Του Γιώργου Κωστόπουλου,
Δέκα χρόνια πριν, ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς εξασφάλιζε την είσοδό του στη Βουλή με ένα ποσοστό της τάξης του 4,60%, τερματίζοντας τελευταίος από τα κόμματα που πέρασαν το κατώφλι του 3% για την είσοδό τους στο ελληνικό κοινοβούλιο. Σήμερα, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αποτελεί το κυβερνών κόμμα, καθώς από τον Ιανουάριο του 2015 έχει αναλάβει τις τύχες της χώρας, πετυχαίνοντας εκλογικά ποσοστά που ξεπερνούν κατά πολύ τα μονοψήφια ποσοστά που συγκέντρωνε κάποτε.
Η αύξηση των ποσοστών και η συνεχής ανοδική πορεία του κόμματος στις προτιμήσεις του ελληνικού λαού μπορεί να εξηγηθεί υπό το πρίσμα των γεγονότων που έλαβαν χώρα την περίοδο 2008-2010.
Καταρχάς, η αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία του κόμματος τον Φεβρουάριο του 2008 αποτελεί μία από τις σημαντικότερες τομές στην πρόσφατη ιστορία του. Ο Αλέκος Αλαβάνος, μέσα στη δίνη των αρνητικών εκλογικών αποτελεσμάτων της περιόδου 2004-2007, καθώς και διαφόρων εσωτερικών διαφωνιών, αποφάσισε να μην διεκδικήσει ξανά την προεδρία του Συνασπισμού (της μεγαλύτερης συνιστώσας του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.), αφήνοντας το δρόμο ανοιχτό για τον πολλά υποσχόμενο, τότε, Αλέξη Τσίπρα, που έμοιαζε έτοιμος να αναλάβει ένα πολύ κρίσιμο πόστο παρά το νεαρό της ηλικίας του.
Η ανάληψη της προεδρίας από έναν νέο και χαρισματικό άνθρωπο, με φρέσκες ιδέες και μεγάλο επικοινωνιακό χάρισμα έδωσε στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. τη δυνατότητα να διεκδικήσει πολλά περισσότερα από όσα είχαν πετύχει οι προκάτοχοι του Αλέξη Τσίπρα. Οι επιτυχίες του κόμματος στο πεδίο της πολιτικής επικοινωνίας πιστώνονται σε μεγάλο βαθμό στον ίδιο τον Τσίπρα, που από πολύ νωρίς πέτυχε να γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής στον ελληνικό λαό, ανακαινίζοντας ταυτόχρονα και το κόμμα, δίνοντας του νέα πνοή, μακριά από τα απαρχαιωμένα πρότυπα του πάλαι ποτέ ΚΚΕ Εσωτερικού και αργότερα του Συνασπισμού.
Κατά δεύτερον, το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και η απαξίωση, από πλευράς πολιτών, των παραδοσιακά μεγάλων κομμάτων (ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Νέα Δημοκρατία) άφησε ένα σημαντικό κενό στις επιλογές του εκλογικού σώματος, το οποίο ήρθε να καλύψει ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που προετοιμαζόταν από το 2009 για το άλμα του, αρχικά στην θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Επιπλέον, η ψήφιση του πρώτου μνημονίου από τη συγκυβέρνηση ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Νέα Δημοκρατία – ΛΑ.Ο.Σ. , έδωσε τη χαριστική βολή σε αυτά τα κόμματα, οδηγώντας τους αγανακτισμένους και δυσαρεστημένους πολίτες στην αγκαλιά του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που φαινόταν να αποτελεί την πιο σοβαρή εναλλακτική επιλογή, πέραν του κλασσικού δικομματισμού που είχε υποστεί μεγάλη φθορά.
Την περίοδο αυτή, η διαρροή στελεχών και ψηφοφόρων από το ΠΑ.ΣΟ.Κ. προς τον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. έλαβε μεγάλες διαστάσεις, μεταμορφώνοντας τον πάλαι ποτέ συνασπισμό σε ένα κόμμα που εκτεινόταν από την Αριστερά έως της παρυφές της σοσιαλδημοκρατίας, διεκδικώντας ανοιχτά πλέον και το δημοκρατικό Κέντρο.
Στις διπλές εκλογές του 2012, η δυναμική αυτή του κόμματος της Οδού Κουμουνδούρου πήρε σάρκα και οστά, κόντρα στις συντηρητικές εκτιμήσεις των δημοσκοπήσεων της εποχής εκείνης. Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. πετυχαίνει τον Μάιο ένα ποσοστό κοντά στο 17%, τριπλασιάζοντας σχεδόν τη δύναμή του σε σχέση με τις εκλογές του 2009, ενώ στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου κέρδισε επιπλέον 10 μονάδες στην προτίμηση του εκλογικού σώματος, φτάνοντας στο 26,9% με 71 βουλευτές του να εξασφαλίζουν έδρα στο κοινοβούλιο.
Το διάστημα 2012-2014 οι βουλευτές του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. αποτελούσαν μια ‘’σκιώδη κυβέρνηση’’, όπως δήλωναν και οι ίδιοι μετά το αποτέλεσμα του Ιουνίου 2012, ελέγχοντας και κρίνοντας κάθε κίνηση της συγκυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας – ΠΑ.ΣΟ.Κ. , προετοιμαζόμενοι να αναλάβουν αργά ή γρήγορα την διακυβέρνηση της χώρας.
Η οργάνωση, όμως, του κόμματος σε επίπεδο στελεχών είχε καταστεί αρκετά περίπλοκη, μιας που ως κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης πλέον, δεν ήταν δυνατό να αποτελείται από επί μέρους υποομάδες που δυσχέραιναν την ομαλή και εύρυθμη λειτουργία του.
Έτσι, τον Ιούλιο του 2013 και εν μέσω των προετοιμασιών για την διεκδίκηση της εξουσίας, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. μετατρέπεται σε ενιαίο κόμμα, καταργώντας την οργάνωση του σε συνιστώσες, παρά τις αντιδράσεις μελών του, κυρίως της πιο αριστερής του πτέρυγας που επιθυμούσαν τη διατήρηση των επιμέρους εσωτερικών φατριών.
Η αντίδραση απέναντι στις μνημονιακές πολιτικές, η έντονη κριτική προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και η υπόσχεση ενός εναλλακτικού δρόμου για την Ελλάδα αποτέλεσαν σημαίες του κόμματος μέχρι και την νίκη του στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015.
Η ανάδειξη του σε πρώτο κόμμα με ποσοστό 36,34% και ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας με τους ΑΝ.ΕΛ., έδωσαν την ευκαιρία στον Αλέξη Τσίπρα να ξεδιπλώσει τις πολιτικές που διακήρυσσε όλο το προηγούμενο διάστημα. Ωστόσο, η σκληρή πραγματικότητα ήρθε να ανατρέψει τις προεκλογικές διακηρύξεις, με αποτέλεσμα η απότομη στροφή προς μια νέα ατζέντα να αποτελεί την μοναδική και πιο ρεαλιστική επιλογή στα χέρια της κυβέρνησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ.
Η μεταστροφή του κόμματος σε πιο ρεαλιστικές πολιτικές θέσεις, ευθυγραμμιζόμενες με τις επιταγές των Βρυξελλών, η συμφιλίωση με τους διεθνείς εταίρους, η ρήξη με βασικά στελέχη του μετά την ψήφιση του τρίτου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς και τα απόνερα του δημοψηφίσματος του Ιουλίου 2015, έδωσαν στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ένα εντελώς νέο πρόσωπο που δεν θύμιζε σε πολλά πράγματα το ριζοσπαστικό ύφος των περασμένων ετών.
Παρά τις δυσκολίες, όμως, και κόντρα σε σενάρια περί ‘’αριστερής παρένθεσης’’ ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. πέτυχε καλώς ή κακώς να παραμείνει στην εξουσία για τέσσερα και πλέον χρόνια. Η ανάγκη να διώξει τα εσωτερικά του πολιτικά βαρίδια που επιθυμούσαν έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη και η αλλαγή του κυβερνητικού του προγράμματος σε θέσεις πλησιέστερες στην ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και στην σύγχρονη ευρωπαϊκή Αριστερά έδωσαν στο κόμμα έναν αέρα σταθερότητας και αξιοπιστίας, κάτι που φάνηκε από τη νέα του νίκη στις πρόωρες εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015.
Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. τα τελευταία δέκα χρόνια υπέστη τρομακτικές αλλαγές, τόσο σε επίπεδο προσώπων, όσο και σε επίπεδο θέσεων. Παρόμοιες αλλαγές δεν έχουμε ξανασυναντήσει σε άλλα κόμματα της ελληνικής πολιτικής σκηνής, παρόλα αυτά σε γενικές γραμμές μπορούν να θεωρηθούν πετυχημένες μιας που το κόμμα αυτό κατάφερε όχι μόνο να επιβιώσει, αλλά και να αυξήσει τη δύναμή του σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Την τελική επιλογή για το αν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. θα συνεχίσει να αποτελεί κυβερνητικό κόμμα θα την έχει ο ελληνικός λαός σε λίγους μήνες. Ήδη οι πρώτες δημοσκοπήσεις δείχνουν ένα αρνητικό κλίμα για την παρούσα κυβέρνηση, ωστόσο, σημαντικό είναι να μην θεωρήσουμε τίποτα ως τετελεσμένο, μιας που ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. έχει δείξει ότι μπορεί να επιβιώνει και να προσαρμόζεται εύκολα, παρά τις όποιες δυσκολίες έχει συναντήσει τα τελευταία χρόνια, οπότε ας περιμένουμε να μιλήσει ο ελληνικός λαός την ώρα της κάλπης για να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας.
Απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Το διάστημα αυτό σπουδάζει Δημοσιογραφία και ΜΜΕ σε ιδιωτικό Ινστιτούτο εκπαίδευσης. Έχει προηγούμενη εμπειρία στην αρθρογραφία καθώς την περίοδο 2016-2017 υπήρξε αρθρογράφος για διάφορα site ποικίλης ύλης, ενώ από τις αρχές του 2018 είναι ιδρυτής και διαχειριστής ενημερωτικού group αθλητικού περιεχομένου στα social media. Από ξένες γλώσσες γνωρίζει αγγλικά.
