Του Άγγελου Μαρίνου,
«Εξαρτιόμαστε πολύ από τις τράπεζες… Σχεδόν το ανάποδο από αυτό που ισχύει στην Αμερικάνικη οικονομία… Θέλουμε λιγότερο τραπεζικό τομέα και περισσότερες κεφαλαιαγορές» Jeroen Dijsselbloem
Ο πρώην πρόεδρος του Eurogroup, Jeroen Dijsselbloem, μίλησε για το μέλλον του τραπεζικού συστήματος στην Ευρώπη.
Από το βήμα του τέταρτου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών και με θέμα «Τα προβλήματα, οι προκλήσεις και το μέλλον των Ευρωπαϊκών τραπεζών», ο τέως πρόεδρος μίλησε για τις τράπεζες τολμηρά, όπως μόνον αυτός θα μπορούσε.
Πιο συγκεκριμένα, ξεκίνησε συγκρίνοντας το ποσοστό της οικονομίας το οποίο χρηματοδοτεί ο τραπεζικός τομέας στην Ευρώπη, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Αμερική. Την στιγμή που στην Ευρώπη η οικονομία χρηματοδοτείται με τραπεζικά δάνεια σε ποσοστό περίπου 80% , στην Αμερική ο κύριος όγκος της οικονομίας χρηματοδοτείται από τις κεφαλαιαγορές.
Σημείωσε επιπλέον πως «είναι διαρθρωτικό ζήτημα, κι αυτό εξηγεί γιατί η οικονομία μας είναι λιγότερο καινοτόμα, γιατί ακόμα πάμε τόσο αργά και γιατί καθυστερούμε να βγούμε από την κρίση». Αυτή είναι μία σημαντική παρατήρηση, ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας. Οι οικονομίες που βασίζονται κυρίως στον τραπεζικό τους τομέα, χαρακτηρίζονται από σχετική ακαμψία στις οικονομικές μεταβολές. Σε περιόδους κρίσεων, η διαδικασία λήψης αποφάσεων των κυβερνήσεων γίνεται εξίσου άκαμπτη και περίπλοκη.
Εφόσον είχε ζεστάνει το κοινό, ο κ. Dijsselbloem άρχισε να γίνεται πιο άμεσος. Αφού πρώτα είπε ότι οι σχέσεις μεταξύ εποπτικών αρχών, τραπεζών, και πολιτικών είναι μεγάλες και χρειάζονται αλλαγή, πρόσθεσε πως «πρέπει να γίνουμε πιο σκληροί απέναντι στις τράπεζες, θέλουμε λιγότερο τραπεζικό τομέα και περισσότερες κεφαλαιαγορές», τονίζοντας ότι αυτό είναι κάτι στο οποίο πρέπει να στοχεύσει η Κομισιόν.
Όλα αυτά οδήγησαν με ομαλότητα στο κλείσιμο της ομιλίας του, κατά το οποίο επισήμανε τη σημαντικότητα της άμεσης ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης για την διεκπεραίωση αυτών των αλλαγών. Οι αλλαγές που προμηνύονται μέσα από αυτή την ομιλία είναι ριζικές, αλλά αποτελούν πυλώνα του Ευρωπαϊκού κτίσματος για το μέλλον. Από την πλευρά της Ένωσης, η διάχυση νομισματικής πολιτικής σε ένα δίκτυο τραπεζών, κυβερνήσεων και εσωτερικών/εξωτερικών εποπτικών αρχών, είναι λογιστικά κάκιστη. Η τραπεζική ένωση θα εξομάλυνε πολλές από τις δυσκολίες.
Την συζήτηση συνέχισε ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης, πρώην υπουργός οικονομικών, ο οποίος περιπαιχτικά δήλωσε: «Μου δυσκόλεψε τη ζωή όταν ήμουν υπουργός οικονομικών, ωστόσο τώρα συμφωνώ μαζί του».
Ο κ. Χαρδούβελης στάθηκε κυρίως στο ότι οι Ελληνικές τράπεζες έχουν τα ίδια προβλήματα με τις Ευρωπαϊκές, με μόνη προσθήκη τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Στην συνέχεια παρουσίασε ένα γράφημα όπου σύγκρινε τα κέρδη και τις απώλειες των Αμερικάνικων, Ευρωπαϊκών και Ελληνικών τραπεζών, με σκοπό να αναδείξει τη γενική τάση του τραπεζικού συστήματος. Οι Αμερικάνικες τράπεζες αποδείχτηκαν πιο ανθεκτικές από τις Ευρωπαϊκές, ωστόσο η διαφορά αυτή μειώνεται.
Πριν κλείσει, σημείωσε τη βελτίωση της ρευστότητας και τη μείωση των ζημιογόνων προϊόντων στις Ευρωπαϊκές τράπεζες. Σε παράλληλες γραμμές με τον κ. Dijsselbloem, έκλεισε μιλώντας για το δύσκολο μέλλον των τραπεζών σε Ελλάδα και Ευρώπη, λόγο των μη εξυπηρετουμένων δανείων και της χαμηλής κερδοφορίας αντίστοιχα.
Την συζήτηση έκλεισε ο κ. Παύλος Μυλωνάς, διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής τράπεζας. Αφού πρώτα αποτύπωσε την αμφιβολία που υπάρχει στο τραπεζικό τομέα για τα αίτια της χαμηλών τους αποδόσεων, τόνισε ότι η οργανική κερδοφορία των Ευρωπαϊκών τραπεζών έχει βελτιωθεί. Ωστόσο, αφού πρώτα δήλωσε: «Θα τολμήσω να γίνω προκλητικός», συνέχισε λέγοντας «… στην Ελλάδα ίσως να χρειαζόμαστε μία τράπεζα για να προσομοιάσουμε με την Αμερική. Χρειαζόμαστε την ενοποίηση και σε επίπεδο Ευρώπης για να περικόψουμε το κόστος και να δημιουργήσουμε την κλίμακα, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές τράπεζες να είναι πιο κερδοφόρες».
Η βασική ιδέα που χαρακτήριζε τη συζήτηση, ήταν η αναδιάρθρωση και ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης τραπεζών-ανάπτυξης. Αυτή τη στιγμή, οι τράπεζες έχουν μεγάλο μερίδιο στην χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής οικονομίας, μειώνοντας την κινητικότητα του κεφαλαίου εντός της Ένωσης σε συγκεκριμένες περιόδους όπου οι τράπεζες πιέζονται. Να μην ξεχνάμε άλλωστε, πως η ανορθόδοξη πολιτική του quantitative easing είναι ακόμα πρόσφατη, και συνδέεται με ακριβώς αυτό το φαινόμενο. Εάν η χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής οικονομίας είχε ανάμεικτο προφίλ, οπού θα ομοίαζε σε κάποιον βαθμό με αυτό της Αμερικής, πολλά από αυτά τα προβλήματα θα εξασθενούσαν.
Η πρόκληση που τέθηκε από τον κ. Μυλωνά για μία τράπεζα που θα προσομοιάζει με αυτές τις Αμερικής στην Ελλάδα, θα οδηγούσε προς την αλλαγή που ηγήθηκε ο κ. Dijsselbloem, ωστόσο υπάρχουν αρκετά πράγματα που πρέπει να συμβούν πρώτα, και αρκετές στάσεις, οικονομικές και πολιτικές, πριν λάβει μορφή αυτή η ιδέα.
Η συζήτηση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, πρωτίστως γιατί οι ομιλίες ήταν ειλικρινείς και άμεσες. Το τραπεζικό σύστημα αποτελεί πόλο προβλημάτων και ανησυχιών εδώ και μία δεκαετία, και συζητήσεις σαν αυτές στους Δελφούς είναι αυτό που χρειάζεται για να βρεθεί μια αποδοτική και υγιής λύση.
Γεννηθείς το 1996 στη Κομοτηνή, είναι φοιτητής του Οικονομικού Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με κατεύθυνση στην οικονομική ανάλυση. Διαθέτοντας ακόρεστο ενδιαφέρον για τα πολιτικά, αρθρογραφεί στην κατηγορία των Οικονομικών του OffLine Post.
