Του Άγγελου Μαρίνου,
Η οικονομία της Τουρκίας έχει απασχολήσει έντονα τη τελευταία διετία, σχεδόν όσο και η πολιτική της, εσωτερική και εξωτερική.
Το 2018 δεν ήταν καλή χρόνια για τη γείτονα χώρα. Αρχικά, το υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ήταν η πρώτη αιτία ανησυχίας. Έπειτα, οι διαφορές μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, οδήγησαν τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε απειλές για οικονομικές κυρώσεις, με αποτέλεσμα να μετουσιωθούν οι πιέσεις υποτίμησης της Τούρκικης λίρας προς το δολάριο. Ως αποτέλεσμα, η ικανότητα του ιδιωτικού τομέα να αντεπεξέλθει στο χρέος που κατείχε σε ξένο νόμισμα δέχθηκε ένα σοβαρό πλήγμα. Η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε και η λίρα συνέχισε τη πτώση της, δίνοντας έτσι ώθηση στον πληθωρισμό.
Κατά τη διάρκεια του 2018, τα προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ Αμερικής και Τουρκίας συνέχισαν να διογκώνονται. Το τεταμένο κλίμα διατήρησε το angst των αγορών για τη Τούρκικη οικονομία, με τα αποτελέσματα να αποτυπώνονται στην ισοτιμία λίρας δολαρίου. Με το πέρας του 2018, η λίρα είχε απολέσει το 30% της αξίας της έναντι του δολαρίου, ενώ ο πληθωρισμός είχε φτάσει στο 25% τον Νοέμβριο. Ο αριθμός των ανέργων, όπου ήταν αδύνατο να μείνει ανεπηρέαστος, αυξήθηκε κατά 1 εκατομμύριο, ένα στοιχείο που απεικονίζει τον βαθμό της οικονομικής αναταραχής.
Στο πρώτο εξάμηνο του 2019, η Τουρκία δεν φαίνεται να έχει βγει από τον κατήφορο. Υπάρχουν βέβαια και κάποια θετικά νέα. Οι προσπάθειες της Τούρκικης κυβέρνησης να μετριάσει τον πληθωρισμό αποδίδουν, τουλάχιστον προς το παρόν, καθότι ο πληθωρισμός έχει σημειώσει πτώση στο 19,5% τον Απρίλιο. Ταυτόχρονα, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής ανήλθε κατά 2,1% το Μάρτιο, δίνοντας έτσι σημάδια επιστροφής στη παραγωγικότητα.
Δυστυχώς όμως για τους Τούρκους εισαγωγείς και δανειολήπτες, η πτώση της λίρας έχει συνεχιστεί εντός του 2019, καθότι η αξία της μειώθηκε κατά 12% επιπλέον έναντι του δολαρίου. Τα προβλήματα χρέους του ιδιωτικού τομέα λοιπόν δεν έχουν επιλυθεί και μάλιστα, επιδεινώνονται μέρα με τη μέρα. Η αντίληψη της αγοράς δεν φαίνεται να είναι θετική για τη συνέχεια, καθώς το επιτόκιο του 10ετούς ομολόγου διαμορφώθηκε τη Δευτέρα στο 19,05%, ενώ στην αρχή του έτους έφτανε στο 15%.
Επιπλέον, από σήμερα, η Αμερική άρει το status της Τουρκίας ως χώρα με προνομιακές συνθήκες εμπορίου. Ως εκ τούτου, εμπορεύματα αξίας 1,66 δις. δολαρίων που μέχρι πρότινος η Τουρκία εμπορευόταν χωρίς δασμούς προς την Αμερική, θα αρχίσουν να δασμολογούνται κανονικά. Αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό περίπου 17,5% των Τούρκικων εξαγωγών προς την Αμερική, ένα πλήγμα που σίγουρα θα αφήσει αποτύπωμα.
Συνάμα με όλα αυτά, η πολιτική αστάθεια και υπονόμευση του κράτους δικαίου από πλευράς Ερντογάν, ιδίως μετά το φιάσκο στις εκλογές Κωνσταντινούπολης, έχει προκαλέσει τη προσοχή των επενδυτών όσον αφορά τη σταθερότητα της Τουρκίας.
Αυτά όλα, σε μία περίοδο όπου το διεθνές εμπόριο δοκιμάζεται, και ως εκ τούτου, οι κεφαλαιούχοι ψάχνουν για ασφαλείς επενδυτικούς προορισμούς. Η Τουρκία λοιπόν, η οποία δεν έχει ξεπεράσει ακόμα τα προβλήματα της, βρίσκεται σε μία πολύ πιεσμένη κατάσταση. Η υποτίμηση του νομίσματος της, παρότι αντιμετωπίζει το πρόβλημα του ελλείμματος του λογαριασμού τρεχουσών συναλλαγών, έχει δημιουργήσει ισχυρές πληθωριστικές τάσεις, και με τον πολύ ακριβό δανεισμό της Τουρκίας με ποσοστό 19,05%, δεν έχει εξακριβωθεί ποια είναι η κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί για την ισορροπία. Δεδομένου μάλιστα του ασταθούς διεθνούς περιβάλλοντος, η ικανότητα πρόβλεψης είναι μειωμένη δραματικά, επομένως δεν αποκλείεται να αυξηθούν οι αρνητικές συγκυρίες για τη γείτονα χώρα στο προσεχές μέλλον.
Γεννηθείς το 1996 στη Κομοτηνή, είναι φοιτητής του Οικονομικού Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με κατεύθυνση στην οικονομική ανάλυση. Διαθέτοντας ακόρεστο ενδιαφέρον για τα πολιτικά, αρθρογραφεί στην κατηγορία των Οικονομικών του OffLine Post.
