Της Στεργιανής Μπιλιάλη,
Η οδική συμπεριφορά και κουλτούρα, αν μου επιτρέπεται ο όρος, μοιάζει με ένα θέμα που ίσως φαίνεται να αποστερείται σημασίας, μπροστά στην σύγχρονη ταραγμένη ελληνική επικαιρότητα, αλλά φτάνει μια βόλτα στο κέντρο, τόσο της περιοχής μας όσο και της Αθήνας, για να πειστούμε. Η συμπεριφορά του μέσου Έλληνα, πίσω απ’ το τιμόνι, μας φέρνει καθημερινά σε μια κατάσταση αμηχανίας. Κυκλοφοριακή σύγχυση, μποτιλιάρισμα, επιθετική, επικίνδυνη οδήγηση, λογομαχίες και εξύβριση -ειδικά αν έχεις την ατυχία να είσαι πεζός που έμεινες λίγα δευτερόλεπτα στον δρόμο μετά την λήξη της φωτεινής ένδειξης- έχουν την τιμητική τους στους ελληνικούς δρόμους.
Αναρωτιέμαι λοιπόν, είναι η σύγχρονη οδική συμπεριφορά ένας τρόπος εκτόνωσης του Έλληνα απ’ τα άγχη και τα βάρη της καθημερινότητας ή οι αίτιες αυτού του φαινόμενου έχουν βαθύτερες ρίζες στην νοοτροπία του «νευρικού» οδηγού μας;
Η σύγχρονη καθημερινότητα και τα προβλήματά της, σίγουρα δεν αποτελούν τον μόνο λόγο εκδήλωσης αυτού του φαινόμενου, και ίσως είναι καιρός να σταματήσουμε να δικαιολογούμε μια τόσο ανάρμοστη κοινωνική συμπεριφορά ως ένα απλό «ξέσπασμα». Ένας σωστός οδηγός σμιλεύεται από νεαρή ηλικία όπως ακριβώς και ένας σωστός πολίτης με σεβασμό στους κανόνες και τους συνανθρώπους στον δρόμο και στην πόλη αντίστοιχα.
Οι βαθύτερες ρίζες αυτού του φαινόμενου μπορούν να αναζητηθούν αρχικά στην γενικότερη κυκλοφοριακή συνείδηση καθώς και στην ελληνική νοοτροπία. Το διπλοπαρκάρισμα, η παραβίαση κάθε είδους προτεραιότητας ή σήμανσης, οι επικίνδυνοι ελιγμοί παρά την απαγόρευση, αφού πρώτα έχουμε ελέγξει για τυχόν αστυνόμευση τριγύρω -πονηρέ Έλληνα!- περιγράφουν εξαιρετικά την παιδεία που έχουμε σαν οδηγοί. Είναι ίσως και ένα στίγμα στον τρόπο ζωής του Έλληνα. Απ’ την χαλαρότητα και την απάθεια που διακατέχει την ελληνική κοινωνία, με την άποψη «ας πεταχτώ να πάρω τσιγάρα στο περίπτερο» αφήνοντας το αυτοκίνητο παρκαρισμένο στις ράγες του τραμ και διακόπτοντας την κυκλοφορία έως την χαρακτηριστική ατιμωρησία των παραβατών λόγο γνωστών τους στις αρμόδιες υπηρεσίες. Και έτσι ο φαύλος κύκλος του ωχαδερφισμού των Ελλήνων, καθώς και της πολιτικής των εξυπηρετήσεων μεταξύ των δημοσίων υπάλληλων παραμένει αναλλοίωτος όσα μέτρα ή αλλαγές στους δρόμους και αν γίνουν απ’ την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης.
Όλα τα παραπάνω μπορεί να φαίνονται αν όχι βαρετές, κοινότυπες κατηγορίες και παράπονα για τους ελληνικούς δρόμους, ωστόσο αυτά τα πταίσματα που καταγράφονται σαν αποδεκτά απ’ το σύνολο της κοινωνίας στο υποσυνείδητο του ατόμου, θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την νομιμοποίηση του κράτους και της κρατικής κυριαρχίας. Η αρχή γίνεται με τον βανδαλισμό ή την καταστροφή των σημάνσεων… πόσω μάλλον με την σχολαστική τους ανυπακοή.
Και αφού η ροή του λόγου με έφερε σε αυτό το σημείο είναι απαραίτητο να καταγγείλω την πλευρά του κράτους, ως προς την απαράδεκτη κατάσταση των ελληνικών δρόμων. Παρά τις συνεχείς χρεώσεις και αυξήσεις των τιμών στα διόδια στους μεγάλους αυτοκινητοδρόμους ή τις υψηλές φορολογίες προς τους πολίτες, οι δρόμοι παραμένουν κακοσυντηρημένοι, στενοί στο κέντρο της πόλης με ανεπαρκές αποχετευτικό σύστημα, και έτσι, ως αποτέλεσμα πλημμυρίζουν με την έκβαση μιας απλής καταιγίδας. Εκτός της ελλιπούς συντήρησης και της ανικανότητας διατήρησης της καθαριότητας, φαίνεται να ερχόμαστε αντιμέτωποι και με την αδύναμη αστυνόμευση για πρόληψη παρεμβάσεων και έλεγχο. Με μια καλή οργάνωση σίγουρα θα μπορούσε να δρομολογηθεί μία βελτίωση αυτού του χάους που πιθανόν θα διενεργούσε θετικά αισθήματα στους οδηγούς μας. Δεν υπαινίσσομαι σε καμία περίπτωση ότι δεν έχουν γίνει προσπάθειες, αλλά σίγουρα θα έπρεπε να είναι συστηματικότερες και πιο συντονισμένες.
Η κυκλοφοριακή παιδεία δεν αποκτάται μόνο μέσω εμπειρίας στον δρόμο, καλλιεργείται επίσης. Η οδική συμπεριφορά κάθε χώρας μαρτυρά και το επίπεδο της και οφείλουμε να το συνειδητοποιήσουμε κάνοντας επιτέλους την απαραίτητη αλλαγή.
Προκειμένου να γαλουχήσουμε μία πιο ευγενική γενιά οδηγών, είναι απαραίτητο να ευαισθητοποιήσουμε τους νέους, όχι μόνο υπέρ των σημαντικών κανόνων των δρόμων (μη κατανάλωσης αλκοόλ ή παράλληλης ενασχόλησης στο κινητό ή υπερβολικής ταχύτητας), που τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει ένα γιγάντιο άλμα προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά προς μια νομοταγής οδικής νοοτροπίας. Το να περάσω έναν άδειο δρόμο με κόκκινο φανάρι πρέπει να θεωρείται και αυτό πταίσμα, παρότι ίσως να μην με δει κάνεις. Η υπακοή στους κανόνες δεν σχετίζεται με τον φόβο της τιμωρίας, αλλά με την ευσυνειδησία.
Φιλοδοξούμε να ανεβάσουμε το επίπεδο της χώρας μας σε τόσους άλλους τομείς κι όμως παραβλέπουμε μερικές απλές λεπτομέρειες που, ενδεχομένως, μαρτυρούν πολλά για την κατάσταση στην οποία ήδη βρισκόμαστε.
Γεννημένη το 1999 στα Τρίκαλα, σπουδάζει στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Πάντειου Πανεπιστημίου. Η κύρια ενασχόλησή της εντοπίζεται στην εκμάθηση ξένων γλωσσών (αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά). Στον ελεύθερο της χρόνο παρακολουθεί ταινίες στον κινηματογράφο και πραγματοποιεί ταξίδια, που τόσο αγαπάει.
