Του Μιχάλη Γιαννακίδη,
Τα ξημερώματα της Δευτέρας το πανεπιστήμιο της Virginia κατέκτησε το κολεγιακό πρωτάθλημα μπάσκετ των Ηνωμένων Πολιτειών. Μπορεί να μην το ξέρατε και πιθανότατα να μην σας νοιάζει. Δεν σας αδικώ, τα παιχνίδια κολεγιακού μπάσκετ, συχνά, έχουν ρυθμούς που μπορούν να κάνουν τους αγώνες τις εθνικής Ελλάδος να φαίνονται συναρπαστικοί, μα δεν με απασχολούν τόσο οι αγώνες, όσο η διοργανώτρια αρχή τους.
Αναφέρομαι στον Εθνικό Κολεγιακό Αθλητικό Σύνδεσμο των Ηνωμένων Πολιτειών, ή αλλιώς, το NCAA, τη μη κερδοσκοπική οργάνωση με ετήσια κέρδη που ξεπερνούν τα 1,3 Δισεκατομμύρια. Κύρια πηγή εσόδων του είναι η τηλεοπτική κάλυψη των παιχνιδιών του, ενώ ακολουθούν, σε πολύ μικρότερο ποσοστό, οι πωλήσεις εισιτηρίων και αξεσουάρ. Ποιο, επομένως, το κακό με μια ιδιαίτερα κερδοφόρα αθλητική διοργάνωση; Το ότι οι αθλητές δεν πληρώνονται ούτε ένα δολάριο.
Βλέπετε, στην Αμερική, όλες οι κολεγιακές αθλητικές δραστηριότητες είναι βασισμένες στο μοντέλο του ερασιτεχνισμού, με αποτέλεσμα οι μαθητές-αθλητές όχι μόνο να μην πληρώνονται, αλλά να μην μπορούν να έχουν οποιαδήποτε άλλη πηγή εσόδων. Ένας μαθητής-αθλητής δεν μπορεί να υπογράψει συμβόλαιο με οποιαδήποτε εταιρία, να κάνει διαφημίσεις ή να επωφεληθεί από τις πωλήσεις της δικής του φανέλας. Ακόμη και ένα κερασμένο γεύμα από τον προπονητή του θα θεωρούταν παραβίαση των κανονισμών και θα οδηγούσε στην αποβολή του παίκτη.
Στον αντίλογο, το NCAA ισχυρίζεται πως παρότι οι παίκτες δεν πληρώνονται σε μετρητά, λαμβάνουν πλήρεις υποτροφίες αξίας πολλών εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων, υποτροφίες που νέοι σε ολόκληρη την υφήλιο κάνουν τα πάντα για να τις αποκτήσουν. Είναι αλήθεια πως οι αθλητικές υποτροφίες που λαμβάνουν οι μαθητές-αθλητές είναι εφόδιο ζωής για πάρα πολλούς ανθρώπους, όχι όμως για όλους και ειδικότερα όχι για εκείνους που αποσκοπούν να γίνουν επαγγελματίες καλαθοσφαιριστές.
Επιπρόσθετα, οι μαθητές-αθλητές σε κορυφαία πανεπιστήμια τείνουν να έχουν πιεσμένα προγράμματα τα οποία δεν τους επιτρέπουν να συγκεντρωθούν στις σπουδές τους ή απλά να παρευρεθούν στα μαθήματα τους. Όπως μαρτυρίες παικτών και καθηγητών έχουν δείξει, οι περισσότεροι παίκτες απλώς δεν διαθέτουν τον χρόνο να ασχοληθούν με τις ακαδημαϊκές τους υποχρεώσεις. Μάλιστα, τα πανεπιστήμια το αναγνωρίζουν, φτάνοντας σε σημείο να βαθμολογούν αθλητές-μαθητές σε μαθήματα που ποτέ δεν παρακολούθησαν, όπως γινόταν στο πανεπιστήμιο της North Carolina.
Ένα άλλο, πιο βάσιμο, επιχείρημα που χρησιμοποιεί το NCAA είναι το γεγονός πως οι μαθητές-αθλητές επωφελούνται σε μεγάλο βαθμό από τη συμμετοχή του στο κολεγιακό πρωτάθλημα διότι τους δίνεται η δυνατότητα να προβληθούν στο διεθνές στερέωμα και να ανεβάσουν τις μετοχές τους. Την ίδια στιγμή όμως, μια κακή εμφάνιση μπορεί να έχει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, ενώ παράλληλα καραδοκεί πάντα ο κίνδυνος ενός τραυματισμού, που μπορεί να στοιχίσει σε έναν αθλητή όχι μόνο την καριέρα του, αλλά και την υποτροφία του.
Μπορεί τώρα να αναρωτιέστε για ποιον λόγο οι νεαροί καλαθοσφαιριστές πηγαίνουν στο κολλέγιο. Ουσιαστικά, δεν έχουν άλλη επιλογή. Με αρχή το 2006, για να αγωνιστεί κανείς στο NBA πρέπει να είναι τουλάχιστον 19 ετών ή να έχει περάσει τουλάχιστον μία χρονιά από την αποφοίτηση του από το λύκειο. Έτσι, οι μόνες εναλλακτικές που έχουν οι επίδοξοι καλαθοσφαιριστές πέρα από το να γίνουν μαθητές-αθλητές είναι να παίξουν επαγγελματικά για μία χρονιά στο εξωτερικό ή απλώς να κάνουν ατομικές προπονήσεις μέχρι να πληρούν τους ηλικιακές προϋποθέσεις του NBA. Όπως θα αντιλαμβάνεστε, καμία από τις παραπάνω επιλογές δεν είναι ιδανική, με τους παίκτες, στην πλειοψηφία τους, να επιλέγουν τα κολλέγια.
Ευτυχώς, όμως, τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν προς το καλύτερο. Τους τελευταίους μήνες το NBA έχει εκφράσει την επιθυμία του να επαναφέρει την ελάχιστη ηλικία των παικτών του στα 18 χρόνια. Αν όλα πάνε καλά, το 2022 οι απόφοιτοι λυκείου θα μπορούν να δηλώσουν διαθεσιμότητα για το NBA draft, δίνοντας τους, για πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια, μία, ρεαλιστική, εναλλακτική από μία, σχεδόν άσκοπη, χρονιά κολεγιακού μπάσκετ.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, αλλά μένει μόνιμα στην Αθήνα. Είναι τριτοετής φοιτητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων, στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα και πιο συγκεκριμένα στον χώρο τον media, ενώ στον ελεύθερο του χρόνο, ασχολείται με την τέχνη και την άθληση.
