Της Μαρίας Αναγνώστου
Μία χρονιά τελειώνει και ένα νέο έτος πλησιάζει. Όμως ένα βασικό πρόβλημα συνεχίζει να υφίσταται. Οι άνθρωποι εξακολουθούν να νιώθουν μόνοι τους παρά τις τρομερές διαστάσεις που έχει λάβει η τεχνολογία. Γυρνάς το βλέμα σου και όλοι γύρω σου είναι σκυμμένοι πάνω από μία οθόνη. Σκρολάρουν στο Facebook, κάνουν like, στέλνουν ‘’λυπάμαι’’, λένε ότι είναι ενθουσιαμένοι, έκπληκτοι, χαρούμενοι κ.λπ. Όμως, αν κοιτάξεις τα μάτια τους, το πρόσωπό τους, δε θα διακρίνεις κανένα συναίσθημα. Μία νωχελικότητα, μία αδιαφορία για όσα συμβαίνουν, για όσα σχολιάζουν. Η πλειοψηφία των χρηστών τουFacebook, του Instagram και των άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν μερικές εκατοντάδες φίλους. Κάποιοι έχουν ακόμα και χιλιάδες. Όμως, ενώ έχουν θεωρητικά τόσους πολλούς φίλους, στην πραγματικότητα από έρευνες μαθαίνουμε ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του ανθρώπινου πληθυσμού πάσχει απο κατάθλιψη, νιώθει ότι δεν έχει κανένα γύρω του, νιώθει μόνος. Τι κρίμα να έχεις τόσους εικονικούς φίλους και τόσους λίγους στην πραγματικότητα. Τι κρίμα η μοναξιά να είναι ένα απο τα κυρίαρχα συναισθήματα των ανθρώπων εν έτει 2018.
Βέβαια για να μπορέσουμε να ασχοληθούμε ουσιαστικότερα με το θέμα της μοναξιάς πρέπει, πρωτίστως, να τη διακρίνουμε από μία άλλη έννοια, με συγγενική ρίζα αλλά με τόσο διαφορετικό περιεχόμενο, τη μοναχικότητα. Αυτή τη βιώνεις όποτε επιθυμείς να κάνεις την αυτοκριτική σου, να χαλαρώσεις και να αναλογιστείς. Αντίθετα, όταν νιώθεις μόνος σου ακόμα και όταν περιβάλλεσαι από άλλους ανθρώπους,όταν νιώθεις ένα μόνιμο κενό που δεν μπορείς να καλύψεις με κανέναν και με τίποτα, όταν νιώθεις στεναχώρια και απόγνωση, τότε βιώνεις τη μοναξιά.
Έρευνες αποκαλύπτουν πως,στις μέρες μας, ο άνθρωπος βιώνει μοναξιά και απομόνωση ανεξαρτήτως χώρας, εθνικότητας, οικονομικής κατάστασης, πολιτικών και θρησκευτικών πεποιθήσεων.Το Ίδρυμα του Βανκούβερ, Thonktank, σε έρευνα που πραγματοποίησε ανάμεσα σε 4000 άτομα 80 διαφορετικών εθνοτήτων, σύμφωνα με τις απαντήσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας,ανέδειξε ως βασικό πρόβλημα των ανθρώπωντη μοναξιά και τη δυσκολία δημιουργίας ουσιαστικών φιλιών. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Clinical Nursery,το 1/3 των ανθρώπων νιώθει απομονωμένο και μόνο του.
Στην παραπάνω κατάσταση καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η συχνή χρήση της τεχνολογίας. Σύμφωνα με έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πίτσμπεργκ ανάλογα με τη συχνότητα χρήσης των socialmedia κυμαίνεται και ο βαθμός απομόνωσης που θα βιώσει ο άνθρωπος. Έτσι η πιθανότητα να βιώσει κάποιος το αίσθημα της κοινωνικής απομόνωσης και της μοναξιάς είναι διπλάσια εάν ασχολείται ημερισίως με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πάνω από 120 λεπτά, συγκριτικά με τους άλλους που ξοδεύουν σε αυτά καθημερινά μόνο μισή ώρα. Αυτό επιβεβαιώνεται και από έρευνα του βρετανικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας κατά την οποία οι νέοι, που, όπως είναι ευρέως γνωστό, χρησιμοποιούν πολύ πιο συχνά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συγκριτικά με τους μεγαλύτερους τους, βιώνουν τη μοναξιά σε ποσοστό 60% ενώ το ποσοστό αυτό στα άτομα άνω των 55 χρονών φτάνει,μόλις,στο 35%.
Η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά δεν είναι μόνο απόρροια της συχνής χρήσης της τεχνολογίας αλλά τα αίτιά της μπορούν να αναζητηθούν σε κοινωνικοοικονομικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Η οικονομική κρίση, η ανεργία, η δυσκολία κάλυψης απλών αναγκών και αντιμετώπισης καθημερινών προβλημάτων, η εργασία ως μέσο επιβίωσης και όχι ως μέσο δημιουργίας και αυτοβελτίωσης και η μηχανοποίηση του ανθρώπου, δημιουργούν σε πολλούς από εμάς άγχος, απογοήτευση και μία μελαγχολική διάθεση με αποτέλεσμα να κλεινόμαστε όλο και περισσότερο στον εαυτό μας. Ταυτόχρονα, η ιδιοτέλεια, το όφελος και ο εγωισμός, που κυριαρχούν στην εποχή μας, έχουν ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μην ενδιαφέρονται πραγματικά για τους άλλους και έτσι να δημιουργούν παροδικές σχέσεις. Μοναξιά,τέλος, μπορεί να βιώνει κάποιος μετά την απώλεια ενός ανθρώπου, μετά από αλλαγές στο περιβάλλον του είτε όταν νιώθει πως δεν μπορεί να αγαπηθεί και να γίνει αποδεκτός από τους άλλους.
Παρ’όλα αυτά πάντα πρέπει να πιστεύουμε πως υπάρχει λύση και ελπίδα. Υπάρχει αντίδοτο στη μοναξιά. Και αυτό δεν είναι άλλο από το να κλείσουμε τον υπολογιστή, το κινητό, το διαδίκτυο, να πλησιάσουμε τους άλλους και να στοχεύσουμε στην ανάπτυξη πραγματικών και ουσιαστικών προσωπικών σχέσεων. Να αρχίσουμε να εμπιστευόμαστε τους συνανθρώπους μας, να τους βοηθάμε, να αντιμετωπίζουμε τη ζωή με αισιοδοξία, να αφήνουμε πίσω το παρελθόν και να κοιτάμε το μέλλον. Να αρχίσουμε να μιλάμε ο ένας με τον άλλο και όχι ο ένας για τον άλλον.Να καλλιεργήσουμε την αυτοεκτίμησή μας, να βρούμε νέα ενδιαφέροντα, να γνωρίσουμε νέους ανθρώπους. Άλλωστε, όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης, είμαστε από τη φύση μας κοινωνικά όντα και άρα έχουμε έμφυτη την ανάγκη επικοινωνίας μας με τους άλλους. Είναι καιρός, λοιπόν, να αναπτύσσουμε όχι εικονικές και ιδιοτελείς φιλίες αλλά φιλίες που στηρίζονται στην πραγματική και ουσιαστική ‘’πρόσωπο με πρόσωπο’’ επικοινωνία.Όπως λέει, άλλωστε, και ένα ρητό: Η ζωη ειναι μικρή, τρέξε όσο προλαβαίνεις να κάνεις το καλό στον συνάνθρωπό σου.
Πηγές για τις έρευνες:
- https://www.protagon.gr/themata/h-koinwniki-apomonwsi-twn-social-media-44341364264 έρευνα Ινστιτούτου Πιτσμπεργκ
- https://www.itspossible.gr/%CE%B7-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B7-%CF%80%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%81%CE%AC-%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B1-%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%87%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%8C%CF%84%CE%B9-%CF%8C%CF%83%CE%BF%CE%B9-%CE%B1/έρευνα Ινστιτούτου Πίτσμπεργκ
- https://www.doctv.gr/page.aspx?itemID=SPG9810 έρευνα ΒανκούβερThonktank
- https://www.in2life.gr/everyday/modernlife/article/194892/fakelos–monaxia–den–eiste–oi–monoi.html έρευνα clinicNursery& Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας
- https://www.pronews.gr/koinonia/237629_yparhoyn-anthropoi-poy-zoyn-monoi-i-monaxia-oi-aities-tis-kai-ta-provlimata-tis στοιχεία μοναξιάς- μοναχικότητας
