Του Γιώργου Ναθαναήλ,
Το 335 ο Αλέξανδρος έστειλε τον Παρμενίωνα για να φτιάξει το προγεφύρωμα για το πέρασμα στην Ασία. Ο Παρμενίων έδωσε μάχες απέναντι στον Μέμνονα τον Ρόδιο, Έλληνα στρατηγό υπό την υπηρεσία των Περσών. Ο Αλέξανδρος θα περάσει στη Μικρά Ασία με 30.000 πεζούς και 5.000 ιππείς, στρατεύματα πολύ λιγότερα απ’ αυτά που είχε δυνατότητα να στρατολογήσει ο Δαρείος. Ο μακεδόνας βασιλιάς θυσίασε στην Τροία και πλέον βρισκόταν, ήδη από την αρχή, σε κομβικό σημείο.
Λίγο πριν το Γρανικό
Μπορεί οι περισσότερες πόλεις των παραλίων να ήταν φιλικές στον Αλέξανδρο αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε να κινηθεί προς αυτές χωρίς πρώτα να εξασφαλίσει τα νώτα του. Οι Πέρσες θα εκτελούσαν πόλεμο κινήσεων και θα ανέκοπταν τον ανεφοδιασμό από τα βόρεια. Έπρεπε να δοθεί μάχη. Οι Πέρσες θα μπορούσαν να αποφύγουν και αυτό το ενδεχόμενο, υποχωρώντας και καίγοντας ό,τι έβρισκαν στο διάβα τους. Ήταν η τακτική τής καμένης γης, η οποία θα έθετε σε άμεσο κίνδυνο τον στρατό τού Αλέξανδρου. Ωστόσο, αποφάσισαν να περιμένουν τον Αλέξανδρο στο Γρανικό. Οι Πέρσες παρατάχθηκαν μόνο με το ιππικό τους κοντά στην όχθη του ποταμού. Το μισθοφορικό ελληνικό πεζικό παρέμεινε πίσω. Ο Αλέξανδρος από την άλλη βρισκόταν σε δίλημμα για το πώς θα δάμαζε το τοπίο. Όπως είπαμε, ο Μακεδόνας βασιλιάς θέλει μια μάχη και πιο συγκεκριμένα μια νίκη για να εδραιωθεί στην περιοχή. Τελικά, θα πάρει την τολμηρή απόφαση να περάσει το ποτάμι και να νικήσει το περσικό ιππικό το οποίο έμεινε ανυπεράσπιστο μπροστά στα μακεδονικά στρατεύματα. Ήταν η νίκη που ήθελε για να δείξει πως μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην αυτοκρατορία. Ο δρόμος πλέον προς τις πόλεις των παραλίων ήταν ανοιχτός.
Οι Σάρδεις και η Έφεσος, αρχικά, άνοιξαν τις πύλες τους στον Αλέξανδρο και παραδόθηκαν. Δε συνέβη το ίδιο όμως με τη Μίλητο και την Αλικαρνασσό. Συνάντησε σθεναρή αντίσταση στην πρώτη, της οποίας ο στόλος διαλύθηκε ενώ η δεύτερη πολιορκήθηκε από στρατηγό τού μακεδόνα βασιλιά. Στη συνέχεια αποκτά αμαχητί την σατραπεία της Καρίας (περιοχή απέναντι από τη Ρόδο), συνέχισε στο Γόρδιο και στην Άγκυρα ενώ ταυτόχρονα κατέφθασαν οι ενισχύσεις από τη Μακεδονία (3.000 πεζοί και 300 ιππείς). Όμως, ένας άλλος Έλληνας έβαλε φωτιά στο Αιγαίο. Ο Μέμνων εκμεταλλεύτηκε την υπεροχή του στη θάλασσα και πολιόρκησε τη Χίο και τη Λέσβο. Ευτυχώς για τους Μακεδόνες ο Μέμνων σκοτώθηκε στην πολιορκία της Μυτιλήνης το 333. Ο Αλέξανδρος πέρασε τις Κιλίκιες πύλες και έφτασε μέχρι την Ταρσό. Παράλληλα, οι Πέρσες αντιλαμβάνονται ότι ο Αλέξανδρος ήταν αποφασισμένος να φτάσει μέχρι το τέλος. Έτσι, την αρχηγία του στρατού την αναλαμβάνει ο ίδιος ο Δαρείος, κάτι πολύ σπάνιο για τα περσικά δεδομένα. Η μάχη θα δινόταν στην αμμώδη πεδιάδα της Ισσού.
Το κλειδί για τη χώρα του Νείλου
Ο Αλέξανδρος βρήκε τον Δαρείο στα νώτα του. Αρχικά έστειλε στρατό για καλύτερο έλεγχο των Κιλίκιων πυλών. Επίσης, πληροφορήθηκε ότι ο Δαρείος βρίσκεται στον κόλπο της Ισσού και πως δεν είχε επεκταθεί στα παράλια της Μικράς Ασίας. Τέλος, έστειλε ένα μικρό πλοίο για να ελέγξει την ναυτική κατάσταση του ισσικού κόλπου. Όλα ήταν έτοιμα για τη μάχη. Και πάλι ο Αλέξανδρος κατάφερε να νικήσει. Ωστόσο, υπάρχει μια στιγμή που ξεχωρίζει. Ο Αλέξανδρος κατάφερε να δημιουργήσει ρήγμα στην γραμμή άμυνας των Περσών και έτσι βρέθηκε μαζί με τους Εταίρους μπροστά στον Δαρείο. Ανάγκασε το Μέγα Βασιλιά να τραπεί σε φυγή και συνέλαβε την οικογένειά του στην οποία φέρθηκε με σεβασμό. Ο Αλέξανδρος ήθελε να ρίξει νεκρό στη μάχη το Δαρείο. Μετά θα τον έθαβε με τιμές και τυπικά θα τον διαδεχόταν στο θρόνο της Ασίας. Μπορεί να μην κατάφερε κάτι τέτοιο αλλά σίγουρα κλόνισε τη φήμη του βασιλιά.
Στη συνέχεια πολιόρκησε την Τύρο και την κατέκτησε μετά από 7 μήνες. Όσοι επέζησαν πουλήθηκαν ως δούλοι. Η Γάζα κατακτήθηκε επίσης και έτσι η περιοχή τής Φοινίκης του ανήκε. Εάν προσθέσουμε και τη συμμαχία της Κύπρου με τη Ρόδο, τότε αντιλαμβανόμαστε πως ο Δαρείος έχασε και το στόλο του. Ο στόλος του Αλέξανδρου κατέλαβε ό,τι έχασε από τη δράση του Μέμνονα και του διαδόχου του, Φαρνάβαζο. Το 332 ο Αλέξανδρος έφτασε στην Αίγυπτο, η οποία παραδόθηκε από το σατράπη Μαζάκη. Στη Μέμφιδα μάλλον ανακηρύχτηκε φαραώ και ίδρυσε την Αλεξάνδρεια. Έφτασε μέχρι την όαση της Σίβα, που ήταν έδρα ενός μαντείου του Άμμωνα που ταυτίζεται με το Δία. Τέλος, έστειλε αποστολή στο Σουδάν για να λύσει το μυστήριο της υπερχείλισης του Νείλου.
Η αρχή τού τέλους
Εξελίξεις υπήρχαν και στο πεδίο της διπλωματίας. Ο Δαρείος είχε προτείνει στον Αλέξανδρο να γίνει γαμπρός του και θα του παραχωρούσε όλη την περιοχή δυτικά τού Ευφράτη. Ο Μακεδόνας βασιλιάς τις απέρριψε όλες. Ο Μέγας Βασιλιάς είχε οργανώσει τον στρατό του και επέλεξε το μέρος της σύγκρουσης. Ο Δαρείος πλέον τα έπαιζε όλα για όλα. Στα Γαυγάμηλα (331) κοντά στα Άρβηλα παρέταξε τον στρατό του, που ήταν μεγαλύτερος αριθμητικά από αυτόν του Αλεξάνδρου. Το έδαφος ήταν ανοιχτό και έτσι παρέταξε και δρεπανηφόρα άρματα. Ο Αλέξανδρος τοποθέτησε στα αριστερά τον Παρμενίωνα και στο κέντρο τη φάλαγγα. Διαγώνια τοποθετήθηκαν, επίσης, στρατεύματα και πιο πίσω μία ακόμα σειρά στρατευμάτων για να μην είναι δυνατή η περικύκλωση. Ο Μαζαίος έπληξε την πτέρυγα του Παρμενίωνα και ο Βήσσος επιτέθηκε στην μεριά τού Αλέξανδρου. Όμως, με την κίνησή του δημιούργησε ρήγμα. Το εκμεταλλεύτηκε ο Μακεδόνας στρατηλάτης και βρέθηκε ξανά μπροστά στο Δαρείο, τον οποίον έτρεψε σε φυγή προς τη Μηδία.
Από ‘δω και έπειτα οι εξελίξεις θα είναι θυελλώδεις και η ειρήνη στην Ασία δε θα έρθει σύντομα…
Πηγές
- Francois Lefevre, Ιστορία του αρχαίου ελληνικού κόσμου
- Θεόδωρος Σαράντης, Ο Μέγας Αλέξανδρος από την Ιστορία ως το Θρύλο
- Αρριανός, Αλεξάνδρου Ανάβασις Α’-Γ’ βιβλίο
- W. Heckel, The Wars of Alexander the Great
Γεννημένος το 1999 και μεγαλωμένος στη Βέροια. Απόφοιτος Γενικού Ενιαίου Λυκείου. Είναι φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Αρθρογραφεί για την αρχαιότητα, ελληνική και ρωμαϊκή, την μεσαιωνική και βυζαντινή Ιστορία και διετέλεσε αρχισυντάκτης στην ομώνυμη κατηγορία του OffLine Post για έξι μήνες (Ιούλιος-Δεκέμβριος 2019).
