Της Δήμητρας Ροδοβίτου,
Για να γίνω σαφής απ την αρχή θέλω να ξεκαθαρίσω, ότι στο σημερινό μου άρθρο, καμία θέση δεν έχουν το «ΠΡΟΧΩΡΑΜΕ» και το «ΝΑΙ, ΕΙΣΑΙ ΜΙΣΟΓΥΝΗΣ». Καμία θέση δεν έχουν οι φεμινίστριες του 2019, οι αρνούμενες να χρησιμοποιήσουν ξυραφάκι, εκείνες που βροντοφωνάζουν πως δε δύναται να επιτευχθεί η ισότητα εάν δεν μπορούν δημόσια να επιδεικνύουν τη σερβιέτα τους. Επίσης καμία σχέση δεν έχει ο φεμινισμός που ενστερνίζεται απόψεις μισανδρισμού, και μετατρέπεται εν τέλει στο ίδιο το σύστημα που κάποτε αντιμαχόταν. Στο σημερινό, λοιπόν, θα μιλήσουμε για τον πραγματικό Φεμινισμό. Εκείνον που άνθισε στους δρόμους της Νέας Υόρκης και επεκτάθηκε με την πάροδο του χρόνου σε Ευρωπαϊκά εδάφη και εδάφη του Ανατολικού Μπλοκ.
Το ημερολόγιο έδειχνε 8 Μαρτίου 1857, όταν γυναίκες εργαζόμενες στις βιοτεχνίες ενδυμάτων της Ν.Υόρκης, οργάνωσαν πορεία διαμαρτυρίας, απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, μειωμένο ωράριο, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας και, προπάντων, μεροκάματο ίσης αξίας με εκείνο των ανδρών εργατών. Η διαδήλωση αυτή υπέστη βίαιη καταστολή και βυθίστηκε στο αίμα..
Μισό αιώνα αργότερα, το 1900, κι ενώ οι συνθήκες εργασίας εξακολουθούσαν να είναι απεχθείς και αξιοθρήνητες, δεκάδες ακόμα οργανώσεις και σωματεία εργαζομένων, τα οποία διεξήγαγαν μαχητικούς αγώνες στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατεστάλησαν βιαίως. Το έναυσμα όμως είχε δοθεί. Την ίδια περίοδο και στην Ευρώπη, κυρίως Γερμανία, Γαλλία και Αγγλία, δημιουργούνται γυναικείες οργανώσεις που απαιτούν ισότητα και ισονομία.
Στις 8 Μαρτίου του 1909 συντελείται και πάλι στη Ν.Υόρκη η 2η μεγαλύτερη απεργιακή κινητοποίηση. Περισσότερες από 15.000 περίπου γυναίκες διαδηλώνουν στους δρόμους της πόλης με το σύνθημα «Ψωμί και Τριαντάφυλλα» (Bread and Roses), με τον όρο “ψωμί” να συμβολίζει την οικονομική βελτίωση και ασφάλεια και τον όρο “τριαντάφυλλα” να συμβολίζει την καλύτερη ποιότητα ζωής. Οι συνέπειες δε διέφεραν σημαντικά με την κατάληξη των προηγούμενων κινημάτων, μόνο που εν προκειμένω, επιτεύχθηκαν συμβιβασμοί σε δεκάδες επιχειρήσεις.
Δύο χρόνια αργότερα, στις 19 Μαρτίου του 1911, η Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας σηματοδοτείται για πρώτη φορά με τη συμμετοχή πάνω από ενός εκατομμυρίου ανθρώπων σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες.
8η του Μάρτη: Γεγονότα που έλαβαν χώρα
Το 1914 πραγματοποιείται στο Λονδίνο πορεία υποστήριξης της γυναικείας ψηφοφορίας. Οι συλλήψεις είναι γεγονός.
Το 1917 συντελείται στην Πετρούπολη διαδήλωση εκ μέρους γυναικών εργατριών της κλωστοϋφαντουργίας. Με το πέρας της Οκτωβριανής επανάστασης, η 8η του Μάρτη ορίζεται ως επίσημη αργία στη Σοβιετική ένωση ενώ το 1965 με το διάταγμα του ΕΣΣΔ Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ, η Διεθνής Ημέρας της Γυναίκας κηρύχθηκε ως μη εργάσιμη ημέρα.
Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του ’60 αναζωογόνησε την Ημέρα της Γυναίκας, η οποία κατοχυρώθηκε κι επισήμως από τον ΟΗΕ το 1975.
Από πού ξεκίνησε και πού, εν τέλει, κατέληξε;
Ως φοιτήτρια του τμήματος του Ιστορικού Αρχαιολογικού, αν για κάτι μπορώ να είμαι σίγουρη είναι πως τίποτα δεν υπάγεται σε παρθενογένεση. Καμία τομή στην ιστορία της ανθρωπότητας δε συντελέστηκε από τη μία μέρα στην άλλη. Κανένα μαγικό ραβδί δεν κινήθηκε ρυθμικά. Ζούμε, θέλοντας ή μη, σε μία ατέρμονη συνέχεια. Έτσι, δε μπορούμε με ακρίβεια να ορίσουμε την αρχή της φεμινιστικής θεωρίας, μπορούμε όμως να επισημάνουμε ορισμένα πιθανά ερείσματα.
Αν η περίοδος του Διαφωτισμού αποτελεί σημαντικό υπόβαθρο της προαναφερθείσας θεωρίας, η Γαλλική Επανάσταση έρχεται για να την κατοχυρώσει. Δεν αργούν να εμφανιστούν, λοιπόν, τα πρώτα φεμινιστικά έργα τα οποία τονίζουν τόσο την αξία της εκπαίδευσης στο γυναικείο φύλο όσο και το πόσο κατακριτέος οφείλει να είναι ο διαχωρισμός και η ανισότητα των φύλων. Λίγα χρόνια αργότερα, στους δρόμους της Αμερικής πραγματοποιούνται εξεγέρσεις, στο επίκεντρο των οποίων τοποθετούνται τα εργασιακά δικαιώματα. Τέλη 19ου και αρχές 20ου αιώνα, κάνουν την εμφάνιση τους οι Σουφραζέτες, γυναίκες συνήθως προερχόμενες από τη μεσαία τάξη κι έχουσες μια στοιχειώδη κοινωνικοοικονομική κατάσταση, οι οποίες διεκδικούν την ανάδειξή τους στην κοινωνία και προπάντων, διεκδικούν πολιτική ψήφο!
Τη λύση στο ιστορικό αυτό παζλ δίνει στις αρχές του 20ου αιώνα η εμφάνιση του πρώτου, λεγόμενου, κύματος φεμινισμού. Τη δεκαετία του 60’, τη τιμητική του έχει το δεύτερο κύμα φεμινισμού, το οποίο επικεντρώνεται περισσότερο στην ανάκτηση ίσων πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Τη δεκαετία του 90’, κάνει την εμφάνισή του το τρίτο κύμα, ο σύγχρονος φεμινισμός, ο ασχολούμενος με ζητήματα που αφορούν βία σχετιζόμενη με το φύλο (βιασμός, παρενόχληση, ενδοοικογενειακή βία), δικαιώματα αναπαραγωγής, σεξουαλικής απελευθέρωσης, κ.α.
Και τώρα, τι;
Μια κλεφτή ματιά στο σήμερα, όμως, φτάνει για να αναλογιστούμε την αξία του μόχθου και των αγώνων των προηγούμενων γενιών, των κινημάτων. Κι ενώ η γυναικεία υπόσταση έχει εισχωρήσει βαθύτατα στην πολιτική και κοινωνική ζωή του κόσμου, θα μου ήταν ευδιάκριτα δύσκολο να ισχυριστώ πως έχει επέλθει η απαιτούμενη «ισότητα». Όταν χιλιάδες κοπέλες κάθε χρόνο υποβάλλονται σε κλειτοριδεκτομή, όχι, δε δύναμαι να ομιλώ περί ισότητας. Όταν το sex trafficking αποτελεί εν έτει 2019, μία από τις μεγαλύτερες κερδοφόρες επιχειρήσεις εμπορίας σαρκός, όχι, δε δύναμαι να ομιλώ για ισότητα. Όταν η μητρότητα θα σταθεί εμπόδιο και λόγος απόλυσης μιας εργαζόμενης γυναίκας, ούτε τότε θα είναι δυνατόν να μιλήσουμε για ισότητα.
Η 8η του Μάρτη οφείλει να μας υπενθυμίζει πως έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας. Έχουμε πολύ δρόμο για να εξαλείψουμε τον σεξισμό στον εργασιακό τομέα, πολύ δρόμο για να αποδεχθεί το αρσενικό του Ανατολικού κόσμου πως η θέση της γυναίκας είναι κάτι περισσότερο από μια μαντίλα και μία κουζίνα. Πολύς και ο δρόμος για τον Δυτικό κόσμο να κάνει πράξη τα όσα έταξε. Ο κόσμος είμαστε εμείς, και κανένας κόσμος δε θα αλλάξει εάν πρώτα δεν αλλάξουμε εμείς, η νοοτροπία μας. Χρόνια πολλά, λοιπόν, στη μητέρα, την αδερφή, την εργαζόμενη, την Γυναίκα.
Γεννήθηκε στην Έδεσσα το 2000. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του Tμήματος Iστορίας & Aρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ασχολείται χρόνια ερασιτεχνικά με την αρθρογραφία ενώ, για το OffLine Post, τα άρθρα της φιλοξενούνται στην κατηγορία των Kοινωνικών.
