Της Μαρίας – Λίζας Καλλονιάτη,
Η τουρκική προκλητικότητα για μια ακόμη φορά κάνει αισθητή την παρουσία της. Δεν είναι πρωτόγνωρο το γεγονός ότι η Τουρκία προχωράει σε μια απροκάλυπτη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, και ειδικότερα του Δικαίου της Θάλασσας. Αλλά αυτή την φορά η Τουρκία είναι μόνη της, δεν υπάρχει στήριξη από πουθενά για τις πρόσφατες ‘’πολεμικές ‘’ενέργειες της στη λεκάνη της Νοτιανατολικής Μεσογείου, ειδικότερα στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Στις 2.5.2019 το τουρκικό γεωτρύπανο ‘’Πορθητής’’ αγκυροβόλησε εντός του τεμαχίου 6 της κυπριακής ΑΟΖ, με ‘’ερευνητικούς σκοπούς’’. Στις 8.5.2019 η Τουρκία προβαίνει σε μια ‘’πολεμική ‘’ κίνηση, μέσω της ανάπτυξης 10 πολεμικών πλοίων στην Ανατολική Μεσόγειο, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο τον τρόπο ένα δίχτυ προστασίας στο ερευνητικό Μπραμπαρός και στο γεωτρύπανο Πορθητής. Παράλληλα έθεσε σε ετοιμότητα και υποβρύχια. Η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι !! Η κατάσταση επιδεινώνεται μετά το ανακοινωθέν ότι οι κανόνες εμπλοκής θα εφαρμοστούν στο ακέραιο προειδοποιώντας με άμεση απάντηση σε περίπτωση που απειληθεί το γεωτρύπανο. Μάλιστα ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, υποστήριξε ότι έχει τελειώσει η περίοδος των σεισμικών ερευνών και χαρακτήρισε μπλόφα τα διεθνή εντάλματα σύλληψης του προσωπικού του Πορθητή.
Όλες όμως αυτές οι ενέργειες της Τουρκίας που διαταράζουν το διεθνές περιβάλλον στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο καταδικάστηκαν δριμύτατα από την Ε.Ε, τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο Σιμπιού της Ρουμανίας οι 27 ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών επέδειξαν την καθολική αλληλεγγύη προς την Κύπρο, καταδικάζοντας παράλληλα τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε στην Ρουμανία, ο Ζαν Κλόντ Γιούνκερ ερωτηθείς για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Κυπριακή ΑΟΖ απάντησε ‘’Σε αυτό το θέμα είμαι Κύπριος’’. Εκτός από τον Ζαν Κλόντ Γιούνκερ, η Μοργκερίνι δήλωσε ότι από τον Μάρτη του 2018 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει καταδικάσει έντονα τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι ζητάει από την Τουρκία επειγόντως να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην ΑΟΖ της και να απέχει από οποιαδήποτε ανάλογη παράνομη ενέργεια, διότι θα απαντηθεί κατάλληλα στο πλαίσιο της πλήρους αλληλεγγύης προς την Κύπρο. Παράλληλα, η Γαλλία παροτρύνει τις τουρκικές αρχές να αποφύγουν τη διεξαγωγή προκλητικών ενεργειών, σαφώς αντίθετων προς το διεθνές δίκαιο ,οι οποίες μπορούν να αυξήσουν μόνο τις εντάσεις σε μια περιοχή που χρειάζεται σταθερότητα. Εκτός από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών υποστήριξε έντονα ότι η Τουρκία θα πρέπει να σταματήσει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, διαφορετικά θα επιτείνει την απομόνωση της.
Από την άλλη, η αντιμετώπιση της παραβίασης της Κυπριακής ΑΟΖ από τους Κύπριους αξιωματούχους δηλώνει για μια ακόμη φορά τον ευρωπαϊκό διπλωματικό τρόπο διαχείρισης των κρίσεων, ο οποίος έγινε φανερός μετά τις δηλώσεις τους, με τις οποίες επέδειξαν ‘’τυφλή εμπιστοσύνη’’ στην Ευρωπαϊκή διαχείριση παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου. Ειδικότερα, ο Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε ότι κατά την άποψη του οι πρόσφατες προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας αποτελούν μια δεύτερη εισβολή εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, του δικαίου της θάλασσας. Όμως τόνισε ότι ελπίζει η αντίδραση της Ε.Ε απέναντι στις παρεμβατικές ενέργειες της Τουρκίας να την καταξιώνει στα μάτια όλων των Ευρωπαίων και ιδιαίτερα στη βάση των αρχών της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης αλλά και του σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών.
Εχει αναλογιστεί κανείς γιατί η Τουρκία επέλεξε να αψηφήσει τις αντιρρήσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ σε σχέση με την εξόρυξη εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Πρώτον γιατί αφορά μια γενικότερη ανάγκη της Τουρκίας να δείξει ότι μπορεί να επιβάλλει της δικές της επιλογές στην περιοχή και ότι δεν είναι μια δύναμη που απλώς ακολουθεί πιεσμένη τις εξελίξεις. Δεύτερον διότι η Τουρκία δείχνει να πιστεύει ότι μια διαπραγμάτευση απαιτεί πρώτα από όλα τετελεσμένα που να διαμορφώνουν ευνοϊκούς όρους για τη διαπραγμάτευση. Για την ακρίβεια δείχνει να πιστεύει ότι διαμορφώνοντας τετελεσμένα θα μπορέσει να οδηγήσει τα πράγματα σε μια συνολική διαπραγμάτευση όπου θα μπορέσει να διεκδικήσει τις δικές της απαιτήσεις. Μην ξεχνάμε όμως ότι η Τουρκία στηρίζεται στη δική της ερμηνεία του Δικαίου της Θάλασσας, σύμφωνα με την οποία τα νησιά δεν έχουν δική τους αυτοτελή υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, διότι θεωρεί ότι η ΑΟΖ πρέπει να χαραχθεί με βάση τις ακτογραμμές των χερσαίων χώρων.
Στο παιχνίδι που έχει στηθεί στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο, σχετικά με την εξόρυξη των πλούσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων τα δύο στρατόπεδα έχουν λάβει θέση. Από την μια έχουμε την προκλητική Τουρκία, η οποία με ‘’σημαία’’ της την πολεμική ετοιμότητα, προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα στην Κυπριακή ΑΟΖ θεωρώντας ότι με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει να διαπραγματευτεί με ευνοϊκότερους όρους στο μέλλον. Παράλληλα έχει ως απώτερο σκοπό στο να εξυψώσει και πάλι το αίσθημα υπερηφάνειας των Τούρκων, μετά την μεγάλη κρίση της λίρας. Στο αντίπαλο στρατόπεδο έχουμε την Κύπρο, με την πλήρη στήριξη των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Αιγύπτου και του Ισραήλ, η οποία έχει ως ‘’σημαία’’ την διπλωματική οδό και την προστασία των κυριαρχικών της δικαιωμάτων. Άρα τώρα αρκεί να δούμε ποιο από τα δύο στρατόπεδα θα υποχωρήσει….. η διπλωματία ή οι πολεμοχαρές τάσεις ;;
