Του Γιώργου Κωστόπουλου,
Οι εθνικές βουλευτικές εκλογές του 2009 ήταν οι τελευταίες πριν την είσοδο της Ελλάδας στην λεγόμενη «μνημονιακή» εποχή. Η προκήρυξη τους ήταν πρόωρη, όπως και αυτές του 2007, σε μια προσπάθεια του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή να αιφνιδιάσει τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Η ανακοίνωσή τους έγινε από τον ίδιο τον Καραμανλή, μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματος στις 2 Σεπτεμβρίου, ενώ οι λόγοι που επικαλέστηκε είχαν να κάνουν τόσο με τις ραγδαίες επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης του 2008, όσο και η άρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ., να ψηφίσει τον Φεβρουάριο του 2010 τον Κάρολο Παπούλια, κατά την επερχόμενη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
Συγκεκριμένα, η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες προγραμματίσθηκε για την Κυριακή 4 Οκτωβρίου του 2009, ενώ το εκλογικό σύστημα με βάση το οποίο διεξήχθησαν πριμοδοτούσε το πρώτο κόμμα με 40 έδρες.
Έπειτα από μια πενταετία όπου η γαλάζια παράταξη μονοπωλούσε την εξουσία, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. του Γιώργου Α. Παπανδρέου κατάφερε να κατακτήσει την πρώτη θέση στην προτίμηση του εκλογικού σώματος με το ευρύ 43,92% και 160 έδρες. Δέκα ολόκληρες μονάδες πίσω, στο χαμηλότερο ποσοστό της μέχρι τότε, βρέθηκε η Νέα Δημοκρατία που υπέστη μια συντριπτική ήττα λαμβάνοντας το 33,47% των ψήφων και 91 έδρες. Στην τρίτη θέση ακολούθησε σταθερά το Κ.Κ.Ε. αγγίζοντας ένα ποσοστό της τάξης του 7,54% και 21 έδρες, ενώ στην τέταρτη θέση ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός του Γιώργου Καρατζαφέρη εξασφάλισε για δεύτερη φορά την είσοδό του στο Κοινοβούλιο με 5,63% και 15 έδρες. Πέμπτο και τελευταίο κόμμα που κατάφερε να ξεπεράσει το πλαφόν του 3% ήταν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που με αρχηγό, πλέον, τον Αλέξη Τσίπρα, που διαδέχθηκε λίγους μήνες πριν τον Αλέκο Αλαβάνο, εξασφάλισε το 4,60% και 13 έδρες.
Τα τελικά αποτελέσματα έπεσαν αρκετά κοντά στις έρευνες των δημοσκοπικών εταιριών, δίνοντας πεντακομματική Βουλή και επιβεβαιώνοντας την άνετη νίκη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Ωστόσο, στις περισσότερες έρευνες, η διαφορά με τη Νέα Δημοκρατία κυμαινόταν κοντά στο 5-7%, με το τελικό αποτέλεσμα να ανεβάζει τη διαφορά στο 10%, κάτι που δείχνει την στροφή των αναποφάσιστων ψηφοφόρων προς την προοπτική του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και όχι στη Νέα Δημοκρατία που κυβερνούσε ήδη από το 2004 και είχε υποστεί πολιτική φθορά.
Από πλευράς του απερχόμενου πρωθυπουργού, μπορούμε να πούμε ότι με αυτή του την κίνηση (με το να προκηρύξει εκλογές πρόωρα δηλαδή), εξασφάλισε την έξοδό του από την εξουσία, καθώς πολλοί διαβλέπουν ότι ο Καραμανλής ήξερε τι ερχόταν. Ο ίδιος μάλιστα κατά τις προεκλογικές του δηλώσεις και τοποθετήσεις είχε προτείνει μια πρώτη φάση περικοπών, ώστε να προστατευθεί η ελληνική οικονομία, αλλά καταβάθος ήξερε και ο ίδιος ότι ο ελληνικός λαός δεν θα διάλεγε ποτέ αυτή την προοπτική. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του Debate, ο Κώστας Καραμανλής ανέφερε ότι «έχουμε μπροστά μας δύο δύσκολα χρόνια» και ότι το διαρθρωτικό- δημοσιονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα είναι πρόβλημα που το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δημιούργησε στην οικονομία. Σε γενικές γραμμές, πάντως, διαβεβαίωνε ότι η ελληνική οικονομία βιώνει την οικονομική κρίση ηπιότερα σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης.
Από την άλλη, ο Γιώργος Παπανδρέου βασίστηκε σε μια πολιτική καμπάνια που θύμιζε άλλες εποχές, όπου η ελληνική οικονομία ήταν σταθερότερη και η ελληνική κοινωνία άντεχε ακόμα. Με δηλώσεις του όπως το περίφημο «λεφτά υπάρχουν» έδωσε μια εσφαλμένη αντίληψη στον ελληνικό λαό ότι το μέλλον της χώρας δεν είναι αβέβαιο, όπως τόνιζαν πολλοί, αλλά η πορεία προς την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση είναι μια απλή διαδικασία. Ειδικότερα, ο Παπανδρέου ανέφερε ότι «εμείς ξέρουμε που θα βρούμε τα λεφτά», ενώ έθεσε ως άμεσους στόχους την μείωση της φοροδιαφυγής, την μεγαλύτερη αξιοποίηση του ΕΣΠΑ, καθώς και την ουσιαστική αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου.
Γενικότερα, αιτίες όπως το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, τα επεισόδια του Δεκέμβρη του 2008 και η δολοφονία Γρηγορόπουλου, καθώς και το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης (που ήδη αναφέρθηκε), αποτέλεσαν ουσιαστικούς παράγοντες που οδήγησαν στην διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος.
Οι βουλευτικές εκλογές του 2009 αποτέλεσαν ένα σημαντικό και κομβικό σημείο για την ελληνική πολιτική Ιστορία. Έπειτα από το αποτέλεσμα της ετυμηγορίας του ελληνικού λαού, πολιτικές διεργασίες όπως η εκλογή νέου Προέδρου στη Νέα Δημοκρατία, αλλά και οικονομικές αλλαγές όπως η είσοδος της χώρας στον Διεθνή Μηχανισμό Στήριξης, αποτέλεσαν τομές που σημάδεψαν τη πορεία της χώρας.
Η πεντακομματική Βουλή που προέκυψε ήταν και η τελευταία με τόσο λίγα κόμματα, καθώς τα επόμενα χρόνια ο αριθμός των κομμάτων δεν είναι λιγότερος από έξι ή επτά. Επίσης, τα ποσοστά των πρώτων δύο κομμάτων (που το 2009 ήταν ιδιαίτερα υψηλά), θα βιώσουν τα επόμενα χρόνια μια ραγδαία μείωση, επακόλουθο των ιδιαίτερων συνθηκών που προέκυψαν.
Σωστό ή λάθος, άδικο ή δίκαιο, το αποτέλεσμα της κάλπης του 2009 έδωσε τα παραπάνω δεδομένα. Οι εκλογές αυτές προσέδωσαν έναν ιδιαίτερο τόνο και προκάλεσαν ντόμινο γεγονότων και εξελίξεων που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην πολιτική σκηνή του τόπου τα επόμενα χρόνια. Το αν αυτά τα γεγονότα ή οι ενέργειες των πρωταγωνιστών θεωρούνται θετικά ή αρνητικά φορτισμένα ας το αφήσουμε στην κρίση του κάθε πολίτη που βίωσε και συνεχίζει να βιώνει τα απόνερα αυτών των πολιτικών αποφάσεων έως και σήμερα.
Απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Το διάστημα αυτό σπουδάζει Δημοσιογραφία και ΜΜΕ σε ιδιωτικό Ινστιτούτο εκπαίδευσης. Έχει προηγούμενη εμπειρία στην αρθρογραφία καθώς την περίοδο 2016-2017 υπήρξε αρθρογράφος για διάφορα site ποικίλης ύλης, ενώ από τις αρχές του 2018 είναι ιδρυτής και διαχειριστής ενημερωτικού group αθλητικού περιεχομένου στα social media. Από ξένες γλώσσες γνωρίζει αγγλικά.
