποιούν, σε μεγάλο βαθμό μπορούν και αναγνωρίζουν την τραγελαφικότητα των επικοινωνιακών μεθόδων και ενίοτε (έχουμε μέλλον σε αυτή την οδό) και την σαθρότητα των πομπωδών επιχειρημάτων. Και αυτό φαίνεται στις πολύ πρόσφατες εξελίξεις, τόσο σε αυτές για την μείωση πρόθεσης ψήφου αμιγώς λαϊκιστικών παρατάξεων, όσο σε εκείνες σχετικά με την εκκαθάριση πολλών αντίστοιχων πρακτικών από μεγαλύτερα κόμματα που προσπαθούσαν να διευρύνουν το κοινό τους.
Βέβαια δεν πρέπει να εξαπατόμαστε. Ο λαϊκισμός ακόμα ζει και μάλιστα είναι ισχυρός σε όλον τον πλανήτη. Η απόδραση από την πλάνη του σύγχρονου λαϊκισμού είναι μία αργή διαδικασία που απαιτεί υπομονή, έως ότου σταθεροποιηθεί η κατάσταση αστάθειας που παρίσταται και χωνευτεί ο ιδεολογικός συρφετός. Και προπαντός μία σταθερή και ίσως οργανωτική παιδευτική ανόρθωση, ώστε να δύναται εξίσου η κρίση κάθε πολίτη να αποδημήσει την απλοϊκότητα των λαϊκιστικών μηνυμάτων και να τον οδηγήσει μακριά από την ρητορική χοάνη.
Γεννήθηκε στο Λιτόχωρο Πιερίας το 1999. Είναι φοιτητής του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2017. Στα ενδιαφέροντα και τις δράσεις που αναπτύσσει συμπεριλαμβάνονται θεματικές ενότητες πολιτικής, ιστορίας, φιλοσοφίας, κοινωνιολογίας, οικονομίας και κριτικής της τέχνης. Συμμετέχει σε πολιτικές προσομοιώσεις, επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες και ασχολείται από την παιδική του ηλικία με το θέατρο. Γνωρίζει αγγλικά και ιταλικά. Στο OffLine Post γράφει ιστορικά θέματα.
