Της Ειρήνης Λεούδη,
Βρισκόμαστε αναμφισβήτητα σε μία περίοδο κρίσης. Για πολλούς η κρίση αυτή έχει οικονομική μορφή, για άλλους πολιτική ενώ αρκετοί υποστηρίζουν πως η κρίση είναι κυρίως ανθρωπιστική. Η αλήθεια βρίσκεται στον «μέσο όρο» αυτών των αιτιών.
Αρχικά, με τον όρο οικονομική κρίση αναφερόμαστε στο φαινόμενο κατά το οποίο μία οικονομία χαρακτηρίζεται από μία διαρκή και αισθητή μείωση της οικονομικής της δραστηριότητας, εστιάζοντας κυρίως σε μακροοικονομικά ζητήματα. Ειδικότερα, η οικονομική- χρηματοπιστωτική κρίση στην Ελλάδα προήλθε από δύο , στενά συνδεδεμένους μεταξύ τους, παράγοντες. Πρωτίστως, τα πολυετή και υπερογκώδη ποσά δανεισμού κατά το παρελθόν και ταυτόχρονα η αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να τα αποπληρώσει, επέφεραν μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα τα οποία κατέστησαν το δημόσιο χρέος της χώρας, μη βιώσιμο. Η δημοσιονομική αυτή ανισορροπία σε συνδυασμό με τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις της τότε ελληνικής κυβέρνησης για διαρθρωτικές αλλαγές σε ολόκληρο το φάσμα της ελληνικής οικονομίας, ως προϋπόθεση ένταξης της χώρας στην Ευρωζώνη, είχαν καταστροφικές συνέπειες στην οικονομία της χώρας οδηγώντας την έτσι στην πολυετή οικονομική κρίση που βιώνει μέχρι και σήμερα η κοινωνία μας.
Σε δεύτερη φάση, με τον όρο πολιτική κρίση, δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά στα πρόσωπα του πολιτικού γίγνεσθαι, τόσο στο εσωτερικό πολιτικό στερέωμα όσο και στο εξωτερικό, καθώς και στις δραστηριότητες αυτών αλλά και στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται, διαχειρίζονται, υπηρετούν και ασκούν τα ιδεολογικά και πολιτικά ιδεώδη τους. Αφετηρία μιας παγκόσμιας πολιτικής αλλαγής, αποτελεί ο 16ος αιώνας, φέρνοντας στο προσκήνιο μία έντονη πολιτική και ιδεολογική μεταβολή. Η έννοια του φιλελευθερισμού ως μία πολιτική φιλοσοφία ή κοσμοθεωρία υποστηρίχθηκε από πολλούς κλασικούς οικονομολόγους της εποχής, θεμελιώνοντας έτσι τις αρχές και τις ιδέες της ατομικής ελευθερίας και ιδιοκτησίας ενώ συγχρόνως προάγει το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των χωρών, τα πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα.
Αντίθετος με τις ιδεολογικές και φιλοσοφικές αρχές και έννοιες του φιλελευθερισμού ·και πολύ αργότερα του νέο-φιλελευθερισμού), ο οποίος υιοθετήθηκε από χώρες της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου, είναι ο κομμουνισμός. Ο κομμουνισμός θεωρείται η ανώτερη βαθμίδα εξέλιξης του σοσιαλισμού και σχετίζεται με μία μορφή κοινωνίας η οποία λειτουργεί αμεσοδημοκρατικά και αποκεντρωμένα, εξαλείφοντας τις διακριτές κοινωνικές τάξεις ενώ κυρίαρχο και πρωταγωνιστικό ρόλο έχει το κράτος. Ο κομμουνισμός εδραιώθηκε κυρίως στις χώρες του «ανατολικού κόσμου» και σε ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Αυτή η πολιτική σύγχυση και διαίρεση του κόσμου επέφερε συγκρούσεις και διαμάχες, επηρεάζοντας και διαταράσσοντας την δομή των κοινωνιών στο σύνολό τους, δημιουργώντας την λεγόμενη πολιτική κρίση.
Η τρίτη φάση της κρίσης, η ανθρωπιστική κρίση επικεντρώνεται στον άνθρωπο ως μονάδα. Η κρίση αυτή κρύβει μέσα της αντιθέσεις. Ο άνθρωπος κατάφερε να απελευθερωθεί από δυστυχία και φτώχεια και υποδουλώθηκε σε νέες μορφές δουλείας, δεσμεύοντας έτσι την ηθική, την πνευματική και την κοινωνική του ελευθερία, Ο σύγχρονος άνθρωπος θεμελίωσε την «ελευθερία του λόγου», χωρίς να γνωρίζει εάν ο «λόγος» αυτός προέρχεται από τον ίδιο. Ο σύγχρονος άνθρωπος κατάφερε να κερδίσει περισσότερα χρήματα, χωρίς να έχει τον χρόνο να τα ξοδέψει. Έγινε αιχμάλωτος της μηχανής και της τεχνολογίας, χάνοντας την ταυτότητα του, φτάνοντας έτσι στο σημείο της ατομικής αλλοτρίωσης και της ηθικής χρεοκοπίας.
Είναι άραγε η κρίση οικονομική, πολιτική ή ανθρωπιστική; Η αλήθεια είναι πως η κρίση αποτελεί σίγουρα αποτέλεσμα των τριών. Η κρίση στον 21ο αιώνα, είναι κρίση ελευθεριών.
Μία κρίση ελευθεριών που πνίγει τον άνθρωπο αλλά ταυτόχρονα του δίνει το κίνητρο να ξεπεράσει τα εμπόδια, να βγει στην πρώτη γραμμή της μάχης, δημιουργώντας έναν ίσο και δίκαιο σε ευκαιρίες κόσμο. Αντιμέτωπος λοιπόν με το καλό και το κακό, την αλλοτρίωση της ταυτότητας και της ψυχής ή την πνευματική υπεροχή, ο άνθρωπος καλείται να επιλέξει τον κόσμο που θα ζήσει ο ίδιος και τα παιδιά του.
