Της Σαμπίν Καμχή,
Φαίνεται ότι υπάρχουν πολλές διακρίσεις σε θέματα ταυτότητας φύλου στη ψυχαγωγία μας. Κρυμμένα σε αυτά που αγαπάμε να κάνουμε καθημερινά, όπως να ακούμε μουσική, να βλέπουμε ταινίες και τηλεόραση. Ο τρόπος που παρουσιάζονται οι γυναίκες στην τέχνη αντικατοπτρίζει τις αξίες και τις αρχές του πολιτισμού μας και διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην προώθηση προτύπων συμπεριφοράς. Είναι ένας καθρέφτης με τον οποίο μπορούμε να δούμε πώς ο κόσμος έχει αντιμετωπίσει τη θηλυκότητα μέσα στα χρόνια. Η σεξιστική αντιμετώπιση των γυναικών σε αυτήν την βιομηχανία, λοιπόν, φανερώνει την συνολική στάση της κοινωνίας απέναντι μας ως «αδύναμες», «ανάξιες», «ασήμαντες». Ρόλοι και στερεότυπα αναπαράγονται συνεχώς στο διαδίκτυο και την τηλεόραση, καθιστώντας τον σεξισμό στοιχείο της καθημερινότητας μας.
Είτε μιλάμε για ταινίες, είτε για τηλεόραση, είτε για εξώφυλλα περιοδικών, βιβλίων και διαφημίσεις, το γυναικείο φύλο μετατρέπεται σε αντικείμενο του πόθου των αντρών. Για παράδειγμα, το 2016 ξεκίνησε ένα blog στο Tumblr η Marcia Belsky, το “Headless Women of Hollywood”, με στόχο να τραβήξει την προσοχή στην ακόμα συνήθη πρακτική της βιομηχανίας να αποκεφαλίζει την γυναίκα ή να χρησιμοποιεί διάσπαρτα σεξουαλικά μέλη του σώματος της σε επίσημες αφίσες ταινιών. Με αυτόν τον τρόπο, η γυναίκα γίνεται αναμφίβολα ένα παθητικό, σεξουαλικό αντικείμενο στο αντρικό βλέμμα. Η συγκατάθεσή της διαγράφεται μαζί με το κεφάλι της και ο μόνος σκοπός της είναι να θεωρείται από τους άντρες υπάκουη. Η αξία της είναι μόνο η σεξουαλική της ελκυστικότητα, και όχι η προσωπικότητά της. Έτσι, αυτές οι εικόνες μας λένε ότι οι σκέψεις και τα συναισθήματα των γυναικών είτε δεν υπάρχουν, είτε δεν παρουσιάζουν κανένα ενδιαφέρον.
Η έρευνα του New York Film Academy (NYFA) από το 2007 έως το 2017 μας δίνει πολλά στοιχεία για την ανισότητα των φύλων στην οθόνη μας. Στις κορυφαίες 900 ταινίες κατά την περίοδο 2007-2016, το 25,9% των γυναικών φορούσαν αποκαλυπτικά ρούχα σε αντίθεση με το 5,7% των ανδρών, το 25,6% των γυναικών ηθοποιών εμφανίζονται εν μέρει γυμνές σε αντίθεση με το 9,2% ανδρών, και μόνο το 12% των ταινιών παρουσίασε ένα ισορροπημένο καστ όπου οι μισοί χαρακτήρες είναι γυναικείοι. Επιπλέον, η αναλογία ανδρών προς γυναίκες που δουλεύουν πίσω από τη σκηνή σε ταινίες είναι 5:1. Πιο συγκεκριμένα, το ποσοστό των γυναικών που δουλεύουν πίσω από τη σκηνή στις 250 κορυφαίες ταινίες του 2017 ως εκδότες είναι 16%, ως σκηνοθέτες, και συγγραφείς είναι 11%, και ως κινηματογραφιστές μόλις 4%. Η λίστα Forbes των 10 πιο ακριβοπληρωμένων γυναικείων ηθοποιών το 2017 έφτασε τα συλλογικά 172,5 εκατομμύρια δολάρια, έναντι των 488,5 εκατομμυρίων δολαρίων για τους κορυφαίους 10 άνδρες ηθοποιούς. Όσον αφορά τις προκαταλήψεις φύλου στα βραβεία, στα Oscars, μόνο πέντε γυναίκες σκηνοθέτες έχουν υπάρξει υποψήφιες μέσα στα χρόνια, και μόνο μία έχει κερδίσει. Από συνολικά 191 υποψηφιότητες το 2018, υπήρξαν 40 υποψηφιότητες για γυναίκες σε κατηγορίες ‘behind-the-scenes’ κάνοντας την μία χρονιά ρεκόρ μαζί με το 2016 για τις περισσότερες υποψηφιότητες για γυναίκες στην ιστορία των Όσκαρ. Όλα αυτά, λαμβάνοντας υπόψη μας ότι το 72% των ψηφοφόρων στα Oscars είναι άνδρες.
Για πολύ καιρό, η κατάσταση παρέμενε στάσιμη και κανένας δεν έδινε την απαραίτητη σημασία με αποτέλεσμα να περνούν όλα απαρατήρητα. Η εμφάνιση κινημάτων όπως το #MeToo (Κι εγώ), όμως, με αφορμή τις πολυάριθμες καταγγελίες κατά αστέρων όπως τον παραγωγό Χάρβεϊ Γουάινσταϊν για σεξουαλική παρενόχληση και βιασμό, χειραγώγηση και εκφοβισμό, έσπασαν τον άτυπο «νόμο σιωπής» του Hollywood. Σύμφωνα με το New Yorker, εδώ και δεκαετίες ο Γουάινσταϊν «με τη βοήθεια δικηγόρων και της ομάδας δημοσίων σχέσεων που είχε, φρόντισε ώστε, τίποτε να μην δημοσιοποιείται όσον αφορά τις περιπτώσεις παρενόχλησης, σεξουαλικής επίθεσης ή βιασμών». Στις 25 Μάιου 2018, ο Γουάινσταϊν κατηγορήθηκε από την αστυνομία της Νέας Υόρκης για περιστατικά που αφορούσαν δύο ξεχωριστές γυναίκες. Την ημέρα εκείνη συνελήφθη μετά την παράδοσή του στην αστυνομία. Αργότερα, αφέθηκε ελεύθερος αφού ένα εκατομμύριο δολάρια δόθηκαν ως εγγύηση για λογαριασμό του. Ο δικηγόρος του παραγωγού ανακοίνωσε ότι ο Γουάινσταϊν δηλώνει αθώος στις κατηγορίες εναντίον του.
Ζώντας σε έναν κόσμο γεμάτο με σεξουαλικούς θηρευτές, πολλοί είναι αυτοί που έτρεξαν να διαψεύσουν τα θύματα και να υποστηρίξουν τον Γουάινσταϊν, όπως και τους άλλους αντίστοιχούς του. Όταν 50 άντρες αποκαλούν μια γυναίκα «πουτάνα», τους πιστεύουμε. Όταν όμως 50 γυναίκες αποκαλούν έναν άντρα βιαστή, γιατί το βρίσκουμε αμφισβητήσιμο; Η υποκρισία στο Hollywood εκτείνεται πολύ βαθιά στην κοινωνία μας και έχει καταδικαστεί από πολλούς καλλιτέχνες. Ενώ αναγνωρίζετε το πρόβλημα, γιατί δεν κάνετε τίποτα γι’ αυτό έμπρακτα; Γιατί δεν δίνετε στις γυναίκες τις δουλειές και τον μισθό που αξίζουν;
Οι κινητοποιήσεις και οι καμπάνιες των γυναικών δε σταματάνε εδώ. Για πρώτη φορά, οι γυναίκες έγιναν πιστευτές. TIME’S UP, λοιπόν. Δεν θα ανεχτούμε πια σεξουαλικές παρενοχλήσεις και ανισότητες στον χώρο εργασίας. Ήρθε η ώρα να κάνουμε όλοι κάτι γι’ αυτό και να πάρουμε το μέλλον στα χέρια μας!
Είναι γεννημένη το 1998 στην Αθήνα. Αποφοίτησε από τη Σχολή Μωραΐτη και πλέον ζει και σπουδάζει στο Λονδίνο, στο Τμήμα Business and Management του University Of Reading. Αρθρογραφεί για το περιβάλλον στην κατηγορία του Ελεύθερου του OffLine Post.
