Του Πάνου Ιορδανίδη, 17 Δεκεμβρίου έως 23 Δεκεμβρίου, Εβδομάδα 51η,
Χωρίς καμία αμφιβολία, η απόφαση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, να αποσύρει τα στρατεύματά του από τη Συρία αποτελεί το κορυφαίο γεγονός της εβδομάδας. Η αμερικανική αυτή εξαγγελία έχει δημιουργήσει γεωπολιτικό σεισμό, μια εξαγγελία που εντάσσεται στα πλαίσια της εσωστρεφούς ατζέντας του Τραμπ σε συνδυασμό με την μεταστροφή του αμερικανικού γεωστρατηγικού κέντρου βάρους στην Ασία και τον Ειρηνικό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, μετά από μια ανάρτηση στο Twitter, ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ βγαίνουν νικηφόρες κατά των δυνάμεων του «Ισλαμικού Κράτους», αφού η παρουσία του έχει συρρικνωθεί σημαντικά, επομένως ο αμερικανικός στρατός δεν έχει λόγο να βρίσκεται πλέον στα συριακά εδάφη.
Άξιο απορίας του εν λόγω ισχυρισμού, είναι αρχικά το γεγονός ότι λίγους μήνες πριν ο Αμερικανός πρόεδρος απέβλεπε στην επ’ αόριστον παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων για να περιορίσουν την ιρανική επιρροή. Δευτερευόντως, εδράζεται το γεγονός ότι παρόλο που το «Ισλαμικό Κράτος» δεν έχει την εδαφική παρουσία των προηγουμένων ετών, οι τρομοκρατικές επιθέσεις σε αμάχους και οι μετωπικές συγκρούσεις με αντίπαλες δυνάμεις του συριακού εμφύλιου συνεχίζονται τακτικά, για να μην αναφερθούμε στον αριθμό των μαχητών που παραμένει σταθερός στην ευρύτερη περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, οι αντιδράσεις ήταν ποικίλες, και η παραίτηση του Τζέιμς Μάτις δεν είναι η μοναδική. Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις των Κούρδων μαχητών και βασικοί σύμμαχοι της Δύσης, κρούουν το κώδωνα του κινδύνου για την ανασύνταξη των τζιχαντιστικών δυνάμεων. Στα ίδια πλαίσια κινούνται και οι ευρωπαϊκές δυνάμεις με τη Γαλλία προεξέχουσα. Το Ισράηλ, δια στόματος του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, βρίσκεται σε ετοιμότητα να καλύψει το αμερικανικό κενό επαναεπιβεβαιώνοντας την βούληση του για περιορισμό του Ιράν στην περιοχή.
Όπως όμως είναι λογικό, ο μεγάλος κερδισμένος φαίνεται να είναι η Τουρκία, μιας και η απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων «λύνει τα χέρια» στην Άγκυρα για να κατατροπώσουν τους Κούρδους που εγείρουν αυτονομιστικές αξιώσεις, με τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να αναγγέλλει ήδη στρατιωτικές επιχειρήσεις στα ανατολικά του Ευφράτη.
Βέβαια, και η Ρωσία καλωσορίζει την αμερικανική ενέργεια, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να τονίζει επιτακτικά την παράνομη παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων όλα αυτά τα χρόνια κατά παράβαση της συριακής κυριαρχίας. Και μιλώντας για παραβιάσεις εθνικής κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας, έντονη κινητικότητα αυτήν την εβδομάδα παρατηρήθηκε και στο ουκρανικό μέτωπο.
Σχεδόν ένα μήνα μετά τις εντάσεις στην Μαύρη Θάλασσα, η Μόσχα φαίνεται πως επιθυμεί να θωρακίσει αμυντικά το παράνομα προσαρτημένο έδαφός της, με το Υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ να κάνει λόγω για ενδεχόμενη προβοκάτσια των Ουκρανών πριν το τέλος του 2018. Τα μαχητικά αεροσκάφη που κατέφθασαν στην Κριμαία αναμένεται να ενισχύσουν σημαντικά την ρωσική αεράμυνα στην περιοχή, την ίδια στιγμή που Αμερικανοί γερουσιαστές ασκούν πιέσεις στην διακυβέρνηση Τραμπ να λάβει άμεσα μέτρα καταστολής της ρωσικής επιθετικότητας.
Σε μια κίνηση στήριξης στην Ουκρανίας, ο Βρετανός Υπουργός Άμυνας, Γκάβιν Ουίλιαμσον, επισκέφθηκε την χώρα σε μια συνάντηση με τον Ουκρανό ομόλογό του. Αφότου δήλωσε πως «η Μαύρη Θάλασσα δεν είναι ρωσική αλλά διεθνής», ανακοίνωσε πως η Μεγάλη Βρετανία στέλνει πλοίο του Βασιλικού Ναυτικού για να ενισχύσει την ουκρανική άμυνα.
Ηνωμένο Βασιλείο και Ρωσία γνωρίζουν μια καθοδική πορεία των μεταξύ τους σχέσεων το τελευταίο διάστημα με τα μέτωπα να είναι πολλά, με το τελευταίο από αυτά να αποτελεί το πεδίο των ΜΜΕ, όπου η ρωσική πλευρά εξετάζει τον περιορισμό του BBC ως αντίποινα του πρωθύστερου περιορισμού που επέβαλλαν οι Βρετανοί σε ρωσικό δίκτυο.
Όμως δεν είναι αυτή η μοναδική παράμετρος που ενδεχομένως να οδηγήσει σε γενικευμένη ένταση τις αντίπαλες δυνάμεις στο ουκρανικό ζήτημα. Ήδη το ΝΑΤΟ έχει εκφράσει τις βλέψεις του για ενίσχυση των πρωτοβουλιών του προς υποστήριξη της Ουκρανίας και η στάση του Πούτιν στο ζήτημα δεν φαίνεται να είναι καθόλου υποχωρητική. Καθώς λοιπόν το γεωπολιτικό θερμόμετρο χτυπάει κόκκινο, τα επιμέρους στοιχεία, δυστυχώς, δεν διαθέτουν θετικό πρόσημο και τα ποσοστά της αστάθειας αυξάνονται κατακόρυφα.
Απόφοιτος του Τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι λάτρης της διεθνούς πολιτικής τόσο σαν ακαδημαϊκό, όσο και σαν δημοσιογραφικό αντικείμενο. Έχει ασκηθεί σε πολιτικές διευθύνσεις του ΥΠΕΞ και δραστηριοποιείται ενεργά στον χώρο του εθελοντισμού σε ΜΚΟ, ακαδημαϊκά συνέδρια και εκπαιδευτικές προσομοιώσεις.
