Του Θεοχάρη Χατζημανώλη,
Την άνοιξη του 1545 στην φεουδαρχική Κορέα γεννήθηκε ένας άνθρωπος που έμελλε να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο για το μέλλον της χώρας, αλλά και για την παγκόσμια στρατηγική μεθοδολογία εν γένει. Το όνομά του ήταν Γι Σουν-Σιν.
Ο Γι από μικρός είχε δείξει έφεση στην ανάγνωση και την γραφή, αλλά ακόμη περισσότερο στην ξιφομαχία και την τοξοβολία. Ανέκαθεν επιθυμούσε να ακολουθήσει στρατιωτική σταδιοδρομία, αν και η ενασχόληση με την γραμματεία και την φιλοσοφία του Κομφουκίου, στην Κορέα του 16ου αι. εξασφάλιζε σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση και κύρος. Το στρατιωτικό σώμα του κράτους ήταν παρηκμασμένο και η κρατική διοίκηση, διαποτισμένη από ένα πάλαι εδραιωμένο πελατειακό σύστημα, διόριζε σε υψηλόβαθμα στρατιωτικά αξιώματα τα ευνοημένα της άτομα, ανεξάρτητα από την πολεμική τους επάρκεια.
Ως ενήλικας ο Γι κατετάγη στον στρατό, όπου επέδειξε τις ικανότητές του και γρήγορα μετατέθηκε σε ένα μικρό οχυρό στο βόρειο κορεατικό σύνορο. Το 1583 ο Γι κατάφερε να εξαλείψει αριστοτεχνικά την βόρεια απειλή των Τζούρτσεν, ενός λαού που ταλάνιζε την Κορέα με επιδρομές και λεηλασίες αρκετά χρόνια. Ήταν μία νίκη πρωτοφανής για τα δεδομένα της κορεατικής κοινωνίας, όμως η αίγλη της νίκης προκάλεσε φθόνο στην κορεατική αυλή, η οποία αποφάσισε να μην του απονείμει διάκριση. Αμέσως μετά, λόγω του θανάτου του πατέρα του, ο Γι αναγκάστηκε να αποσυρθεί για τρία χρόνια από το στράτευμα, όπως όριζε η παράδοση.
Όταν επέστρεψε τον διόρισαν στις μεταφορές του στρατεύματος αλλά αργότερα αποφασίστηκε ότι τον χρειάζονται ως διοικητή στο βόρειο μέτωπο. Εκεί οι Τζούρτσεν επιτέθηκαν ξανά, αλλά οι ελάχιστοι και απροετοίμαστοι άνδρες που είχε στην διάθεσή του ο Γι τον ανάγκασαν να υποχωρήσει. Στην δίκη για την ευθύνη της ήττας, ο ανώτερος του κατηγόρησε τον ίδιο τον Γι για να αποφύγει τις κατηγορίες. Έτσι ο Γι βασανίστηκε και τελικά υποβιβάστηκε σε απλό στρατιώτη. Αργότερα βέβαια λόγω του παιδικού του φίλου Ρίου Σονγκ-Γιονκ, ο οποίος έγινε πρωθυπουργός της Κορέας αναγνωρίστηκε η ανάγκη στρατιωτικών μεταρρυθμίσεων και ο Γι επανήλθε.
Η φήμη βέβαια του Γι προέρχεται δικαίως από τον Ιαπωνικό πόλεμο της Κορέας (1592-1598). Το 1592 ο νταιμγιο (φεουδαρχικός τίτλος άρχοντα στην Ιαπωνία) Τογιοτόμι Χιντεγίοσι εισέβαλλε στην κορεατική χερσόνησο σε μία απόπειρα να προωθήσει τα φιλόδοξα σχέδια του για κατάκτηση της Κίνας των Μινγκ. Η ελλιπής προετοιμασία του κορεατικού στρατεύματος και η ανικανότητα των διοικούντων να αμυνθούν στην ιαπωνική επίθεση ήταν έκδηλη. Με βαθμιαίες κατακτήσεις όλη σχεδόν η κορεατική χερσόνησος υποτάχθηκε στους Ιάπωνες κατακτητές. Ενόσω όμως οι Κορεάτες διοικητές ηττούνταν, ο Γι, ως ναύαρχος αυτή τη φορά, νικούσε. Σε συνολικά 23 ναυμαχίες οι Ιάπωνες στάθηκαν ανίκανοι να επικρατήσουν, με τους στόλους τους συνήθως να διαλύονται ολοσχερώς και ελάχιστες φορές να τρέπονται σε φυγή.
Ο Χιντεγιόσι γνώριζε την σημασία της επικράτησης στην θάλασσα. Ο Γι νικώντας σε κάθε ναυμαχία έκοβε την ανατροφοδότηση και τις ενισχύσεις των στρατευμάτων. Η νίκες του οφείλονταν στην στρατηγική του δεινότητα αλλά και την συνολική καθολική του κατάρτιση. Είχε αναπτύξει στις θαλάσσιες συγκρούσεις το σύστημα των «φτερών του γερανού» κατά το οποίο λίγα ευκίνητα πλοία δελέαζαν τον μεγάλο εχθρικό στόλο αναγκάζοντάς τον να τα ακολουθήσει, ενώ ο υπόλοιπος στόλος περικύκλωνε τον εχθρό. Να σημειωθεί ότι τα κορεατικά πλοία διέθεταν 20 περίπου κανόνια για να βομβαρδίζουν και να προκαλούν ζημιά στα πλωτά, ενώ τα ιαπωνικά μόνο 2, καθώς οι Ιάπωνες βασίζονταν σε ογκώδη κατασκευάσματα ιδανικά για να επιβιβάζονται στο εχθρικό σκάφος και να μάχονται πάνω σε αυτό.
Εκτός αυτών των πλεονεκτημάτων, ο ίδιος ο Γι είχε σχεδιάσει ένα καινοτόμο για την εποχή πλοίο, το «πλοίο-χελώνα», στεγασμένο για να καθιστά αδύνατη την επιβίβαση από την πάνω μεριά και κοντύτερο για να πλήττει με βομβαρδισμούς τα χαμηλά τμήματα των πλοίων, βυθίζοντάς τα ευκολότερα. Αυτά σε συνδυασμό με την τεχνική των ναυτικών ελιγμών του Γι και την δυνατότητα του να διατηρεί ακέραιο το ηθικό του πληρώματος χάριζαν τις νίκες.
Με το πέρας των χρόνων οι Ιάπωνες αντελήφθησαν την αδυναμία τους να περαιώσουν την κατάκτηση. Στην κορεατική αυλή έφτασε ένα μήνυμα φαινομενικά προδότη Ιάπωνα αξιωματικού που έδινε την ακριβή τοποθεσία που επρόκειτο να προσαράξει ο νέος Ιαπωνικός στόλος που μετέφερε 141.500 στρατιώτες. Η αυλή διέταξε τον Γι να τους συναντήσει εκεί μα ο ίδιος αρνήθηκε κρίνοντας πως επρόκειτο για παγίδα. Αυτή η ανυπακοή στην διαταγή των αυλικών κρίθηκε προδοτική και τιμωρούνταν με θάνατο, όμως οι επαφές του και η εκτίμηση που του έτρεφαν τον έσωσαν από θάνατο.
Τελικά υποβιβάστηκε ξανά σε απλό στρατιώτη, ενώ ναύαρχος ορίστηκε ο Γουόν Γκιον, ένα άτομο με ασθενέστατη στρατιωτική δράση. Στην ναυμαχία του Τσιλκεολγιανκ (1597) ο Γουόν Γκιον επιτέθηκε στον υποτιθέμενο μεταφορικό στόλο, μόνο για να συναντήσει 500 περίπου πολεμικά ιαπωνικά πλοία. Οι πηγές παραδίδουν μία ήττα στην οποία χάθηκαν όλα τα «πλοία χελώνες» και όλος ο στόλος που κοπιωδώς είχε χτίσει ο Γι εκτός από 12 σκάφη.
Με 12 πλοία στον δυναμικό της στόλο, η Κορέα ζήτησε για ακόμα μία φορά από τον Γι να αναλάβει τα καθήκοντα του ναυάρχου. Και λίγους μήνες αργότερα ο Γι αποφάσισε με αυτόν τον στόλο να αντιμετωπίσει του Ιάπωνες στα στενά της Μιονκγιάνκ. Κάθε φορά σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή τα ρεύματα αυτού του στενού άλλαζαν κατεύθυνση, γεγονός που δεν γνώριζαν οι Ιάπωνες. Έτσι ο Γι κατάφερε να παγιδεύσει τον ιαπωνικό στόλο σε ένα αδιέξοδο, όπου καθίστατο αδύνατον να παραταχθούν ή να οπισθοχωρήσουν και προοδευτικά τον διέλυσε. Η φήμη που απέκτησε ήταν θρυλικού χαρακτήρα.
Το 1598 η κινεζική αυτοκρατορία είχε ήδη απαντήσει στο κάλεσμα της συμμαχικής Κορέας και είχε απελευθερώσει το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου. Η τελευταία ναυμαχία δόθηκε στην Σαντσεόν τον Νοέμβριο του ιδίου έτους. 150 κινεζικά και κορεατικά πλοία εναντίον 500 Ιαπωνικών. Η σύγκρουση ήταν αμφίρροπη και αρχικά οι Ιάπωνες φάνηκε να επικρατούν. Όμως οι ελιγμοί του Γι κατάφεραν να διασώσουν τους Κινέζους που βρίσκονταν σε δυσμενή θέση να δημιουργήσουν καίριες βλάβες στον ιαπωνικό στόλο που τράπηκε σε φυγή. Ο ίδιος ο Γι τότε άδραξε το πολεμικό τύμπανο και βλήθηκε να κυνηγάει τους Ιάπωνες, γνωρίζοντας πως αν νικούσαν τότε θα κέρδιζαν οριστικά τον πόλεμο. Έως ότου, έξαφνα, ένα βλήμα καρφώθηκε στο στέρνο του. Άφωνοι ο γιος του, ο ανιψιός του και ένας υπηρέτης που ήταν στο πλάι του έκαναν να τον βοηθήσουν, μα ο ίδιος αρνήθηκε και λίγο πριν ξεψυχήσει ζήτησε στον γιο του να φορέσει την στολή του και να συνεχίσει το κυνήγι των Ιαπώνων, ώστε να μην χάσει το πλήρωμα το ηθικό του.
Μετά την νίκη των Κινέζων και των Κορεατών, παραδίδεται πως ο κινέζος ναύαρχος πήγε στο πλοίο του Γι για να γιορτάσουν μαζί την σπουδαία νίκη. Όμως όταν είδε τον γιο του ντυμένο με την στολή του ναυάρχου κατάλαβε τι συνέβη και τρεις φορές έπεσε οδυρόμενος στο πάτωμα και αναφώνησε «Ακόμα και μετά’θάνατον μου έσωσες τη ζωή».
Ο Γι Σουν-Σιν τιμάται ως εθνικός ήρωας της Κορέας. Ένας άνθρωπος που αδικήθηκε ουκ ολίγον και εξευτελίστηκε πολλαπλώς, αλλά αφιέρωσε όλη την ζωή του στην ακεραιότητα της πατρίδας του.
ΠΗΓΕΣ:
– Ballard, G. A. The influence of the sea on the political history of Japan(Greenwood Press,1972)
-Keith Pratt, Everlasting Flower A History of Korea, (Reaktion Books, 2006)
– NEW WORLD ENCYCLOPEDIA, Yi Sunsin
Γεννήθηκε στο Λιτόχωρο Πιερίας το 1999. Είναι φοιτητής του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τον Οκτώβριο του 2017. Στα ενδιαφέροντα και τις δράσεις που αναπτύσσει συμπεριλαμβάνονται θεματικές ενότητες πολιτικής, ιστορίας, φιλοσοφίας, κοινωνιολογίας, οικονομίας και κριτικής της τέχνης. Συμμετέχει σε πολιτικές προσομοιώσεις, επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες και ασχολείται από την παιδική του ηλικία με το θέατρο. Γνωρίζει αγγλικά και ιταλικά. Στο OffLine Post γράφει ιστορικά θέματα.
