Του Θοδωρή Μεσημέρη,
Το να αποκαλείς κάτι ως «έργο του αιώνα» θα ήταν υπερβολή και ναι, στις περισσότερες περιπτώσεις αυτό αληθεύει. Το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί και για τον ισχυρισμό του Xi Jinping για το πρόγραμμα του «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», ως πιο φιλόδοξου σχεδίου του αιώνα, αν όχι όλων των εποχών. Τι είναι αυτό το σχέδιο όμως; Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα σχέδιο της Κίνας για να αυξήσει την παγκόσμια επιρροή της χρησιμοποιώντας οικονομικά μέσα και αποτελεί τη σύγχρονη εκδοχή του δρόμου του μεταξιού. Οι ανταπόκριση ήταν μικτή. Όσοι τάσσονται υπέρ, ισχυρίζονται ότι θα συμβάλλει στη διμερή οικονομική ανάπτυξη και της Κίνας και των εμπλεκόμενων χωρών, ενώ οι επικριτές το θεωρούν πρόφαση για την περαιτέρω επέκταση της Λαϊκής Δημοκρατίας και την περαιτέρω ανάμειξη στις εξωτερικές υποθέσεις. Πράγματι, είναι αδιαφιλονίκητο ότι αυτό θα βοηθήσει στην υλοποίηση του «Κινεζικού Ονείρου», σε αντιδιαστολή με το «Αμερικανικό Όνειρο».
Για μια πιο εύστοχη εξήγηση, είναι ένα σχέδιο διασύνδεσης εμπορικών συναλλαγών και έργων υποδομής στην Ασία, την Ευρώπη και την Ωκεανία. Η λέξη «Ζώνη», αναφέρεται στους δρόμους του εμπορίου και υποδομές στη ξηρά, ενώ το «Δρόμος», στα θαλάσσια εμπορικά δίκτυα που σχηματίζονται με τη διασύνδεση λιμανιών από την Νοτιοανατολική Ασία έως την Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένου αυτού του Πειραιά) έτσι ώστε να είναι πιο εύκολο το εμπόριο με την Κίνα. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται στα 950.000.000.000 και μπορεί να φτάσει το κόστος και στα τρισεκατομμύρια. Για τον έλεγχο της ροής του χρήματος συστάθηκε το Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB) με αρμοδιότητα τον δανεισμό χρημάτων για οικονομικά έργα και το Silk Road Fund που έρχεται να επενδύσει αντί να δανείσει σε προγράμματα. Τα έργα υποδομής περιλαμβάνουν κυρίως εμπορικούς δρόμους διηπειρωτικά, αγωγούς, λιμάνια, γέφυρες κοκ., όλα τα οποία οδηγούν ή έχουν σχέση με το Πεκίνο. Για το πρόγραμμα αρκεί μια καταφατική απάντηση από οποιαδήποτε χώρα για να δημιουργηθούν υποδομές στην εκάστοτε χώρα, όλα χρηματοδοτούμενα από την Κίνα, κυρίως με δάνεια.
Τα οφέλη είναι πολιτικά και οικονομικά, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στις εξωτερικές σχέσεις της Κίνας. Ειδικότερα, η Κίνα κατάφερε να αποστείλει εργατικό δυναμικό στο εξωτερικό και σήμερα οι επτά από τις δέκα κορυφαίες κατασκευαστικές εταιρίες είναι κινεζικές. Ενδιαφέρουσα είναι η διερεύνηση, αν γίνει, από άποψη διεθνών σχέσεων. Συγκεκριμένα για την Κίνα θα αναπτυχθούν σχέσεις με πολλές χώρες. Το Πακιστάν, για παράδειγμα, λόγω των εσωτερικών προβλημάτων του, δεν ανέπτυξε σχέσεις με καμία υπερδύναμη ούτε προσέλκυε ξένους επενδυτές. Αυτό άλλαξε όταν η Κίνα πρότεινε την δημιουργία λιμανιού στο Γκουάνταρ, με αποτέλεσμα την άνοδο του ΑΕΠ του και από τότε ενισχύθηκαν οι σχέσεις Κίνας-Πακιστάν. Η Λαϊκή Δημοκρατία, ωστόσο, ριψοκινδυνεύει διότι η Ινδία μπορεί θα αισθανθεί ότι μ’ αυτό τον τρόπο η Κίνα θα στραφεί στη μεριά του Πακιστάν σε περίπτωση τυχούσας σύγκρουσης για το Κασμίρ. Αυτό μάλιστα θα βοηθήσει στην επικράτηση της Κίνας εντός Ασίας, σε μία περίοδο που οι ΗΠΑ, υπό τον Τραμπ, στρέφουν την προσοχή τους στην Ασία και τον Ειρηνικό. Η σύσφιξη σχέσεων χάρη στο προσκείμενο έργο πραγματοποιήθηκε και με αυταρχικά καθεστώτα, όπως είναι το Αζερμπαϊτζάν ή η Λευκορωσία.
Η Ρωσία, αν και έχει συμφωνήσει για κατασκευή σιδηροδρόμων στο εσωτερικό της θα μπορούσε από ένα σημείο και μετά να υποψιαστεί ότι η υπεροχή της Κίνας θα μπορούσε να συμβάλει στην σταδιακή αποδυνάμωσή της και στην Ευρώπη και ως εκ τούτου να αποσύρει τις διμερείς συμφωνίες της για χτίση υποδομών. Προβλήματα θα μπορούσαν να προκληθούν και με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής διότι με τη δημιουργία θαλασσίων δικτύων θα υποβαθμιστεί η ναυτική μόχλευση της Αμερικής. Επιπλέον, η Ουάσιγκτον αγωνιά ότι, καθώς στο “Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος” συμμετέχουν και σύμμαχοί της σαν τη Ν. Κορέα και το Ισραήλ, θα μπορούσαν να αυτομολήσουν προς το Πεκίνο.
Δεν είναι αδόκητο ότι ένα τόσο μεγαλειώδες έργο δεν έχει τα ρίσκα του. Το μεγαλύτερο θέμα θα προκύψει από φτωχότερες χώρες όπως είναι το Λάος ή η Κιργιζία, που θα αδυνατούν να αποπληρώσουν το χρέος για τα έργα υποδομής. Πρόβλημα είναι επίσης η εκτενής διαφθορά ορισμένων χωρών στο πρόγραμμα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσκολίες αποπληρωμής. Οι κατάσταση γίνεται δυσκολότερη όταν ανάλογα έργα συμβαίνουν και σε εμπόλεμες ζώνες όπως είναι η Υεμένη. Η απάντηση της Κίνας σ’ αυτά είναι παραχώρηση της κυριότητας των υποδομών στην ίδια με την παράλληλη εγκατάσταση των πλοίων της. Τέτοια περιστατικά συνέβησαν σε πολλούς παραθαλάσσιους χώρους του Ινδικού Ωκεανού, με αποτέλεσμα να νομίσουν πολλοί ειδικοί και διεθνολόγοι ότι αυτά ήταν εξ’ αρχής σχεδιασμένα από το Πεκίνο για γεωπολιτικούς σκοπούς στα προαναφερόμενα ύδατα. Παρά τα ρίσκα που μπορεί να παρουσιάσει το πρόγραμμα, η Κίνα βρίσκει μία εναλλακτική που θα της επιτρέψει να παραμείνει αλώβητη και έτσι να αναδυθεί στην κορυφή.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κατερίνη, Πιερίας το 1998. Φοίτησε ένα χρόνο στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών ΑΠΘ και πλέον, σπουδάζει στη Νομική του ΑΠΘ. Ενδιαφέροντά του εντοπίζονται στο Διεθνές και στο Ποινικό Δίκαιο. Μιλάει άπταιστα αγγλικά, ισπανικά και ρώσικα, ενώ έχει βασικές γνώσεις γερμανικών, πορτογαλικών και γαλλικών.
