Του Παντελή Ζηβόντση,
Αναντίρρητα, όταν αναφερόμαστε στους αγώνες των Σκωτσέζων για ανεξαρτησία το μυαλό μας πηγαίνει ασυνείδητα στην επική κινηματογραφική ταινία του Μελ Γκίμπσον “Braveheart”, που προκαλεί σε κάθε προβολή της ρίγη συγκίνησης στο κοινό. Η ταινία εξιστορεί τη ζωή του πολεμιστή, ο οποίος ήταν ο ηγέτης των Σκωτσέζων στον πρώτο πόλεμο της Σκωτσέζικης ανεξαρτησίας από τους Άγγλους ενάντια στο βασιλιά Εδουάρδο Α΄. Ποιος ήταν όμως στην πραγματικότητα ο Γουίλιαμ Γουάλας, που υμνήθηκε όσο κανείς άλλος ήρωας της Σκωτίας από ποιητές, καλλιτέχνες και ιδιαίτερα από τον τροβαδούρο του 15ου αιώνα Μπλιντ Χάρυ;
Ήταν το 1296. Η βαριά φορολογία που επέβαλε ο βασιλιάς της Αγγλίας, οι αδικαιολόγητες φυλακίσεις, οι βιαιοπραγίες και η αξίωση να τον ακολουθούν στις στρατιωτικές εκστρατείες ενάντια στη Γαλλία ενέτειναν το κλίμα δυσαρέσκειας. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την υποτέλεια, που δήλωσε ο ηγεμόνας της Σκωτίας Τζον ντε Μπάλιολ στο βρετανικό στέμμα συνέθεταν ένα εκρηκτικό κλίμα, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για επανάσταση. Τότε ήρθε η ώρα για τον Γουάλας να ορθώσει το ανάστημά του. Γεννημένος το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1270 με ευγενική καταγωγή, γιος Σκωτσέζου γαιοκτήμονα, τον οποίο όμως έχασε νωρίς. Για τα παιδικά του χρόνια τα στοιχειά που υπάρχουν είναι μηδαμινά. Λίγα είναι γνωστά για το πρόσωπό του μέχρι και το 1297, οπότε και ξεκίνησε η δράση του.
Το φιτίλι που θα άναβε την επανάσταση και θα ξεκινούσε τη σκωτσέζικη αντίσταση θα δίνονταν το Μάιο του 1297, όταν ο Γουάλας μαζί με 30 ακόμη άνδρες κατάφερε να εισέλθει νύχτα στο κάστρο του Λανάρκ και να σκοτώσει τον Σερίφη, μέσα στην ίδια του την κρεβατοκάμαρα. Επρόκειτο φυσικά, για πράξη εκδίκησης, καθώς ο Σερίφης ήταν αυτός που διέταξε τη θανάτωση της γυναικάς του Μάριον, επειδή το ζευγάρι είχε παντρευτεί κρυφά και ο ίδιος δεν είχε εισπράξει το ”σαρκικό” φόρο, ως έπρεπε.
Ο φόνος του Σερίφη αποτέλεσε το έναυσμα για την εξέγερση σε ολόκληρη την επικράτεια της Σκωτίας. Η φήμη του Γουάλας αυξανόταν με ρυθμούς γοργούς και σύντομα κατάφερε να φτιάξει έναν μικρό στρατό, απαρτιζόμενο από αγρότες και κτηνοτρόφους. Με τη δύναμη αυτή, άρχισε τις επιδρομές στις κατεχόμενες περιοχές της Νότιας Σκωτίας, σκορπίζοντας τον θάνατο στους Άγγλους στρατιώτες και ελευθερώνοντας διαδοχικά τις πόλεις Αμπερντίν, Περθ, Γλασκόβη και Νταντέ. Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1297, οι Σκωτσέζοι πέτυχαν, αν και αρχικά φαίνονταν απίθανο, μια μεγαλειώδη νίκη. Υπό την ηγεσία του Γουίλιαμ Γουάλας αντιμετώπισαν και συνέτριψαν στη γέφυρα του Στέρλινγκ, τον αριθμητικά υπέρτερο αγγλικό στρατό. Κόντρα στους 10.000 πεζούς και τους 3.000 επίλεκτους ιππείς, ο Γουάλας επέδειξε τη στρατηγική ευφυΐα του και παγίδευσε τις εχθρικές δυνάμεις γύρω από τα στενά της γέφυρας. Οι Άγγλοι στρατιώτες τρομαγμένοι οπισθοχώρησαν, η γέφυρα κατέρρευσε και όσοι είχαν επιζήσει της φονικής μάχης, πνίγηκαν. Ανάμεσα στους νεκρούς της μάχης αυτής, ήταν και ο θησαυροφύλακας του Εδουάρδου στη Σκωτία. Ο Γουάλας έγδαρε το πτώμα του και έφτιαξε με το δέρμα του, θήκη για το σπαθί του!
Στο τέλος του χρόνου, η Σκωτία ήταν ελεύθερη. Ο Γουάλας χρίστηκε ιππότης και ορίστηκε “φρουρός των όπλων” της Σκωτίας. Το πρώτο εξάμηνο του 1298, βρήκε τον Γουάλας και τους άντρες του να κάνουν επιδρομές στη Βόρεια Αγγλία, προκαλώντας την οργή του Εδουάρδου. Η Αγγλική αντεπίθεση ήταν αυτονόητη, με τον Εδουάρδο να προβαίνει σε δεύτερη εισβολή στην Σκωτία τον Απρίλιο του 1298. Ο Γουάλας, αξιοποιώντας τη γνωστή σκωτσέζικη τακτική του “schiltron”, που είχε δώσει τη νίκη και στο Στέρλινγκ, αντιμετώπισε τους Άγγλους στο Φόλκερκ, ωστόσο ο στρατός του Εδουάρδου χρησιμοποίησε εναντίον των Σκωτσέζων μεγάλο αριθμό Ουαλών τοξοτών, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στις τάξεις της σκωτσέζικης δύναμης. Ακολούθησε επίθεση του βαρέως αγγλικού ιππικού, που έτρεψε σε φυγή τους Σκωτσέζους τοξότες, ενώ το σκωτσέζικο ιππικό αποσύρθηκε καθώς ήταν, κατά πολύ, κατώτερο του αγγλικού. Ο Γουάλας αν και κατάφερε να γλυτώσει από την αιματοβαμμένη ήττα, η φήμη του είχε πληγεί βαρύτατα, με αποτέλεσμα τον Σεπτέμβριο του 1299 να παραιτηθεί από τον τίτλο του Φύλακα της Σκωτίας. Ο αγώνας για ανεξαρτησία συνεχίστηκε, ενώ ο ίδιος διέφυγε στην Γαλλία, ζητώντας βοήθεια από το βασιλιά Φίλιππο.
Απρόθυμος να συμβιβαστεί ο Γουάλας επιστρέφει στη Σκωτία και αρνούμενος να υποταγεί στον Εδουάρδο πραγματοποιεί επιδρομές κατά των Άγγλων. Ωστόσο, μετά από προδοσία του Σκωτσέζου ευγενή Ιωάννη του Μεντίθ, συνελήφθη και οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στο Λονδίνο. Ακολούθησε δίκη παρωδία, στην οποία δε του επιτράπηκε να έχει υπεράσπιση, ούτε και να μιλήσει. Μονάχα όταν του απαγγέλθηκε η κατηγορία της προδοσίας, την αρνήθηκε ισχυριζόμενος ότι δεν θα μπορούσε να προδώσει τον Άγγλο βασιλιά, τη στιγμή που δεν είχε ορκιστεί ποτέ υπακοή σ’ αυτόν. Κρίθηκε ένοχος και του επιβλήθηκε η θανατική ποινή.
Στις 23 Αυγούστου 1305, τον έβγαλαν από τα μπουντρούμια του Πύργου του Λονδίνου, τον περιέφεραν γυμνό πάνω σε άλογο στους δρόμους της πόλης και κατόπιν ξεκίνησε το μαρτύριο: τον υπέβαλαν σε πνιγμό, τον κρέμασαν, τον ευνούχισαν, του έβγαλαν τα σπλάχνα και τα έκαψαν μπροστά του, πριν τελικά τον αποκεφαλίσουν. Στη συνέχεια, τον διαμέλισαν στα τέσσερα και παλούκωσαν το κεφάλι του στη Γέφυρα του Λονδίνου.
Τα αποτρόπαια βασανιστήρια, που υπέστη ο Γουάλας είχαν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα από το μήνυμα του τρόμου, που θέλησε να περάσει ο Εδουάρδος. Ο Σκωτσέζος ευπατρίδης, θα γινόταν σύμβολο ενός έθνους για αυτοδιάθεση και θα απαθανατιζόταν μια για πάντα στη συλλογική μνήμη του λαού. Ο μαχητής της ελευθερίας, ο ηγέτης της σκωτσέζικης αντίστασης στην πρώτη περίοδο του μακροχρόνιου αγώνα της χωράς για ανεξαρτησία από το βρετανικό ζυγό, θα άνοιγε με τη ζωή του και τον μαρτυρικό του θάνατο τον δρόμο για την επιτυχημένη έκβαση της επιχείρησης. Ο μύθος του συνεχίζει να ζει και να λειτουργεί ως φάρος κάθε αγώνα για ανεξαρτησία από ξένες δυνάμεις.
Γεννημένος στην πόλη των τεχνών, την Φλώρινα, το 1998. Φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει συμμετάσχει σε πληθώρα προσομοιώσεων τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. (Μ.Β.Ε, ΠΠΣΚ, M.U.N). Έχει αναλάβει το πόστο του υπεύθυνου προώθησης στο OffLine Post.
