Της Ρένας Δανατζή
Για την Ελλάδα το 2019, το “Μακεδονικό” αναμφισβήτητα θα αποτελέσει ένα τεράστιο και αμφιλεγόμενο κεφάλαιο για την ιστορία του τόπου. Είναι ένα ζήτημα που έχει διχάσει την χώρα στα δύο, και μάλιστα, ο διχασμός αυτός έχει υπερβεί τα όρια της πολιτικής αντιπαράθεσης. Το ζήτημα πλέον, έχει κοινωνική, εθνική και ηθική υπόσταση.
Όπως κάθε κρίσιμη πολιτική απόφαση, έτσι και αυτή είχε ως αποτέλεσμα ποικίλες αντιδράσεις από τους πολίτες. Συλλαλητήρια, κινητοποιήσεις, κύματα επιθέσεων και αντιπαραθέσεων. Διαφορετικές μορφές έκφρασης, διάφορες εντάσεις όλες όμως με έναν, όμως, κοινό παρονομαστή: την κατηγορηματική αντίθεση της πλειοψηφίας των Ελλήνων προς την επικύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών από την Βουλή.
Δεν θεωρώ πως χρειάζεται στην προκειμένη στιγμή να κρίνω πολιτικά την απόφαση. Κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται την πολιτική συγκυρία σύμφωνα με πολλές παραμέτρους και στην ουσία δεν υπάρχει λάθος και σωστό. Τα πάντα είναι θέμα οπτικής γωνίας και αποτελεσματικής τεκμηρίωσης.
Θα σταθώ στο τεράστιο μέρος των Ελλήνων που αντέδρασαν, επιχειρώντας να ερμηνεύσω τους λόγους που οδήγησαν όλο αυτό το πλήθος σε μία τόσο οργανωμένη και ηχηρή άρνηση.
Οι Έλληνες είναι εθνικιστές; Δεν θεωρώ ότι η κουλτούρα μας μπορεί να αγκαλιάσει ακρότητες. Είτε η ακροδεξιά, είτε η ακροαριστερά, δε συνάδει με την κουλτούρα του μέσου Έλληνα. Επομένως, σε καμία περίπτωση δεν θα έλεγα πως μέσα στους Έλληνες φωλιάζει μένος.
Ο πυρήνας αυτής της αντίδρασης, θα έλεγα πως είναι η αγανάκτηση του κόσμου. Μία γενικότερη αγανάκτηση, στην οποία κάθε τόσο, μικρά ή μεγάλα γεγονότα την πυροδοτούν. Μία αγανάκτηση που σε τελική ανάλυση είναι η αδικία, η οποία έχει κατακαθίσει στις συνειδήσεις του και έχει γιγαντωθεί.
Η γενική αντίδραση αναφορικά με το “Μακεδονικό”, ναι μεν πολλές φορές υπήρξε άκομψη, όμως, αν σταθούμε στην γεύση που μας άφησε, θα παρατηρήσουμε πως οι άνθρωποι αυτοί, δεν επιχείρησαν τίποτα παραπάνω, παρά μία ύστατη προσπάθεια να περισώσουν όσα τους ενώνουν και παράλληλα τους διαφοροποιούν από τους υπόλοιπους λαούς.
Ένιωσαν την ανάγκη να προστατέψουν ένα από τα στοιχεία που μέχρι πρότινος, διαμόρφωνε την ταυτότητά τους ιστορικά, παραδοσιακά και συναισθηματικά.
Δεν πρέπει φυσικά, να μην παραδεχτούμε πως η συντριπτική πλειοψηφία, διαδήλωνε για γεγονότα που ποτέ δεν διάβασε και δεν κατανόησε ιστορικά. Παρ΄ όλα αυτά, καλώς ή κακώς, ακόμα και αυτό το στοιχείο, η συναισθηματική έπαρση δηλαδή που βαραίνει περισσότερο από την λογική και την γνώση, ήταν πάντοτε χαρακτηριστικό της σύγχρονης Ελλάδας.
Επομένως, καταλήγουμε πως μία χούφτα ανθρώπων στην υδρόγειο, διεκδίκησε σε μία κουκκίδα του χάρτη, το δικαίωμα να υπερασπιστεί αυτό που την κάνει να νιώθει ταύτιση με τους γύρω της. Αυτό που της δίνει μορφή, που την χαρακτηρίζει και της προκαλεί συναισθήματα. Σωστό ή λάθος, δεν παύει να είναι αναφαίρετο δικαίωμά της το να διεκδικεί.
