Της Σπυριδούλας Βαλασιάδου,
Μια «Ενωμένη Ευρώπη βασισμένη στις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου, της αλληλεγγύης και της επικουρικότητας» (M. Weber) αποτελεί το όραμα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, «EPP», το οποίο υποστηρίζει την Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση και διέπεται από τις ιδεολογικές αρχές της χριστιανοδημοκρατίας και του φιλελεύθερου συντηρητισμού. Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΕΛΚ, Manfred Weber, εξελέγη ως υποψήφιος («Spitzenkandidat») για το αξίωμα του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις επικείμενες εκλογές του Μαΐου 2019, έχοντας την υποστήριξη της Γερμανίδας Καγκελαρίου, Angela Merkel και του Αυστριακού ομολόγου της, Sebastian Kurz. Χαρακτηριστικά, η Γερμανίδα Καγκελάριος είχε δηλώσει το εξής: «I support the candidacy of Manfred Weber». Ο Βαυαρός Ευρωβουλευτής τάσσεται υπέρμαχος μίας «Ενωμένης Ευρώπης η οποία βασίζεται σε μία ολοένα και στενότερη ένωση των ευρωπαϊκών λαών», πεποίθηση η οποία αποτυπώνεται στo hashtag #StrongerTogether της προεκλογικής του καμπάνιας. Ο ίδιος σε συνέντευξή του στο EBR μάλιστα όρισε ως προτεραιότητα μείζονος σημασίας τη διαμόρφωση μίας Ε.Ε προσανατολισμένης στους Ευρωπαίους πολίτες της και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Πιο συγκεκριμένα, στην ερώτηση της δημοσιογράφου Ειρ.Σωτηροπούλου «What is the central message of your campaign and your party’s key priorities on the next day of the European parliamentary elections?», απάντησε «My priority will be to bring Europe closer to the people […] Ι want people to feel that Europe is their home and that they are at the core of the European project».
Στη διεκδίκηση της προεδρίας της Κομισιόν, ο Βέμπερ αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπος με τον Ολλανδό France Timmermans, ο οποίος ορίστηκε επικεφαλής των σοσιαλιστών στις ευρωεκλογές, που θα διεξαχθούν τον Μάιο του 2019 και υποψήφιός τους για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά το συνέδριο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΕΣΚ).
Η ανάθεση της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λογίζεται ως μία διαδικασία υψίστης σημασίας, καθώς η Επιτροπή ως θεσμικό όργανο κατέχει την «αρμοδιότητα πλειοψηφίας», είναι δηλαδή υπεύθυνη για την υποβολή νομοθετικών προτάσεων που αντανακλούν το κοινοτικό συμφέρον -κανένας θεσμός και κανένα κράτος-μέλος δεν αντικαθιστά την Επιτροπή σε αυτή τη διαδικασία-(άρθρο 294 ΣΛΕΕ).
Ο Πρόεδρος, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποφασίζει για την οργάνωση της Επιτροπής, κατανέμει χαρτοφυλάκια στα μέλη της και μπορεί να προβεί σε αλλαγές ανά πάσα στιγμή. Καθορίζει επιπρόσθετα το πολιτικό πρόγραμμα της Επιτροπής, προασπίζοντας το γενικό ευρωπαϊκό συμφέρον (https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2014-2019/president_en). Συνεπώς, η επιλογή του Προέδρου στις επικείμενες εκλογές του 2019 αναντίρρητα θα διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στη χάραξη της πορείας της Ε.Ε τόσο στο ευρωπαϊκό όσο και στο διεθνές πολιτικό γίγνεσθαι.
Λόγου χάρη, η επιλογή του Βαυαρού υποψηφίου του ΕΛΚ για τη θέση του ανώτατου αξιωματούχου της Ε.Ε θα ενισχύσει την προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, στα χνάρια του νυν Προέδρου, Jean–Claude Juncker, σε μία προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος της Ε.Ε και των Ευρωπαίων πολιτών της. Να υπογραμμιστεί στο σημείο αυτό, ότι η επιλογή του Προέδρου ακολουθεί την εξής διαδικασία: «Κάθε πέντε χρόνια, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – αποτελούμενο από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε – προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έναν υποψήφιο για τη θέση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο υποψήφιος για τη θέση του προέδρου προτείνεται με βάση την πολιτική κοινοβουλευτική σύνθεση μετά τις εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κατά κανόνα, ο πρόεδρος επιλέγεται από τη μεγαλύτερη πολιτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Εάν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στηρίξουν τον υποψήφιο με απόλυτη πλειοψηφία, ο υποψήφιος αυτός εκλέγεται». Εάν δηλαδή συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους το ΕΛΚ, όπως συνέβη το 2014, τότε ο υποψήφιος M.Weber θα προταθεί ως υποψήφιος. Ωστόσο, κάποιες πηγές αναφέρουν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αρνείται να δεσμευθεί ότι θα σεβαστεί αυτή τη διαδικασία, που ακολουθήθηκε το 2014.
Εάν λάβει το χρίσμα της προεδρίας ο M.Weber, ενδεχομένως να προκληθούν αντιδράσεις περί «γερμανοποίησης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς ο φόβος υπερίσχυσης του εθνικού φρονήματος έναντι της αδύναμης ακόμα ευρωπαϊκής ταυτότητας, ελλοχεύει. Ο Βαυαρός υποψήφιος βέβαια, υποστηρίζει ότι «Only with active Member States do we maintain a balance between countries in Europe. But let me be clear, my Commission will never be a Commission of big and small countries, or of first class and second class citizens, we are all Europeans», υπό τη φεντεραλιστική οπτική της εξομοίωσης όλων των Ευρωπαίων πολιτών.
Στον αντίποδα, η Συμμαχία Φιλελευθέρων & Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE,) δεν παρουσιάσουν έναν πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Κογκρέσο, μολονότι οι ίδιοι υποστήριξαν τη διαδικασία «Spitzenkandidat» στις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές του 2014. Διάχυτη είναι η αίσθηση στο Κογκρέσο ότι αυτή η διαδικασία σχεδιάστηκε προκειμένου να ευνοηθεί η κοινοβουλευτική ομάδα του ΕΛΚ, καθώς υπάρχουν πολλές πιθανότητες να κερδίσει ξανά τις περισσότερες έδρες κατά τις εκλογές του επόμενου έτους. Ενδεικτικά, ο Εμμανουέλ Μακρόν εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του υποστηρίζοντας ότι η επιλογή του προέδρου της Επιτροπής πρέπει απορρέει από τις εισηγήσεις των ηγετών των κρατών-μελών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ωστόσο, οι Φιλελεύθεροι εν τέλει, θα συμμετέχουν απρόθυμα στη διαδικασία «Spitzenkandidat» με την υποβολή ομάδας υποψηφίων – κατά πάσα πιθανότητα πέντε. Πιθανά ονόματα περιλαμβάνουν τη Δανή Επίτροπο Ανταγωνισμού, Margrethe Vestager και την Τσέχα Επίτροπο Δικαιοσύνης, Vera Jourova. Αναμένεται να αποφανθούν για τους υποψήφιους το Φεβρουάριο.
Η Astrid Panosyan, μία εκ των ιδρυτών της En Marche, προέβη στις 9 Νοεμβρίου σε επίσημη προσφορά συμμαχίας του κόμματός της με τη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (Alde). Ωστόσο, στην ομιλία της, κατέστησε σαφές ότι το σημερινό Alde θα αποτελούσε μόνο τον πυρήνα μιας νέας μεγαλύτερης ομάδας που αναμένεται να δημιουργηθεί. «Make no mistake, Alde is the core with whom En Marche wants to build this coalition», «But for this endeavor to be successful, we need to go beyond this core and reach out to parties who are not here today but could join if we are willing to show them a way». Ο Macron έχει θέσει ως στόχο την οικοδόμηση μιας νέας διευρυμένης πολιτικής ομάδας, στους κόλπους της οποίας θα εντάσσονται κόμματα, που ασπάζονται κοινές πολιτικές πεποιθήσεις –ακόμα και αν βρίσκονται επί του παρόντος στις κεντροαριστερές ομάδες «S&D» και «Green», καθώς ακόμη και κόμματα που βρίσκονται σήμερα στο κεντροδεξιό EPP. Ο σκεπτικισμός αναφορικά με τη πολιτική επιλογή του Γάλλου Προέδρου είναι έκδηλος, διότι κατά κύριο λόγο ένα ευρύ πολιτικό φάσμα τέτοιου βεληνεκούς δύναται να σταθεί τροχοπέδη στην αποτελεσματική λειτουργία της ομάδας. Η εκτιμώμενη ανομοιογένεια ενδεχομένως να υπερισχύσει έναντι του κοινοτικού φρονήματος και του αγώνα για μία καλύτερη Ε.Ε.
Σε μία ευρωπαϊκή ήπειρο συνεχώς βαλλόμενη από εξωτερικές και εσωτερικές κλειδώσεις, η ανάγκη για εξύψωση της ενιαίας ευρωπαϊκής ταυτότητας καθίσταται αδήριτη. Μία «Ενωμένη Ευρώπη» στη βάση ενός συμμετοχικού δημοκρατικού πολιτικού συστήματος δύναται να αποτελέσει ένα ιδανικό πλαίσιο των κρατών της ευρωπαϊκής ηπείρου, ώστε να διεκδικήσουν μία ισχυρή θέση στο διεθνές περιβάλλον, μεταξύ μεγάλων και αναδυόμενων δυνάμεων. Για τον λόγο αυτό, το προσεχή Μάιο, οι πολίτες των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλουμε να εκλέξουμε με σύνεση και έχοντας κατά νου το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον τα 705 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
