Του Ανδρέα Παπαϊωσήφ,
Σε μιας εξέχουσας σημασίας κίνηση προβαίνουν οι ΗΠΑ, καθώς πρόσφατα ανακοινώθηκαν οι συζητήσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Πολωνίας για την σύσταση μιας κοινής συνεδρίασης πολλαπλών διεθνών και περιφερειακών δρώντων, η οποία θα λάβει μέρος στην Βαρσοβία, στις 13 και 14 Φεβρουαρίου του 2019. Σε δηλώσεις του ο Αμερικανός Γραμματέας του Κράτους Μάικ Πομπέο δήλωσε πως “η συνεδρίαση αυτή αφορά την σταθερότητα, την ειρήνη, την ασφάλεια και την ελευθερία στην Μέση Ανατολή, καθώς θα εξετάσει το κατά πόσο η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης της περιοχής”. Στην συνέχεια, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέδωσε ανακοίνωση η οποία ανέφερε πως «η συνεδρίαση αυτή θα εξετάσει θέματα όπως η τρομοκρατία, ο εξτρεμισμός, η ανάπτυξη και εξάπλωση πυραυλικών συστημάτων όπως και οι απειλές που προέρχονται από «εξουσιοδοτημένες ομάδες».
Από πλευράς Τεχεράνης, η αντίδραση ήταν θυελλώδης, καθώς τόσο το Υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν όσο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της χώρας έκαναν λόγο για «Αντί – Ιρανικό Τσίρκο» και «Επιθετικές κινήσεις εναντίον του Ιράν». Μάλιστα, μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών, η Ισλαμική Δημοκρατία κάλεσε την Πολωνική πρεσβεία που εδρεύει στην Τεχεράνη σε συνάντηση με σκοπό να ζητήσει εξηγήσεις για το “Δυτικό” αυτό εγχείρημα. Έπειτα, ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ δήλωσε πως “μια συνεδρίαση σαν αυτή θα κάνει το Ιράν ακόμα πιο δυνατό και θα φανερώσει την Ευρωπαϊκή προδοσία κατά του Ιράν”. 
Τα μείζονος σημασίας ζητήματα σε αυτό το νέο πλαίσιο Αμερικανικών, Ευρωπαϊκών και Ιρανικών σχέσεων είναι πρώτον, γιατί οι ΗΠΑ συγκαλούν τώρα μια τέτοια συνεδρίαση και μάλιστα σε Ευρωπαϊκό έδαφος και γιατί η αντίδραση του Ιρανικού καθεστώτος είναι τόσο σφοδρή;
Αν αναλογιστεί κανείς το τι έχει προηγηθεί τους προηγούμενους μήνες στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν είναι εύκολο να καταλάβει κάποιος πως οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν με κάθε μέσο να καταφέρουν αυτό που δεν κατάφεραν, όταν ακύρωσαν μονομερώς την συμφωνία 5+1 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δηλαδή να απομονώσουν ακόμη περισσότερο οικονομικά και στρατιωτικά την Τεχεράνη. Η Ευρωπαϊκή τοποθεσία για την συνεδρίαση αυτή, μας δείχνει πως οι ΗΠΑ θέλουν να υπενθυμίσουν στους Ευρωπαίους πως ο μεγάλος τους σύμμαχος είναι η Ουάσιγκτον και όχι η Τεχεράνη, πως ναι μεν οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους προς το Ιράν, αλλά θα πρέπει πρώτα να τελεστεί μια εκ νέου συζήτηση για το τι εστί Ιράν. Επίσης, οι ΗΠΑ μέσω της Ευρωπαϊκής τοποθεσίας είναι προφανές πως στέλνουν ένα ηχηρό μήνυμα στην Τεχεράνη πως δεν θα είναι τόσο εύκολη η συνεργασία με της γηραιά ήπειρο, όσο περνάει από το χέρι των ΗΠΑ.
Σαφώς και θα περίμενε κανείς ένα τέτοιο διπλωματικό γεγονός να ταλανίζει την Ιρανική πολιτική το δεδομένο χρονικό διάστημα για συγκεκριμένους λόγους. Πρώτον και κύριον, μια ισχυρή ‘επίθεση’ στην οικονομία και παραγωγή πυρηνικής ενέργειας για το Ιράν θα μπορούσε να σημαίνει ακόμα και πτώση του καθεστώτος, διότι είναι γνωστό πως η εσωτερική πολιτική κατάσταση στην χώρα έχει αρκετά προβλήματα με το καθεστώς να προσπαθεί να κρατηθεί με κάθε μέσο την ίδια ώρα που δέχεται τόσο εξωτερικές όσο και εσωτερικές πιέσεις για πολιτική αλλαγή. Κατά δεύτερον, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε μεγάλα στρατηγικά βήματα προκειμένου να καταστεί ως περιφερειακή δύναμη στην Μέση Ανατολή, τα οποία βήματα έφεραν ως ‘νίκες’ της την εδραίωση στην περιοχή της Συρίας και την υπογραφή του «Συμφώνου 5+1». Μια νέα σειρά συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκών δυνάμεων θα μπορούσε να φέρει καταστρεπτικά αποτελέσματα για το Ιράν κυρίως στο κομμάτι που σχετίζεται με την οικονομία και το εμπόριό της, καθώς και με το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικής ενέργειας. Είναι επόμενο λοιπόν να χαρακτηρίζεται ως «προδοσία» η συνεδρίαση αυτή…
