Του Νέστορα Παπακωνσταντίνου,
Είναι φανερό πως η προεκλογική μάχη για την αυτοδιοίκηση έχει ξεκινήσει προ πολλού. Αφετηρία κάθε συλλογικής δράσης, είτε αναφερόμαστε σε εκλογικούς θεσμούς, είτε σε κινήματα είναι η πολιτική και τα θεωρητικά επιστεγάσματα ή πληθώρα ιδεοτύπων που παρακινούν τις πολιτικές οντότητες να ασχοληθούν με την ενεργό συμμετοχή και υπό μία έννοια να αποβάλλουν την παθητική κουλτούρα και να σφραγίσουν το πέρασμα στη συμμετοχική. Κατά πόσο οι ιδεολογίες επηρεάζουν την αυτοδιοίκηση και κατά πόσο η κεντρική πολιτική σκηνή συνδέεται με τις επιμέρους πολιτικές αυτοδιοικήσεις;
Το κράτος, σε συνάρτηση με το γραφειοκρατικό μηχανισμό που εμπεριέχει και τους θεσμούς που συναποτελούν μία οργανωμένη πολιτική κοινωνία είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις τοπικές αυτοδιοικήσεις, στο βαθμό που αυτές αποτελούν τον πλησιέστερο λαϊκό εκφραστή. Οι δημότες κάθε πόλης αποτελούν τον βασικό κοινωνό και όχι έναν υπήκοο μίας αυθαίρετης εξουσιαστικής δομής. Για να προαχθούν η κοινωνική συνοχή, η κοινωνική δικαιοσύνη και η κοινωνική ειρήνη, αγαθά για τα οποία γίνεται λόγος από κάθε υποψήφιο στην αυτοδιοίκηση, αλλά και στην κεντρική πολιτική σκηνή, η τοπική αρχή οφείλει να λαμβάνει καταρχήν υπ’ όψιν της ότι συμπορεύεται με τις αρχές της Δημοκρατίας, του πλουραλισμού των ιδεών, του ορθολογικού τρόπου σκέψης και της διάδρασης μεταξύ των τριών.
Ωστόσο, η εκλογική συμπεριφορά των πολιτικών οντοτήτων στην αυτοδιοίκηση εκφράζει τα σημεία που δυστυχώς αποτέλεσαν διαχρονικά τροχοπέδη για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και της σύνδεσης μεταξύ κράτους και αυτοδιοίκησης. Οι πελατειακές σχέσεις, οι οποίες ανέκαθεν υπήρχαν μεταξύ του ψηφοφόρου και του υποψηφίου, επιδρούν καταλυτικά στη διαμόρφωση του πολιτικού πεδίου, σαφώς πολύ περισσότερο στην αυτοδιοίκηση και λιγότερο στην κεντρική πολιτική σκηνή, εν τούτοις όμως έθεσαν τις βάσεις για μία κάθετη εργαλειακή σχέση μεταξύ κράτους και αυτοδιοίκησης. Τα δημοσιονομικά δεδομένα της Ελλάδας άλλαξαν και η κάθετη αυτή εξάρτηση των πολιτών από τους πολιτικούς πάτρωνες και αντίστοιχα η εξάρτηση της αυτοδιοίκησης από το κράτος σταδιακά αποσαθρώνεται ολοένα και περισσότερο, δείχνοντας στους υποψήφιους πολιτικούς ότι η μόνη λύση για την εκλογή τους είναι η πρόταξη ρεαλιστικών εισηγήσεων με στόχο τη βελτίωση την οικονομική, την κοινωνική και της ποιότητας ζωής των πολιτών τόσο στο βαθμό που αφορά ατομικά την κάθε μικρομεσαία επιχείρηση και τους μισθωτούς υπαλλήλους, δηλαδή άμεσα την κοινωνία των πολιτών σε κάθε πόλη όσο και συλλογικά στο βαθμό που αφορά την ποιότητα ζωής του πλήθους των πολιτών σε μία κοινωνία.
Τίθεται λοιπόν, το ερώτημα του κατά πόσο οι επερχόμενες εκλογές επηρεάζονται από τη λεγόμενη αναβίωση των πολιτικών ιδεολογιών και κατά πόσο μεγάλο ρόλο θα έχει σε αυτές ο εθνικολαϊκισμός και οι δομές των πελατειακών σχέσεων που σταδιακά εκλείπουν, καθώς και η σχέση που θα υπάρξει μεταξύ της πολιτείας και της αυτοδιοίκησης στο μέλλον. Το στοίχημα για κάθε υποψήφιο είναι το πως θα μπορέσει να διασφαλίσει στις τοπικές κοινωνίες τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την κοινωνική συνοχή και δικαιοσύνη, καθώς και την εξάπλωση των πολιτισμικών ιδιωμάτων που αυτές φέρουν. Αν θα πριμοδοτήσει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αν θα δώσει έμφαση στην οικολογία ή αν θα φέρει έργα στο δήμο ή την περιφέρεια μέσω εθνικών ή υπερεθνικών ιδιωτικών εταιρειών. Στα επιμέρους αυτά ζητήματα, κύριο και πρωταρχικό ρόλο έχει η ιδεολογία υπό το πρίσμα της διαμόρφωσης των τοπικών κοινωνιών ανάλογα με τις προτιμήσεις των πολιτών και τις πρακτικές των υποψηφίων.
