Συνέντευξη στον Ανδρέα Παπαϊωσήφ,
Τα τελευταία χρόνια στη Ρόδο, διοργανώνεται το Μάιο ένα συνέδριο από φοιτητές της ακαδημαϊκής κοινότητας του νησιού. Σε αυτό, συμμετέχουν φοιτητές απ’ όλη την Ελλάδα, παρουσιάζοντας την έρευνα τους μπροστά σε κοινό, κάνοντας έτσι ένα πρώτο ακαδημαϊκό βήμα στον τομέα τους έξω από τα αμφιθέατρα της σχολής τους. Το συνέδριο επικεντρώνεται στον Μεσογειακό Χώρο και τη Μέση Ανατολή, προσπαθώντας να αναδείξει κάθε πτυχή των προκλήσεων που παρουσιάζουν αυτές οι ιδιαίτερα σημαντικές περιοχές.
Οι φετινές διεργασίες του Mare Nostrum θα σηματοδοτήσουν τη 10η πραγματοποίηση του συνεδρίου στη σειρά. Βρεθήκαμε με δύο μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής, το Γιώργο Φράγκο και τον Μηνά Λυριστή, πάλαι ποτέ φοιτητές στη Ρόδο και στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, οι οποίοι από πολύ νωρίς αναμείχθηκαν στις διοργανωτικές διαδικασίες του συνεδρίου και συνεχίζουν μέχρι και σήμερα που ολοκληρώνουν τον μεταπτυχιακό κύκλο των σπουδών τους. Συζητήσαμε για το επικείμενο συνέδριο, τις απαρχές αυτής της πρωτοβουλίας, καθώς και για την επιστημονική έρευνα στη χώρα μας και την νεανική κατάρτιση σε αυτή.
- Τι είναι το Mare Nostrum και πως ξεκίνησε αυτή ιδέα;
Γ.Φ: Το Mare Nostrum είναι το πρώτο ακαδημαϊκό διεπιστημονικό φοιτητικό συνέδριο στην Ελλάδα. Ουσιαστικά υπήρξε η πρώτη προσπάθεια διοργάνωσης ενός συνεδρίου από φοιτητές για φοιτητές στα πρώτα του στάδια. Αυτό φυσικά εξελίχθηκε με τα χρόνια, φτάνοντας στο σήμερα. To συνέδριο διεξάγεται για δέκατη συναπτή φορά στο νησί της Ρόδου, και είμαστε πολύ χαρούμενοι που ένας θεσμός του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών συνεχίζει τη δράση του όλα αυτά τα χρόνια.
Μ.Λ: Ναι πράγματι, το Mare Nostrum ξεκίνησε ως ημερίδα το 2010, και εξελίχθηκε σε πανελλαδικό συνέδριο το 2015. Από την πρώτη χρονιά διεξαγωγής του, ο σκοπός του ήταν να δώσει βήμα σε νέους επιστήμονες, φοιτητές και αποφοίτους να αναπτύξουν τις ιδέες τους. Η ιδέα ξεκίνησε από μια ομάδα φοιτητών οι οποίοι ήθελαν να δείξουν στην κοινωνία της Ρόδου ένα διαφορετικό πρόσωπο των φοιτητών, οι οποίοι πέρα από τις σπουδές τους στο νησί που τους φιλοξενεί, μπορούν να συνεισφέρουν στην ακαδημαϊκή γνώση. Αρωγός στην προσπάθεια αυτή, ήταν και συνεχίζει να είναι η Αναπληρώτρια καθηγήτρια Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών, Βιβή Κεφαλά.
- Πώς μπορεί να συμμετάσχει ένας φοιτητής στο συνέδριο και τι αποκομίζει από αυτό;
Γ.Φ: Το Mare Nostrum είναι ένα διεπιστημονικό πανελλαδικό συνέδριο, επομένως μπορούν να λάβουν μέρος φοιτητές οποιουδήποτε ακαδημαϊκού τομέα, κάνοντας αίτηση. Ο κάθε συμμετέχων κερδίζει εμπειρία στους τομείς της έρευνας και παρουσίασης επιστημονικών ανακοινώσεων, δυνατότητα που μόνο το Mare Nostrum δίνει -μεταξύ άλλων- και σε προπτυχιακούς φοιτητές.
Μ.Λ: Ο/η κάθε ενδιαφερόμενος/η μπορεί να αιτηθεί στο συνέδριο μέσω της ιστοσελίδας μας. Επειδή το συνέδριο δέχεται φοιτητές και αποφοίτους και των τριών κύκλων σπουδών (προπτυχιακό, μεταπτυχιακό, διδακτορικό και απόφοιτοι αυτών), τα οφέλη είναι διαφορετικά, πάντα όμως εξίσου σημαντικά για την πορεία του κάθε συμμετέχοντα. Εστιάζοντας στον κάθε κύκλο σπουδών ξεχωριστά, θα έλεγα πως ένας προπτυχιακός/μεταπτυχιακός φοιτητής ή απόφοιτος, κερδίζει τη μοναδική εμπειρία να πραγματοποιήσει ακαδημαϊκή εισήγηση απέναντι σε ένα εξίσου ενημερωμένο κοινό, που αυτό σημαίνει πως διά μέσου της παρουσίασης και των ερωτήσεων αποκομίζει εμπειρία στο δημόσιο λόγο, και επιπλέον γνώσεις αναφορικά με το αντικείμενο του. Επιπλέον οι υποψήφιοι διδάκτορες μέσω της παρουσίασης μέρους της έρευνάς τους, δύνανται να προσθέσουν νέες οπτικές στα επιχειρήματά τους, που ίσως να μην είχαν σκεφτεί κατά το παρελθόν. Κατ’ εμέ, η εμπειρία είναι πολύ σημαντική ίσως και μοναδική, επειδή δεν υπάρχουν αντίστοιχες διοργανώσεις στην Ελλάδα, που να δίνουν αυτή τη δυνατότητα σε όλο το φάσμα ειδικών των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και νομικών επιστημών να παρουσιάσουν την έρευνά τους ακόμη και από το προπτυχιακό επίπεδο σπουδών.
- Εσείς τι αποκομίζετε με τη συμμετοχή σας διοργάνωση του συνεδρίου;
Γ.Φ: Εγώ προσωπικά μέσω του Mare Nostrum ωρίμασα σαν άνθρωπος και επιστήμονας. Κέρδισα νέες γνώσεις, ανέπτυξα ικανότητες και γνώρισα πολλούς νέους επιστήμονες με τους οποίους μοιραζόμαστε κοινά ενδιαφέροντα.
Μ.Λ: Θεωρώ πως πέραν των όσων ανέφερε ο Γιώργος, είναι εξίσου σημαντικό ωστόσο να σημειωθεί πως πέραν των ατομικών χαρακτηριστικών, καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα συνέδριο-θεσμό για το Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών. Για εμένα, το γεγονός πως το συνέδριο κάθε χρόνο μεγαλώνει, εξελίσσεται και συνεχίζει να έχει τόσο υψηλό ακαδημαϊκό επίπεδο, είναι ίσως η μεγαλύτερη χαρά. Γιατί είναι πολύ συγκινητικό να βλέπω το συνέδριο του οποίου τη διοργάνωση συνεχίσαμε το 2014 μαζί με τον αγαπητό συνάδελφο Νίκο Καζαντζίδη, αποφασίζοντας δειλά δειλά να επεκταθεί από ημερίδα (που έως τότε γινόταν) σε τριήμερο πανελλαδικό συνέδριο, να συνεχίζει να προσελκύει το ενδιαφέρον της νέας γενιάς της ακαδημαϊκής κοινότητας.
- Τελικά γίνεται ακαδημαϊκή έρευνα στην Ελλάδα; Ποια είναι η συνεισφορά του Mare Nostrum σε αυτό και στους νέους επιστήμονες;
Γ.Φ: Γίνεται ακαδημαϊκή έρευνα, αλλά είναι περιορισμένη, ίσως στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων. Το Mare Nostrum δίνει τη δυνατότητα σε νέους επιστήμονες να καταπιαστούν με την έρευνα, να την παρουσιάσουν σε κοινό (εξειδικευμένο ή μη) και να δημοσιεύσουν τη δουλειά τους στο περιοδικό του Κέντρου Μελέτης Μεσογειακής-μεσανατολικής Πολιτικής.
Μ.Λ: Εγώ θα έλεγα πως δεν είναι περιορισμένη η έρευνα στην Ελλάδα, αλλά αντίθετα δεν δίνονται τα κατάλληλα κίνητρα. Δεν θέλω να επιχειρηματολογήσω για την υποχρηματοδότηση, την αρνητική ματιά ορισμένων φοιτητών προς κάτι που μπορεί να έχει περισσότερη “δουλειά για το σπίτι” ή εάν εν τέλει είναι άλλοι οι λόγοι. Εγώ πιστεύω πως και έρευνα γίνεται και μάλιστα υψηλού επιπέδου. Έχουμε μάθει όμως τις εύκολες λύσεις στη ζωή μας και ίσως αρνούμαστε να δουλέψουμε παραπάνω προκειμένου να βγει ένα αποτέλεσμα ερευνητικού έργου, ή σε δεύτερο στάδιο, προτιμούμε να διαβάζουμε ένα άρθρο 5 παραγράφων απ’ ότι μια ακαδημαϊκή έρευνα η οποία είναι πιο ογκώδης σαφώς, αλλά με περισσότερα επιχειρήματα και πληροφορίες. Είναι θέμα νοοτροπίας πιστεύω, αλλά στο χέρι μας είναι να το αλλάξουμε. Και θα το αλλάξουμε. Όπως είπαμε και παραπάνω, αυτό ουσιαστικά προσπαθούμε μέσω του συνεδρίου να πετύχουμε: Να στρέψουμε τους νέους σε ένα διαφορετικό μονοπάτι που μέσω της σκληρής δουλειάς, θα κερδίσουν πολλά εφόδια για τη μελλοντική τους πορεία.
- Θεωρείτε πως τέτοιες δράσεις αναδυκνείουν νέους επιστήμονες και δημιουργούν νέο ενδιαφέρον για την έρευνα; Τι απήχηση υπάρχει;
Γ.Φ: Η απήχηση είναι πολύ μεγάλη, γεγονός πολύ θετικό που δείχνει πως υπάρχει ενδιαφέρον από τους νέους επιστήμονες. Εννοείται πως μέσω τέτοιων δράσεων δίνεται η δυνατότητα για έρευνα και ο χώρος προς νέους επιστήμονες να αναπτύξουν τη δουλειά και τους προβληματισμούς τους.
Μ.Λ: Είναι πολύ σημαντικό αυτό για εμάς. Σκεφτείτε τον τρόπο που παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ ο μέσος φοιτητής ελληνικού Πανεπιστημίου. Δηλαδή, ως κάποιος που περνά τις μέρες του σε καφετέριες και μαγαζιά νυχτερινής διασκέδασης. Σκεφτείτε επίσης πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα της φυγής επιστημονικού κεφαλαίου, το brain drain δηλαδή. Το Mare Nostrum, αλλά και κάθε άλλη δράση της νέας γενιάς, δείχνουν πως οι νέοι δεν είναι αυτό, ή έστω μόνο αυτό. Οι νέοι επιστήμονες, οι νέοι φοιτητές, είναι εξαιρετικού ακαδημαϊκού επιπέδου. Και μοχθούν για να πετύχουν τους στόχους τους. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που καταφέρνουμε κάθε χρόνο και αποδεικνύουμε μέχρι και στον πλέον δύσπιστο πως η Ελλάδα έχει νέους με όνειρα, νέους με όραμα και πλάνο για το μέλλον, αλλά εάν έχετε την ευκαιρία να επισκεφτείτε το συνέδριο μας, θα δείτε πως οι νέοι μας είναι και εξαιρετικά καταρτισμένοι.
- Τι να αναμένουμε από το 10ο Mare Nostrum;
Γ.Φ: Να αναμένετε πολύ καλές εισηγήσεις από νέους επιστήμονες που αποδεικνύουν πως η νέα γενιά μπορεί να κάνει τη διαφορά Έχουμε ετοιμάσει και κάποιες εκπλήξεις στο οργανωτικό κομμάτι είναι η αλήθεια, αλλά θα περιμένουμε τη συντακτική ομάδα του OffLine Post να καλύψει το συνέδριο για να μάθετε από πρώτο χέρι τις εκπλήξεις!
Μ.Λ: Δεν υπάρχει κάποια καινοτομία πέραν του θέματος που παραλίγο να… αποκαλύψει ο Γιώργος. Εγώ απλά θα ήθελα να σημειώσω πως το συνέδριο διεξάγεται 8, 9 και 10 Μαΐου 2019, στο νησί της Ρόδου. Μέσω των επίσημων λογαριασμών στα Social Media αλλά και την ιστοσελίδα του συνεδρίου, μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να βρουν όσες πληροφορίες χρειάζονται για τη συμμετοχή τους. Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι το συνέδριο έχει δωρεάν συμμετοχή, και παράλληλα προσπαθούμε να μειώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το κόστος για κάθε συμμετέχοντα μέσω προσφορών σε ξενοδοχεία ή σε εστιατόρια κατά τη διάρκεια του συνεδρίου.
