Συνέντευξη στην Δήμητρα Φαντίδου,
Σε μια περίοδο εν πολλοίς ταραγμένη, με τον εναγκαλισμό με ακροδεξιές δυνάμεις να δεσπόζει, η υιοθέτηση ενός απολίτικου τακτικισμού και η ενεργός στήριξη μιας πελατειακής λογικής, ακυρώνουν την επιδίωξη της υγειούς πολιτικής στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Ανήκουμε λοιπόν σε μια γενιά, που απαιτεί η σύγκληση των προοδευτικών δυνάμεων να επιτευχθεί στο δικό της γήπεδο.
Για αυτό σήμερα, το μεγάλο στοίχημα, είναι οι ενεργοί πολίτες να πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση της προοδευτικής αλλαγής. Είναι μάλλον, πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη καθένας, να αναλάβει τις δικές του ευθύνες. Ο λόγος για τις πρωτοβουλίες που θα δώσουν επιτέλους τη δυνατότητα στους πολίτες της ΕΕ να επιλέξουν τους ηγέτες τους σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, και να προκαλέσουν εκείνη τη δυναμική συζήτηση σε όλα τα κράτη, που λείπει, που θα αντικρούσει τα επιχειρήματα των εθνικό λαϊκιστών των ημερών μας ότι το σύστημα είναι αντιδημοκρατικό.
Αντί όλων αυτών των προσεγγίσεων όμως η πολιτική θέση της Ελλάδας σήμερα εντοπίζεται μπροστά στο πιο πρωτοφανές αδιέξοδο της ιστορίας της ακριβώς γιατί τα λάθη του παρελθόντος είναι δυσανάλογα μεγαλύτερα από τα πραγματικά επιτεύγματα. Σε κατάσταση αποσύνθεσης, θα λέγαμε πως βρίσκεται σήμερα, ο πυρήνας της Ευρώπης, δημιουργώντας πολλών ειδών αμφιβολίες για άλλης εποχής προοπτικές, που αταλάντευτα, επαναλαμβάνονται μπροστά μας. Πράγματι, αρθρώνονται κίνδυνοι που αλλάζουν την οπτική της Ευρώπης, μεταθέτοντας το επίκεντρο της προσοχής, σε ένα καθ´όλα παγκόσμιο πλαίσιο.
Αυτό όμως που χρειάζεται είναι μια ριζική αλλαγή της χώρας, αλλά και ολόκληρου του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος. Στη δύσκολη αυτή αναγκαιότητα, εμφανίζεται μεταξύ άλλων ο Υποψήφιος Ευρωβουλευτής με το Κίνημα Αλλαγής, δικηγόρος και πολιτικός επιστήμονας, Στέργιος Κωνσταντίνου. Στη συνέντευξη που μου παραχώρησε για το OffLine Post παρουσιάζεται διεξοδικά αλλά και συνάμα περιεκτικά η εμφάνιση στο πολιτικό προσκήνιο μιας νέας γενιάς που με ήθος, γνώσεις, νέες ιδέες, πάθος και αγάπη για την Ελλάδα και την Ευρώπη της οποίας επιθυμούμε να αποτελούμε αναπόσπαστο τμήμα. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, και τον ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό, μας περιγράφει εκτενώς μιαν άλλη Ευρώπη. Αυτή που η γενιά μας οραματίζεται και που πρέπει να “χτίσουμε” όπως λέει.
- Συχνά οι Ευρωεκλογές χαρακτηρίζονται «Εκλογές 2ης τάξης». Σε τι κλίμα θεωρείς πως διεξάγονται σήμερα; Ποιο θα είναι το διακύβευμα για την Κεντροαριστερά, δεδομένης, της ενίσχυσης συντηρητικών, εθνικιστικών και ακροδεξιών δυνάμεων;
Αρχικά, καμία εκλογική διαδικασία δεν είναι ήσσονος σημασίας. Η εκλογές, εν γένει, είναι η πεμπτουσία της δημοκρατίας. Η ενάσκηση του εκλογικού δικαιώματος αποτελεί το ύψιστο δικαίωμα του κάθ’ ένα από μας. Αυτό ισχύει ακόμα περισσότερο για τις Ευρωεκλογές. Μετά την συνθήκη της Λισσαβόνας, η οικονομική πολιτική των θεσμών παίζει κεντρικό ρόλο στην διαμόρφωση της αντίστοιχης πολιτικής των κρατών-μελών, ανεξάρτητα από το ιδεολογικό πρόσημο των κυβερνώντων. Αυτό το αντιληφθήκαμε με έντονο τρόπο στην Ελλάδα τα τελευταία δέκα χρόνια. Συνεπώς, οι Ευρωεκλογές δεν έχουν απλά τεράστια βαρύτητα αλλά χρειάζεται και περισσότερη δημοκρατία ώστε η Ένωση να μπορέσει πάλι να συνδεθεί με τις ανάγκες των Ευρωπαϊκών λαών.
Έπειτα, το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών δεν εκτείνεται μονάχα στην ανάδειξη των εκάστοτε ευρωβουλευτών, αλλά και στην ανάδειξη του χαρακτήρα της πολιτικής που θα ακολουθήσει η Ένωση. Επί σειρά ετών, η Ευρωπαϊκή δεξιά βγαίνει πρώτη με αποτέλεσμα η προοδευτική Ευρώπη, που έχτισαν οι σοσιαλδημοκράτες στο τέλος του 20ου αιώνα, να έχει αντικατασταθεί από μια συντηρητική και νεοφιλελεύθερη Ευρώπη όπου η δημοσιονομικοί δείκτες απέκτησαν περισσότερη σημασία από τις ανάγκες της κοινωνίας και της πραγματικής οικονομίας.
Παράλληλα, το μεταναστευτικό ζήτημα έδειξε ότι η Ευρώπη ήταν ανέτοιμη να αντιμετωπίσει από κοινού μια μεγάλη κρίση και έτσι δημιουργήθηκε ένα σχέδιο στάθμευσης ανθρώπων αντί ενός μακροπρόθεσμου πλάνου αναλογικής απορρόφησης και κοινωνικής ένταξης των προσφύγων στο κάθε κράτος-μέλος. Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στον φόβο, την ανασφάλεια και τον θυμό. Τρία από τα βασικά συστατικά τα οποία δημιουργούν τις συνθήκες για την άνοδο των άκρων. Τόσο σε εθνικό όσο και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Συνεπώς οι Ευρωπαϊκές εκλογές στις 26 του Μάη είναι πάρα πολύ σημαντικές. Στις εκλογές αυτές εμείς, οι λαοί της Ευρώπης, καλούμαστε να διαλέξουμε ανάμεσα στον αυταρχισμό και τα άκρα, τη συντήρηση και την λιτότητα , την σοσιαλδημοκρατία και την πρόοδο. Στα μάτια, αυτή είναι μια εύκολη επιλογή… Το στοίχημα για εμάς, είναι να επικοινωνήσουμε αυτό το διακύβευμα στον Ελληνικό λαό ώστε να γίνει πάλι ενεργός αρωγός στην προσπάθεια μας να αλλάξουμε την Ευρώπη.
- Από τις περιοδείες σου ανά την Ελλάδα, κρίνεις ως εφικτό στόχο του ΚΙΝΑΛ, το διψήφιο ποσοστό;
Μετά το συνέδριο μας, το Κίνημα Αλλαγής ξαναβγήκε στην κοινωνία. Κλιμάκια του Κινήματος με υποψηφίους πηγαίνουν σε όλη την Ελλάδα. Συζητάμε με τον κόσμο, μοιραζόμαστε τις ιδέες και τις θέσεις μας, το νέο κοινωνικό συμβόλαιο των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών καθώς και την διακήρυξη του Κινήματος Αλλαγής για τις Ευρωεκλογές. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι άρχισε να έρχεται νέος κόσμος διατεθειμένος να ακούσει και να συνδιαμορφώσουμε. Αυτή θα είναι και η μεγαλύτερη μας νίκη. Ότι δηλαδή θα έχουμε φέρει κοντά τη γενιά μας. Μια γενιά η οποία θέλει να χτίσει ξανά τη χώρα της και θα συμμετέχει και την επόμενη μέρα των Ευρωεκλογών. Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι η νέα γενιά θα δώσει στο Κίνημα Αλλαγής το διψήφιο ποσοστό.
- Μπορεί το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών να ανοίξει το δρόμο για γέφυρες συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων που αυτοπροσδιορίζονται στον χώρο της εγχώριας αριστεράς και της κεντροαριστεράς;
Αυτό που μας χωρίζει με αυτά του ψευδεπίγραφους προοδευτικούς -και μας χώριζε και στο παρελθόν που ήταν αντίστροφοι οι ρόλοι- είναι η διαφορά ιδεολογικής αντίληψης. Εμείς είμαστε η κεντροαριστερά -και παραδοσιακή αντιδεξιά- της Ελλάδας. Είμαστε ο χώρος που λειτουργούσε -και λειτουργεί- ως ασπίδα, στα άκρα, στη συντήρηση και στα παράγωγα τους. Συνεπώς, χώροι που καλλιεργούν και υποδαυλίζουν αυτά που εμείς πολεμούμε δεν μπορούν να ανήκουν στον ίδιο χώρο με εμάς. Δεν έχουμε την ίδια ιδεολογία.
- Δυο σχεδόν χρόνια μετά από την ίδρυση του φορέα, κρίνεις επιτυχημένη την προσπάθεια της ενότητας και ανασυγκρότησης της Κεντροαριστεράς;
Το Κίνημα Αλλαγής είναι το νέο που χρειαζόμασταν με στοιχεία της ιστορίας μας που μας είναι απαραίτητα. Είναι ο πολιτικός χώρος που εκφράζει την Κεντροαριστερά στην Ελλάδα. Και η κεντροαριστερά έχει ένα κοινό ιστορικό χαρακτηριστικό: Την τάση για διάσπαση. Ωστόσο, η Φώφη Γεννηματά κατάφερε να ξεπεράσει αυτή την τάση, να διατηρήσει το συμπαγές χαρακτήρα του Κινήματος και να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του κόμματος με την δύναμη του, δηλαδή την βάση του. Ναι, περάσαμε κρίσεις έντονες και δύσκολες. Όμως χαρακτηριστικό της εξέλιξης είναι και η κρίση και εμείς εξελιχθήκαμε!
Οι επικείμενες Ευρωεκλογές μας βρίσκουν ενωμένους, έτοιμους και αποφασισμένους να παλέψουμε για μια άλλη Ευρώπη.
- Ποια είναι τα λάθη του παρελθόντος που θα ήθελες μέσα από την εκστρατεία σου αυτή να αποφύγεις;
Ναι, κάναμε λάθη. Γιατί είμαστε οικογένεια, με λάθη όπως όλες. Και κάναμε και κάνουμε την αυτοκριτική μας. Ο καθένας έχει την διαδρομή του και κρίνεται για αυτήν. Κανείς δεν μπορεί να φέρει την ιστορία στα μέτρα του, αλλά είναι υποχρεωμένος να δώσει τη δική του ερμηνεία. Έτσι κι εμείς. Και πράγματι, άλλαξαν τόσα. Αλλά δεν καταφέραμε να κόψουμε τον ομφάλιο λώρο με τον παρασιτισμό και τον πελατειασμό. Οι παλιές συνήθειες μιας πελατειακής Ελλάδας της δεξιάς, δυστυχώς, προσβάλλει κι εμάς. Κάποια χρόνια μετά όμως, οι προοδευτικές δυνάμεις σήμερα, είναι αυτές που μπορούν κι οφείλουν να προχωρήσουν την Αλλαγή και να αναμετρηθούν με το τέρας του πελατειασμού. Να σταθούν απέναντι σε ό,τι μας κρατά πολιτικά, οικονομικά, ψυχολογικά εξαρτημένους. Όποιο χρώμα, και όποια πολιτική ταμπέλα και αν φέρει αυτό. Οτιδήποτε άλλο, θα είναι, για εμάς κατώτερο των περιστάσεων.
- Στο βιογραφικό σου αναγράφεται ότι είσαι “ακτιβιστής για τα ψηφιακά δικαιώματα”. Τι σημαίνει αυτό;
Τα ψηφιακά δικαιώματα αποτελούν την “ψηφιακή αναπαράσταση” των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διανύουμε την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση. Αυτή έχει αλλάξει ριζικά τους κοινωνικούς συσχετισμούς. Στο παρελθόν κεφαλαιοκράτης ήταν εκείνος που είχε στην κατοχή του τα μέσα παραγωγής, νενώ σήμερα “κεφαλαιοκράτης” -ή πιο σωστά “δεδομενοκράτης” είναι εκείνος που ελέγχει την πληροφορία, την ενημέρωση και την επικοινωνία.
Δεν περιορίζεται λοιπόν πλέον στο τοπικό επίπεδο αλλά αποκτά παγκόσμιο χαρακτήρα και συγκεντρώνεται σε πέντε εταιρείες, τεχνολογικούς κολοσσούς. Αυτή η συγκέντρωση έχει επιπτώσεις σε όλα τα φάσματα του κοινωνικού βίου, από το επιχειρείν (αφού έχει δημιουργηθεί ένα ολιγοπώλιο) μέχρι την καθημερινή ζωή μας.
Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί έτσι. Έχει τεράστια σημασία ο τρόπος με τον οποίο θα σχηματοποιηθεί και θα λειτουργήσει το δικαιϊκό καθεστώς επί του προκειμένου. Έτσι πολλοί οργανισμοί (noyb, access now, epicenter-works, Privacy International, η Ελληνική Homo Digitalis) με βαθιά αντίληψη της ανάγκης για τον “εκδημοκρατισμό” του διαδικτύου διαρκώς δίνουν αγώνες για να διορθωθούν ορισμένα κακώς κείμενα είτε σε κάθετο άξονα, όταν δηλαδή υπάρχουν προβλήματα σε νομοθετικό επίπεδο (βλ. Υποθέσεις του ΔΕΕ “Digital Rights Ireland, Schrems v DPC ) είτε σε οριζόντιο, όταν δηλαδή οι μεγάλες εταιρείες προχωρούν σε παραβίαση κανόνων επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων για το κέρδος.
Στην Αυστρία, λοιπόν, είχα την ευκαιρία να εργαστώ σε έναν από αυτούς τους οργανισμούς, στην “noyb – European Centre for Digital Rights”, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα προστασίας των προσωπικών δεδομένων στην ΕΕ και πέτυχε το πρόστιμο ρεκόρ, της τάξεως των 50 εκατομμυρίων, στην Γαλλία για τη μη σύννομη επεξεργασία δεδομένων των χρηστών.
- Παρ’ότι στα 28 σου αποφάσισες να συμμετέχεις στην μάχη των Ευρωεκλογών. Τι σε ώθησε να πάρεις αυτήν την απόφαση και να κάνεις αυτήν την επιλογή;
Οι προκλήσεις της Ένωση σήμερα είναι πολλές. Η σημαντικότερη όμως είναι η ενδυνάμωση αυτών που ζητούν λιγότερη Ευρώπη με το πρόσχημα ότι η Ευρώπη αυτή δεν είναι καλή. Η γενιά μας οφείλει να βγει μπροστά και να φωνάξει “Ευρώπη, Ευρώπη, Ευρώπη”. Ναι, υπάρχουν παθογένειες και λάθη. Το ίδιο ισχύει με την Ελλάδα. Πρέπει λοιπόν εμείς, η νέα γενιά, να βγούμε μπροστά και να ξεκινήσουμε το χτίσιμο από την αρχή. Και στην Ελλάδα με το Κίνημα Αλλαγής, και στην Ευρώπη με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές. Φρέσκοι άνθρωποι, με όραμα που δε θα φοβούνται να αμφισβητήσουν τα παραδεδεγμένα. Άνθρωποι με ιδανικά και αξίες, για να κάνουν πράξη το πραγματικά νέο, το ριζοσπαστικό, αυτό που θα φέρει την αλλαγή που θα ενοχλήσει αυτούς που ψευδώς την ευαγγελίζονται. Μπαίνουμε σε αυτήν τη μάχη, που αρθρώνει το αίτημα για μια νέα, άλλη Ελλάδα, άλλη Ευρώπη. Των πολλών.
- Ως σύνθημα σου χρησιμοποιείς το “αλλαγή τώρα”. Μπορείς να μας δώσεις ενδεικτικά
ορισμένα σημεία αλλαγής για την Ευρώπη;
• Δημοσιονομική Ένωση της Ευρώπης. Έγινε αντιληπτό την τελευταία δεκαετία ότι δεν γίνεται να υπάρχει νομισματική ένωση χωρίς δημοσιονομική ένωση. Είναι λοιπόν απαραίτητο να προχωρήσουμε σε αυτό το βήμα άμεσα.
• Συρρίκνωση του ελλείματος δημοκρατίας: Εκλογή των μελών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής άμεσα από τους πολίτες των κρατών-μελών. Πρέπει η Ευρώπη να γίνει περισσότερο αντιπροσωπευτική.
• Περισσότερα κίνητρα για επενδύσεις στην ψηφιακή επιχειρηματικότητα στην Ε.Ε. Η Ευρώπη είναι ουραγός των τεχνολογικών κολοσσών που κυριαρχούν στην ψηφιακή αγορά. Χρειάζεται συντονισμένο σχέδιο ώστε να μπούμε δυναμικά στην αγορά του μέλλοντος
• Κατάργηση της μη-πληρωτέας πρακτικής άσκησης σε φορείς του δημοσίου των κρατών-μελών και της Ε.Ε. Δεν γίνεται να επιβάλεις πιο δίκαιους μισθούς και ασφάλιση στον ιδιωτικό τομέα, όταν σε δημοσίους φορείς αλλά και φορείς της Ε.Ε. προβλέπεται απλήρωτη πρακτική εργασία.
• Επαναπροσδιορισμός του ρόλου των ψηφιακών δικαιωμάτων μέσα στα πλαίσια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Η πληροφορία αποτελεί το “νέο πετρέλαιο” στον σύγχρονο κόσμο. Συνεπώς, το υπό ποιους όρους αποκτάται και πως χρησιμοποιείται, αποτελεί ένα ζήτημα μείζονος σημασίας τόσο για το παρόν αλλά και για το μέλλον.
• Νέο πλάνο για την δίκαιη και αποτελεσματική διαχείριση της προσφυγικού ζητήματος. Πρέπει να εκπονηθεί ένα ενιαίο πλάνο αναλογικής απορρόφησης και κοινωνικής ένταξης των προσφύγων άμεσα. Κάθε μέρα που συνάνθρωποι μας συνεχίζουν και ζουν σε κέντρα, σαν την Μοριά, είναι και μια ακόμα μέρα που αποτυγχάνουμε σαν Ένωση!
Ευχαριστούμε θερμά για την παραχώρηση της συνέντευξης.
